Thành phố Hồ Chí Minh bản lĩnh, tiên phong trong kỷ nguyên mới

Một góc Thành phố Hồ Chí Minh hôm nay. (Ảnh THÀNH ĐẠT)

Bước vào kỷ nguyên phát triển mới của dân tộc, thành phố mang tên Bác một lần nữa đang quyết tâm bứt phá, không chỉ giữ vững vai trò đầu tàu kinh tế mà còn vươn mình trở thành một đô thị hiện đại mang tầm quốc tế.

Tự hào những trang sử hào hùng

Hơn ba thế kỷ trước, năm 1698, Lễ Thành hầu Nguyễn Hữu Cảnh được cử làm Thống suất, Kinh lược sứ Đồng Nai, Gia Định, phụng mệnh Chúa Nguyễn Phúc Chu mở cõi về phương nam, đặt nền móng cho vùng đất Sài Gòn-Gia Định ngày nay.

Từ vùng đất hoang sơ đầm lầy, nơi đây từng bước trở thành trung tâm giao thương quan trọng của Nam Bộ, từng được mệnh danh là “Hòn ngọc Viễn Đông”.

Trong kháng chiến chống thực dân, đế quốc, Sài Gòn luôn là địa bàn trọng yếu, là nơi phát động nhiều phong trào yêu nước, trung tâm của Nam Bộ kháng chiến và là điểm kết thúc oanh liệt của cuộc kháng chiến chống đế quốc Mỹ mà đỉnh cao là Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, giải phóng miền nam, thống nhất đất nước.

Sau chiến tranh, thành phố bước vào giai đoạn khôi phục với muôn vàn khó khăn. Từ năm 1986, khi cả nước bước vào công cuộc Đổi mới, Thành phố Hồ Chí Minh đã trở thành đầu tàu của cả nước trong phát triển kinh tế-xã hội. Giai đoạn 1991-2010, thành phố duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế ấn tượng ở mức hai con số.

Mặc dù chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19 khiến tăng trưởng sụt giảm nghiêm trọng (năm 2021 là âm 6,78%), nhưng từ năm 2022 trở đi, kinh tế thành phố đã phục hồi mạnh mẽ với mức tăng trưởng bình quân đạt từ 7,7-7,9%/năm.

Năm 2023, một dấu mốc quan trọng được ghi nhận khi Quốc hội thông qua Nghị quyết số 98/2023/QH15 trao cho thành phố cơ chế đặc thù về chính sách phát triển.

Nhờ đó, GRDP của Thành phố Hồ Chí Minh chiếm đến 30% tổng GDP cả nước, thể hiện vai trò trung tâm kinh tế rõ nét; thu nhập bình quân đầu người từ mức 65 USD năm 1976 đã tăng lên hơn 8.400 USD vào năm 2025. Giai đoạn từ 2025- 2030, thành phố đặt mục tiêu đạt mức từ 13.000-14.000 USD/ người/năm, hướng tới ngưỡng thu nhập cao và đứng vào nhóm đầu cả nước.

Thành phố cũng đã hoàn thành chương trình xóa nghèo đa chiều, với chuẩn nghèo về thu nhập luôn cao hơn bình quân cả nước. Giai đoạn 2021-2025, dù còn nhiều khó khăn, Thành phố Hồ Chí Minh vẫn duy trì vai trò cực tăng trưởng: thu ngân sách đạt 2,4 triệu tỷ đồng, tăng 30% so với giai đoạn trước; kinh tế số chiếm 25% GRDP; gần 225.000 doanh nghiệp được thành lập, chiếm gần một phần ba số doanh nghiệp của cả nước.

Khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ, anh Trần Viết Quân, Giám đốc Công ty cổ phần Ứng dụng di động Xanh-người sáng lập Tanca.io chia sẻ: “Trong gần 20 năm học tập, gắn bó, khởi nghiệp ở thành phố này, tôi cảm nhận trọn vẹn sự năng động, nghĩa tình. Đặc biệt, khi khởi nghiệp từ một “trang giấy trắng”, chúng tôi đã nhận được nhiều sự hỗ trợ, tư vấn từ cộng đồng khởi nghiệp, các chính sách ưu đãi từ các cơ quan chức năng để tự tin khởi nghiệp ở thành phố năng động này”.

Định vị thương hiệu đô thị thành phố toàn cầu

Với khát vọng phát triển vượt bậc, Thành phố Hồ Chí Minh xác định mục tiêu trở thành một “siêu đô thị quốc tế”, không chỉ là trung tâm kinh tế-tài chính hàng đầu mà còn là một trong 100 thành phố đáng sống nhất thế giới.

Trong tương lai gần, thành phố sẽ là trung tâm về tài chính, dịch vụ, logistics, công nghiệp công nghệ cao và du lịch, phát triển dựa trên nền tảng công nghệ số, kinh tế xanh và quản trị thông minh.

Nền tảng cho bước chuyển mình lịch sử này chính là việc Quốc hội thông qua Nghị quyết số 202/2025 ngày 12/6/2025 về việc hợp nhất ba địa phương: Thành phố Hồ Chí Minh, Bà Rịa-Vũng Tàu và Bình Dương thành một thực thể hành chính mới mang tên Thành phố Hồ Chí Minh. Với diện tích hơn 6.770 km², dân số hơn 14 triệu người, đơn vị hành chính mới này trở thành trung tâm của Vùng kinh tế trọng điểm phía nam - khu vực có tốc độ đô thị hóa cao nhất cả nước.

Theo các chuyên gia, mô hình thành phố mới này không chỉ là sự cộng gộp đơn thuần mà là một mô hình phát triển tích hợp, cần khai thác hiệu quả lợi thế từng vùng, từng ngành.

Tiến sĩ Trần Du Lịch nhấn mạnh rằng, thành phố cần đổi mới mạnh mẽ trong quản trị công vụ, tổ chức bộ máy và nguồn nhân lực, đồng thời giải quyết dứt điểm các “điểm nghẽn” về giao thông, môi trường, an sinh xã hội. Bên cạnh đó, thành phố cần chuyển dịch cơ cấu sang kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn, một xu hướng tất yếu trong bối cảnh phát triển bền vững.

Ở góc độ quản trị, Chủ tịch Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Được cho biết, trong những năm tới, thành phố sẽ tiếp tục kiện toàn chính quyền đô thị hai cấp, đồng thời cụ thể hóa các chiến lược lớn của Bộ Chính trị thông qua việc triển khai hiệu quả các Nghị quyết số 57, 59, 66, 68.

Thành phố đang tiến hành rà soát, điều chỉnh quy hoạch theo ba vùng phát triển chiến lược, đồng thời đầu tư mạnh vào các trung tâm: Tài chính quốc tế, công nghệ cao, giáo dục và y tế chất lượng cao. Cùng với đó là phát triển hệ thống hạ tầng giao thông, hạ tầng số hiện đại và đồng bộ, tạo thuận lợi cho nhà đầu tư, người dân và doanh nghiệp.

Một trong những điểm nhấn chiến lược là cải cách hành chính sâu rộng. Thành phố hướng đến xây dựng một chính quyền “kiến tạo, phục vụ”, trong đó thay đổi tư duy từ “quản lý” sang “phục vụ”, lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm. Việc thu hút đầu tư cũng được chú trọng bằng chính sách ưu đãi hấp dẫn, hạ tầng hiện đại, nguồn nhân lực chất lượng và môi trường sống đáng mơ ước.

Với lịch sử hơn 300 năm hình thành và phát triển, Thành phố Hồ Chí Minh đã trải qua nhiều giai đoạn thăng trầm nhưng luôn thể hiện bản lĩnh tiên phong, đổi mới và sáng tạo. Những thành tựu to lớn đã đạt được là tiền đề để thành phố tiếp tục khẳng định vai trò đầu tàu kinh tế của cả nước, đồng thời định vị thương hiệu trên bản đồ các đô thị hiện đại toàn cầu.

Vượt qua mọi khó khăn, đột phá trong tư duy, quyết liệt trong hành động, Thành phố Hồ Chí Minh đang từng bước viết tiếp hành trình phát triển tự hào của mình, hành trình của một thành phố hiện đại, văn minh, nghĩa tình, xứng đáng với tên gọi thành phố mang tên Bác Hồ kính yêu.

TRẦN QUANG QUÝ