Thanh âm hòa bình từ một quả bom không nổ

Quả chuông Hòa Bình - tên gọi mới của chiếc “đại hồng chung bom” được Bảo tàng Chứng tích chiến tranh TP.HCM đặt trang trọng trước sân lớn.

Theo thông tin từ Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh, trong chiến tranh xâm lược Việt Nam, quân đội Mỹ đã sử dụng bom mìn đánh phá nhiều địa phương, trong đó có tỉnh Bình Thuận. Ác liệt nhất là giai đoạn từ năm 1960-1972, quân đội Mỹ đã ném bom vào khu tam giác sắt (Hàm Thắng, Hàm Chính, Hàm Liêm), huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận gây ra nhiều mất mát, đau thương cho dân cư những vùng này.

Số người chết được người dân gom lại tập trung về ngôi chùa Bửu Lâm tại thôn Bình Lâm, xã Hàm Chính, huyện Hàm Thuận Bắc, tỉnh Bình Thuận, sau đó người nhà đến nhận và đem đi chôn cất.

Chùa Bửu Lâm được xây dựng vào năm 1960, lúc đầu Chùa được dựng lên rất đơn sơ bằng tre lá và không có chuông để cử hành các nghi lễ. Vì vậy người dân đã cắt lấy một nửa vỏ quả bom 500 cân Anh chưa nổ, điểm nhãn 4 Hán tự (chuyển ngữ tiếng Việt là Xuân, Hạ, Thu, Đông) bốn phía xung quanh với ý nghĩa biểu trưng cho sự vận hành tự nhiên, là quy luật 4 mùa xoay chuyển trong đất trời, là vòng luân hồi sinh - ly - tử - biệt theo triết lý Phật giáo.

Trong giai đoạn đại dịch COVID-19, nhiều y, bác sĩ và người dân TP đã đến nguyện cầu bên quả chuông... Trong ảnh: Một nhân viên y tế tuyến đầu hỗ trợ Thành phố Hồ Chí Minh chống dịch COVID-19, tháng 10/2021.

Người dân dùng sợi dây cáp treo lên cái giá xem như Đại Hồng chung của chùa. Mỗi khi hành lễ âm thanh của chuông vang lên như lời thức tỉnh bản giác con người với mong ước đất nước được hòa bình.

Sau khi chiến tranh kết thúc, Hòa Thượng Đạo Hiệu Thích Thông Giám trụ trì chùa đã cho quy tập hài các cốt liệt sĩ về chùa và tổ chức lễ cầu siêu trước khi an táng tại Nghĩa trang liệt sĩ.

Năm 1994, Hòa Thượng Thích Thông Giám đã vận động xây dựng Nhà Hội (Chánh Điện) và cho đúc Đại hồng chung mới thay thế chiếc chuông làm bằng vỏ bom cũ. Tháng 06/2012, Thượng Tọa Thích Nguyên Hộ - kế vị trụ trì đã tặng chuông bằng vỏ bom cho nhà sưu tập Nguyễn Ngọc Ẩn để làm hiện vật Bảo tàng. Ngày 12/01/2020, ông Ẩn trao tặng chuông cho Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh để thông điệp về giá trị hòa bình được truyền đến với khách tham quan.

Với hơn 1 triệu khách tham quan hàng năm, Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh đã trở thành một trong những địa điểm văn hóa - du lịch có sức thu hút đối với công chúng Việt Nam và Quốc tế.

Từ đó, chiếc chuông trở thành điểm nhấn của Bảo tàng – một biểu tượng sống động về ký ức chiến tranh và khát vọng hòa bình. Từ khách tham quan bình thường đến nguyên thủ quốc gia, người đứng đầu Chính phủ hay Nghị viện các nước – không ai bảo ai – đều mong muốn tự tay gióng lên hồi chuông như một sự đồng cảm và sẻ chia với thông điệp nhân văn của Bảo tàng.

Huy Nhật