Thanh Hóa: Người dân nộp tiền mua đất ở, xã 'phù phép' thành tiền đóng góp xây dựng ngân sách

Lê Văn Thơm (ngoài cùng bìa trái) và hàng chục hộ dân ở thôn 9, 10 xã Dân Quyền mua đất đã 20 năm nhưng chưa được giao

Mòn mỏi… đi đòi đất

Vừa trở về sau một buổi làm việc với Thanh tra tỉnh Thanh Hóa, ông Lê Văn Thơm (73 tuổi), thôn 10, xã Dân Quyền ngồi bệt ra chiếc sofa, buông tiếng thở dài: "Chắc chắn còn phải đi lại nhiều lần nữa để làm việc với các cơ quan chức năng. Bỏ tiền ra mua đất với mong muốn các con sẽ có chỗ ở rộng rãi, vậy mà đã 20 năm vẫn chưa được giao đất. Giờ chúng tôi phải mòn mỏi đi đòi quyền lợi thế này".

Theo ông Thơm, giai đoạn từ năm 2003-2006 UBND xã Dân Quyền có chủ trương ưu tiên các gia đình có từ 2 con trai trở lên được mua đất xen cư để san hộ. Ông Thơm có 5 người con, 3 trai và 2 gái, đủ tiêu chuẩn xét duyệt. Năm 2006, ông Thơm đã nộp 13,8 triệu đồng để mua một suất đất rộng 200 m2 tại khu Đồng Yếm.

Ông Lê Văn Thơm đã gửi nhiều đơn thư đến các cấp có thẩm quyền nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết

"Thời điểm đó đây là số tiền lớn, gia đình phải vay mượn thêm của nhiều người mới đủ. Sau khi nộp đủ tiền, UBND xã đã ghi phiếu thu, cán bộ xã hứa sẽ giao đất nên gia đình tôi yên tâm chờ đợi. Thế nhưng, khi hầu hết các hộ dân đã được giao đất thì gia đình tôi vẫn chưa thấy đâu. Rất nhiều lần tôi lên UBND xã hỏi nhưng có đủ lý do dẫn đến việc nhà tôi không được giao đất. Nhiều năm qua, tôi đã đi gõ cửa khắp các cấp có thẩm quyền nhưng đến nay vẫn chưa được giải quyết", ông Thơm buồn bã chia sẻ.

Cả 3 người con trai của ông Thơm hiện đã lập gia đình, nhưng chưa ai mua được đất hay có nhà riêng nên đang ở cùng ông Thơm trên mảnh đất 400m2 tại thôn 10, xã Dân Quyền. Phải sống trong cảnh đông đúc, ngột ngạt, ông Thơm rất bức xúc.

Cùng chung cảnh ngộ là gia đình ông Lê Công Đề (78 tuổi). Nhà ông Đề có đến 4 người con trai nên năm 2006 ông cũng nộp tiền mua 3 suất đất, mỗi suất 13,8 triệu đồng. Ông Đề dự tính, sau này ông bà già yếu sẽ ở cùng một người con trai, 3 người còn lại sẽ ra ở riêng. Thế nhưng mọi tính toán của ông Đề đều hỏng bét khi các con của ông đều đã lập gia đình nhưng vẫn chưa được giao đất. Cực chẳng đã, đại gia đình ông vẫn phải sống chung dưới một mái nhà.

Phiếu thu tiền mua đất của gia đình Lê Vinh Hải từ năm 2024

Nhiều năm nay, dù tuổi cao sức yếu nhưng ông Thơm, ông Đề và nhiều cụ cao niên khác trong thôn 9, thôn 10 vẫn miệt mài đi đòi quyền lợi của mình. Thế nhưng, có một số trường hợp đã không còn sức khỏe để đi như trường hợp ông Lê Vinh Hải (thôn 9).

"Năm 2004, bố tôi nộp 5 triệu đồng để mua 1 lô đất ở với diện tích 200m2 tại khu vực ao của xã. Việc nộp tiền có phiếu thu tiền đầy đủ, phiếu vẫn được cất giữ cẩn thận nhưng đến nay chưa được giao. Vì bố già yếu nên mấy anh em tôi thay bố đi đòi quyền lợi", anh Lê Vinh Thạch – con trai ông Hải cho biết.

Tiền thu của dân ở đâu?

Suốt nhiều năm không đòi được đất, các hộ dân đã có đơn gửi các cấp có thẩm quyền đề nghị giải quyết. UBND huyện Triệu Sơn đã thành lập đoàn kiểm tra, xác minh việc UBND xã Dân quyền thu tiền của 27 hộ gia đình, cá nhân giai đoạn từ năm 2003-2006.

Kết quả cho thấy, giai đoạn từ năm 2003-2006, xuất phát từ nguồn kinh phí của xã khó khăn, địa phương không có nguồn thu và từ nhu cầu các hộ dân trong và ngoài xã đang có nhu cầu mua đất ở để san hộ, do đó UBND xã Dân Quyền đã thống nhất chủ trương thu tiền của các hộ có nhu cầu mua đất xen cư tại các khu vực ao, khu vực giáp trên Quốc lộ 47.

Thôn 10, xã Dân Quyền - nơi nhiều hộ dân đã nộp tiền mua đất nhưng chưa được giao

UBND xã Dân Quyền đã thu tiền của 27 hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu mua đất. Quá trình thu tiền Chủ tịch UBND xã giao kế toán ngân sách lập phiếu thu, các hộ nộp tiền vào thủ quỹ xã. Tổng số tiền đã thu là 378.900.000 đồng. Có 9 hộ có phiếu thu ghi thu tiền đất ở, 21 hộ có phiếu thu ghi thu tiền đóng góp xây dựng ngân sách xã. Chỉ có một hộ có phiếu thu ghi cả thu tiền đất ở và tiền đóng góp xây dựng ngân sách xã.

Theo báo cáo của UBND xã Dân Quyền, việc lập phiếu thu ghi thu đóng góp xây dựng ngân sách là để tránh phải nộp số tiền mua đất vào Kho bạc Nhà nước nhằm để lại chi tiêu cho các hoạt động của địa phương. Trong khi đó, các hộ dân nói rằng, họ nộp tiền là để mua đất ở, không nộp tiền để đóng góp xây dựng ngân sách cho UBND xã Dân Quyền.

"Giai đoạn từ năm 2003-2006, UBND xã Dân Quyền đã tự thu tiền của 27 hộ gia đình, cá nhân (tiền bán đất ở, tiền đóng góp xây dựng) nhưng thực tế UBND xã không có các giấy tờ liên quan đến việc giao đất ở và chưa giao đất trên thực địa cho bất kỳ hộ gia đình, cá nhân nào là trái quy định của Luật đất đai năm 2003 và các quy định pháp puật về đất đai.

Số tiền thu của 27 hộ gia đình, cá nhân có nhu cầu mua đất ở, UBND xã Dân Quyền để lại chi cho các hoạt động của xã là trái quy định của Luật Ngân sách. Trách nhiệm về khuyết điểm sai phạm này thuộc về UBND xã Dân Quyền, trong đó trách nhiệm chính thuộc về ông Nguyễn Xuân Giang, nguyên Chủ tịch UBND xã Dân Quyền giai đoạn 1985-2004, ông Lê Trọng Chất, nguyên Chủ tịch UBND xã Dân Quyền giai đoạn 2004-2010 và bà Đinh Thị Hương, nguyên kế toán ngân sách xã Dân Quyền giai đoạn từ 1983-2016", kết luận thanh tra của UBND huyện Triệu Sơn nêu rõ.

Trên cơ sở kết quả kiểm tra, xác minh, Chủ tịch UBND huyện Triệu Sơn đã ban hành quyết định xử lý kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo đối với 3 cá nhân về những sai phạm nêu trên.

Khu đất tại Đồng Yếm, nơi ông Thơm và nhiều người dân đã nộp tiền mua nhưng không được giao

Được biết, cuối năm 2022 UBND huyện Triệu Sơn đã có văn bản đề xuất UBND tỉnh Thanh Hóa xem xét, chấp thuận cho UBND huyện bố trí một số mặt bằng xen cư trên địa bàn xã Dân Quyền để xử lý tồn đọng về đất ở của 27 hộ dân không thông qua hình thức đấu giá. Tuy nhiên đề xuất trên đã không được Sở Tài nguyên và Môi trường chấp thuận vì không có cơ sở.

UBND huyện Triệu Sơn sau đó tiếp tục đối thoại với các hộ dân ở xã Dân Quyền để tuyên truyền các quy định của pháp luật đất đai hiện hành và sau đó cũng đã có các văn bản trả lời, đồng thời hướng dẫn các hộ dân xem xét, gửi đơn đến TAND huyện để được giải quyết quyền lợi theo quy định.

Ngày 21/1/2025, lãnh đạo huyện Triệu Sơn và lãnh đạo xã Dân Quyền tiếp tục có buổi đối thoại với 27 hộ dân. Tại đây, ông Lê Văn Thơm cho rằng: "Năm 2003 có 91 hộ dân đã được UBND xã Dân Quyền bán đất, 64 hộ đã được giao, còn lại 27 hộ chưa được giao. Việc UBND xã Dân Quyền và UBND huyện Triệu Sơn yêu cầu các hộ gửi đơn đến Toán án để giải quyết là không đúng nguyện vọng của các hộ dân.

Kết quả kiểm tra, xác minh của UBND huyện Triệu Sơn cho thấy, giai đoạn từ năm 2003-2006, xã Dân Quyền đã thu tiền của 27 hộ dân nhưng đã chi cho các hoạt động địa phương

"27 hộ dân mua đất cũng như 64 hộ đã mua và đã được giao, nay UBND huyện Triệu Sơn yêu cầu các hộ phải đấu giá quyền sử dụng đất với giá 300 triệu đồng/100m2 cùng tại mặt bằng UBND xã đã bán trước đây là không đúng", ông Thơm nêu ý kiến.

Theo bà Nguyễn Thị Xuân – Trưởng phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Triệu Sơn: "Đề nghị của các hộ dân về nội dung giao đất, cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đã được Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND huyện tổ chức đối thoại từ năm 2023. Tuy nhiên, quy định của pháp luật đất đai không quy định việc xử lý đối với trường hợp chưa được giao đất trên thực địa".

Liên quan đến vấn đề trên, ngày 21/3 Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hóa đã giao Thanh tra tỉnh chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan nghiên cứu nội dung đơn của công dân, hồ sơ tài liệu liên có liên quan và kết quả giải quyết của UBND huyện Triệu Sơn; kiểm tra, rà soát vụ việc, căn cứ quy định của pháp luật, có văn bản trả lời công dân, báo cáo Chủ tịch UBND tỉnh kết quả thực hiện và những nội dung vượt thẩm quyền (nếu có) trước ngày 29/4/2025.

Ngày 16/4, thanh tra tỉnh Thanh Hóa đã có buổi làm việc với đại diện các hộ dân. "Chúng tôi rất mong các cấp thẩm quyền xem xét thấu đảo để 27 hộ dân được đảm bảo quyền lợi. 20 năm qua, chúng tôi đã chịu quá nhiều thiệt thòi khi không được giao đất", một hộ dân chia sẻ.

Minh Châu