Thận trọng khi mua hàng theo lời quảng cáo của người nổi tiếng
Bạn đọc hỏi: Hiện nay có nhiều người nổi tiếng, có uy tín như: Biên tập viên Đài truyền hình, diễn viên, KOLs, bác sĩ... tham gia quảng cáo nhiều sản phẩm, trong đó có thực phẩm, sữa... Các cá nhân trên sẽ bị xử lý như thế nào nếu quảng cáo không đúng sự thật? Những khuyến cáo và giải pháp ngăn chặn tình trạng lạm dụng sự nổi tiếng để quảng cáo sai sự thật là gì?
Về vấn đề này, Bộ Công an cho biết, pháp luật nghiêm cấm mọi hành vi quảng cáo sai sự thật, cung cấp thông tin không đúng về số lượng, chất lượng, giá, công dụng, xuất xứ, bao bì, bảo hành và các yếu tố khác của sản phẩm, dịch vụ hoặc gây nhầm lẫn về khả năng kinh doanh, chất lượng, giá cả, công dụng và các thông tin liên quan đến sản phẩm, dịch vụ.
Đối với hành vi quảng cáo sai sự thật, căn cứ tính chất, mức độ vi phạm, các cá nhân vi phạm sẽ bị xử phạt hành chính quy định tại Nghị định 38/2021/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực văn hóa và quảng cáo hoặc xử lý hình sự về các tội danh theo quy định của Bộ luật Hình sự.
Một số tội được quy định như: “Quảng cáo gian dối”, quy định tại Điều 197 Bộ luật Hình sự 2015, “Sản xuất, buôn bán hàng giả”... quy định tại các Điều 192, 193, 194, 195 Bộ luật Hình sự; “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản” quy định tại Điều 174 Bộ luật Hình sự; “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” quy định tại Điều 175 Bộ luật Hình sự...
Thời gian qua, lãnh đạo Bộ Công an đã chỉ đạo quyết liệt các đơn vị chức năng tập trung đấu tranh, xử lý nghiêm đối với những người nổi tiếng, người có ảnh hưởng trong xã hội và trên không gian mạng sử dụng uy tín, sức ảnh hưởng cá nhân cấu kết, giúp sức, tiếp tay trong việc quảng bá, buôn bán hàng giả là các loại thực phẩm… Mọi công dân đều bình đẳng trước pháp luật, mọi hành vi vi phạm pháp luật đều được xác minh, điều tra, xử lý nghiêm theo quy định pháp luật, không có vùng cấm, không có ngoại lệ, bất kể người vi phạm là ai.

Người dân nên thận trọng khi mua hàng theo lời quảng cáo của người nổi tiếng.
Bộ Công an khuyến cáo người dân tỉnh táo, thận trọng và có trách nhiệm đối với sức khỏe của bản thân, nâng cao cảnh giác trước các nội dung quảng cáo, không nên tin tưởng mù quáng vào hình ảnh, lời nói của người nổi tiếng trong quảng cáo, nhất là với các sản phẩm ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe như thực phẩm chức năng, thuốc chữa bệnh, mỹ phẩm, sữa cho trẻ em...
Khi tiếp cận quảng cáo, người dân nên thực hiện các thao tác sau:
- Kiểm tra tính xác thực của sản phẩm như: Tìm hiểu nguồn gốc, xuất xứ, chứng nhận chất lượng của sản phẩm qua các kênh thông tin chính thống, như trang web của cơ quan quản lý nhà nước: Bộ Y tế, Bộ Công Thương, Cục An toàn thực phẩm.
- Đọc kỹ nội dung quảng cáo, đối chiếu với công dụng thực tế.
- Cảnh giác với những quảng cáo có dấu hiệu thổi phồng quá mức công dụng sản phẩm hoặc sử dụng từ ngữ tuyệt đối như “duy nhất”, “tốt nhất”, “số một”...
- Khi phát hiện các trường hợp có dấu hiệu vi phạm pháp luật cần kịp thời thông tin, phản ánh cho cơ quan chức năng để giải quyết theo quy định pháp luật.
Đối với các cá nhân nổi tiếng, có uy tín, ảnh hưởng trong xã hội và trên không gian mạng, Bộ Công an yêu cầu chấp hành nghiêm các quy định pháp luật khi tham gia quảng cáo, phải nhận thức được trách nhiệm của bản thân đối với xã hội.
Bên cạnh đó cẩn trọng đối với các phát ngôn của bản thân trên các nền tảng mạng xã hội khi thực hiện các hợp đồng quảng bá, giới thiệu, công bố các sản phẩm do mình đại diện thương hiệu, hình ảnh làm cho người tiêu dùng tin tưởng, quyết định mua sản phẩm.
Đặc biệt, tuyệt đối không được đưa ra các thông tin sai lệch, thổi phồng về tính năng, tác dụng của sản phẩm mà thiếu cơ sở, căn cứ khoa học và tài liệu chứng minh. Mọi hành vi vi phạm pháp luật đều được xác minh, điều tra triệt để, xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.
Để ngăn chặn tình trạng lợi dụng sự nổi tiếng quảng cáo sai sự thật, cần có sự vào cuộc đồng bộ của các cơ quan chức năng, các tổ chức xã hội và mỗi người dân. Trong thời gian tới, các đơn vị nghiệp vụ của Bộ Công an sẽ tham mưu lãnh đạo Bộ chỉ đạo các nội dung sau:
- Rà soát sơ hở, thiếu sót, bất cập trong hệ thống pháp luật, trong công tác quản lý nhà nước về lĩnh vực an toàn thực phẩm, kinh doanh thương mại, bảo vệ người tiêu dùng để kiến nghị với các cơ quan có thẩm quyền kịp thời sửa đổi, bổ sung các quy định, bịt kín các sơ hở, không để các đối tượng lợi dụng để thực hiện hành vi phạm tội.
- Kiến nghị sửa đổi, bổ sung các Điều luật quy định về một số loại tội phạm về lĩnh vực an toàn thực phẩm, sản xuất, buôn bán thực phẩm, về lĩnh vực quảng bá, tiếp thị, bán hàng trên không gian mạng và tăng mức hình phạt nghiêm khắc hơn đối với các hành vi phạm tội trong lĩnh vực này trong quá trình sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hình sự.
- Kiến nghị sửa đổi, bổ sung các quy định quản lý nhà nước về lĩnh vực an toàn thực phẩm, về lĩnh vực quảng bá, tiếp thị, bán hàng trên không gian mạng, bảo vệ người tiêu dùng theo hướng chặt chẽ, cụ thể hơn, gắn trách nhiệm trực tiếp đối với cơ quan quản lý nhà nước, đối với tổ chức, doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh thực phẩm và các tổ chức, cá nhân tham gia hoạt động quảng bá, bán hàng.
- Trao đổi, phối hợp với các cơ quan quản lý nhà nước tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động quảng cáo, kiểm duyệt nội dung quảng cáo trên các phương tiện truyền thông, đặc biệt là trên không gian mạng để chủ động phát hiện, xử lý kịp thời các nội dung quảng cáo không đúng sự thật để xử lý nghiêm theo quy định pháp luật.
- Tổ chức điều tra, xác minh, xử lý toàn diện, triệt để các hành vi có dấu hiệu tội phạm, liên quan đến lĩnh vực quảng cáo để tăng sức răn đe, phòng ngừa.
- Yêu cầu các nền tảng mạng xã hội (Facebook, YouTube, TikTok...) phối hợp ngăn chặn nội dung quảng cáo vi phạm, kịp thời gỡ bỏ quảng cáo sai sự thật khi phát hiện.
- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật về quảng cáo trong cộng đồng, giúp người dân nhận diện các quảng cáo sai trái và biết cách tự bảo vệ mình.