Thẩm phán Mỹ 'tung' động thái ngăn ông Trump sa thải Thống đốc Fed

Thẩm phán Jia Cobb ban hành lệnh sơ bộ yêu cầu Fed để bà Cook tiếp tục công việc trong khi vụ kiện được xem xét. Quyết định này được đưa ra chỉ một tuần trước phiên họp của Fed vào ngày 16/9.

Vị thẩm phán này cho rằng việc sa thải bà Cook có khả năng vi phạm Đạo luật Dự trữ Liên bang, vốn chỉ cho phép bãi nhiệm Thống đốc vì hành vi sai trái trong công vụ, đồng thời cũng xâm phạm quyền hợp pháp của bà.

Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang (Fed) Jerome Powell (trái) trao đổi với Thống đốc Lisa Cook (phải) trong một phiên họp công khai của Hội đồng Thống đốc Fed tại Washington, ngày 25/6. Ảnh: ABC

“Ông Trump không đưa ra lý do hợp pháp nào cho việc bãi nhiệm,” thẩm phán viết, nhấn mạnh tính độc lập của Fed là yếu tố then chốt giúp ổn định hệ thống tài chính. Bà Jia Cobb cũng bác bỏ lập luận của chính quyền Tổng thống Trump rằng tổng thống có quyền tuyệt đối trong vấn đề này.

Phán quyết của thẩm phán Cobb sẽ ngăn Fed tiến hành sa thải bà Lisa Cook trong khi vụ kiện vẫn đang được xem xét. Vụ việc nhiều khả năng sẽ được đưa lên Tòa án Tối cao Mỹ, và có thể ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng của Fed trong việc hoạch định lãi suất một cách độc lập, không chịu sức ép chính trị, yếu tố được xem là sống còn để kiểm soát lạm phát.

Luật sư của Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang Lisa Cook hoan nghênh phán quyết, gọi đây là sự khẳng định tầm quan trọng của việc giữ Fed tránh khỏi can thiệp chính trị.

Tổng thống Donald Trump đã nhiều lần yêu cầu Fed hạ lãi suất ngay lập tức và mạnh tay, đồng thời chỉ trích Chủ tịch Jerome Powell về cách điều hành chính sách tiền tệ. Dự kiến, Fed sẽ công bố quyết định cắt giảm lãi suất tại cuộc họp ngày 16–17/9.”

Theo luật thành lập Fed, các Thống đốc chỉ có thể bị bãi nhiệm “vì lý do chính đáng”, nhưng điều khoản này không được định nghĩa rõ ràng và cũng chưa từng được kiểm chứng tại tòa. Trong lịch sử, chưa từng có tổng thống nào sa thải một Thống đốc Fed.

Thẩm phán Cobb cho rằng cách diễn giải hợp lý nhất của luật là chỉ cho phép bãi nhiệm khi có hành vi sai phạm trong quá trình đương chức. Các cáo buộc gian lận thế chấp nhằm vào bà Cook đều liên quan đến giai đoạn trước khi bà được Thượng viện phê chuẩn vào năm 2022.

Trước đó, tháng 8, ông Trump kêu gọi bà Cook từ chức sau khi xuất hiện cáo buộc nữ thống đốc làm giả giấy tờ ngân hàng để được vay vốn ưu đãi. Bà Cook bác bỏ và khẳng định sẽ công khai đầy đủ thông tin để trả lời các câu hỏi về tài chính.

Bà Lisa Cook, được Tổng thống Joe Biden đề cử năm 2022, có nhiệm kỳ đến tháng 1/2038 và là người phụ nữ da màu đầu tiên giữ chức Thống đốc Fed.

Liên Hà