Thành phố Lào Cai xóa dần 'vùng lõm'

Khó khăn và khó khăn

Trong 6 thôn “vùng lõm” thì xã Thống Nhất có tới 3 thôn là Bản Cam, Khe Luộc và An Thành, với tổng số 269 hộ, hơn 1.100 nhân khẩu. Nguồn thu nhập chính của các hộ nơi đây là sản xuất nông nghiệp, thu nhập bình quân đầu người đến nay mới đạt 28,7 triệu đồng/năm, thấp hơn rất nhiều so với mức bình quân toàn thành phố. 3 thôn có 83 hộ nghèo và 88 hộ cận nghèo.

Đặc thù của 3 thôn đặc biệt khó khăn của xã Thống Nhất là xa trung tâm xã, giao thông không thuận lợi, có đoạn phải đi qua hầm chui dân sinh đường cao tốc Nội Bài - Lào Cai (do hạn chế về chiều cao của hầm chui dân sinh nên các phương tiện lớn chở hàng nông sản hoặc nguyên liệu sản xuất không thể lưu thông); dân cư phân bố không tập trung, có nhóm hộ cách trung tâm thôn 10 km (như xóm 4, thôn Bản Cam), ảnh hưởng nhiều đến chính sách đầu tư, hỗ trợ đời sống và sản xuất. Trong khi đó, nhiều năm qua, quy mô sản xuất nông nghiệp của các hộ rất nhỏ lẻ, phân tán, manh mún, trình độ kỹ thuật còn nhiều hạn chế.

Bí thư Thành ủy Lào Cai thăm gia đình tại thôn khó khăn ở xã Hợp Thành xây dựng nhà mới có sự hỗ trợ của thành phố.

Tương tự, tại thôn vùng cao Nậm Rịa, xã Hợp Thành, có 108 hộ với 519 nhân khẩu, 100% hộ là đồng bào Xa Phó, hiện có 45,9% hộ thuộc diện nghèo, 26% hộ diện cận nghèo; thu nhập bình quân của người dân mới đạt 23,9 triệu đồng/năm. Trong năm 2020 và 2021, thành phố Lào Cai đã xây dựng 58 ngôi nhà Đại đoàn kết cho bà con Xa Phó thôn Nậm Rịa, nhưng đến nay thôn mới có 16 hộ có nhà thuộc diện kiên cố, số còn lại là bán kiên cố, nhà tạm.

Còn tại xã Tả Phời, đến nay xã vẫn còn 2 thôn thuộc diện “vùng lõm” là Láo Lý và Xéo Tả 1. Thôn Láo Lý hiện có 75 hộ với 395 nhân khẩu, 100% hộ là đồng bào Xa Phó, thôn có 61 hộ thuộc diện nghèo (chiếm 80% tổng số hộ), còn lại hoàn toàn là cận nghèo; thu nhập trung bình của người dân thôn Láo Lý hiện mới đạt 20 triệu đồng/năm, tức 1,6 triệu đồng/tháng. Nghèo và lạc hậu là những gì đang tồn tại ở Láo Lý với 70% trẻ bị suy dinh dưỡng, đa số người dân ở tuổi trưởng thành chưa thạo tiếng phổ thông, hủ tục vẫn đeo đẳng và nặng nề. Riêng thôn Xéo Tả 1, có 35 hộ với 350 nhân khẩu, 100% hộ là đồng bào dân tộc Dao. Thuộc hàng khá hơn nhưng Xéo Tả 1 vẫn còn 25,4% hộ nghèo; 50,9% hộ cận nghèo.

Ông Phạm Tuấn Cường, Trưởng Phòng Kinh tế thành phố Lào Cai cho biết: Hiện 6 thôn có 290 hộ nghèo, chiếm 43,3% tổng số hộ nghèo của thành phố Lào Cai. Tính bình quân, tỷ lệ hộ nghèo của 6 thôn “vùng lõm” là 45,5% số hộ, thu nhập bình quân người dân đạt 23 triệu đồng/năm, chỉ bằng khoảng 1/4 mức thu nhập trung bình của người dân thành phố Lào Cai. Về xã hội, số học sinh tốt nghiệp THCS tiếp tục học THPT, học nghề mới đạt 12%; số lao động, sản xuất nông nghiệp vẫn chiếm 95%.

Quyết định để đổi thay

Mới đây, chúng tôi cùng đoàn công tác của Thành ủy Lào Cai do đồng chí Đỗ Trường Sơn, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh ủy, Bí thư Thành ủy làm Trưởng đoàn tới nắm tình hình đời sống người dân, cụ thể là việc thực hiện chính sách xóa nhà tạm tại một số thôn khó khăn tại xã Hợp Thành và xã Thống Nhất. Dù thành phố Lào Cai đang dành nguồn lực lớn, hỗ trợ tối đa tới 50 triệu đồng/hộ xóa nhà tạm, nhưng tại riêng 6 thôn “vùng lõm” vẫn có 142 hộ ở trong những ngôi nhà xuống cấp hoặc không đảm bảo các tiêu chí.

Tranh thủ thông tin trong chuyến làm việc, đồng chí Bí thư Thành ủy Lào Cai cho biết: Những năm qua, tập thể Ban Thường vụ, Ban Chấp hành Đảng bộ thành phố Lào Cai luôn dành sự quan tâm đặc biệt đối với những thôn vùng cao, trong đó có 6 thôn đặc biệt khó khăn. Mới đây, Ban Thường vụ Thành ủy Lào Cai đã giao UBND thành phố xây dựng phương án phát triển kinh tế - xã hội tại các thôn đặc biệt khó khăn nhằm rút ngắn khoảng cách giàu nghèo giữa vùng đô thị và nông thôn, giữa vùng thấp với vùng cao. Căn cứ chỉ đạo này, ngày 14/6/2022, UBND thành phố Lào Cai ban hành Quyết định số 652 về phê duyệt Phương án phát triển kinh tế - xã hội 6 thôn đặc biệt khó khăn, giai đoạn 2022 - 2025.

Ông Hoàng Anh, Bí thư Đảng ủy xã Thống Nhất cho biết, xã đã tổng hợp nguồn lực cần thiết để thực hiện phương án từ nay đến năm 2025 là 51 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách xấp xỉ 40 tỷ đồng. Ngoài đầu tư hạ tầng nông thôn, xã Thống Nhất đề xuất ưu tiên nguồn lực đầu tư phát triển kinh tế, nâng cao sinh kế cho người dân tại 3 thôn “vùng lõm” như: Với thôn An Thành là phát triển chăn nuôi, trồng quế, trồng dổi, hình thành 3 hợp tác xã nông nghiệp; với thôn Khe Luộc là xây dựng mô hình chăn nuôi tập trung và phát triển cây ăn quả; với thôn Bản Cam, ngoài duy trì sản phẩm chăn nuôi thế mạnh, còn đẩy mạnh trồng quế, atiso và hình thành điểm du lịch cộng đồng.

Thông tin thêm về phương án của UBND thành phố Lào Cai, ông Phạm Đình Thiệp, Bí thư Đảng ủy xã Hợp Thành cho biết, trong nhu cầu 30 tỷ đồng đầu tư phát triển thôn Nậm Rịa từ nay đến năm 2025 thì có 1/3 nguồn lực được huy động ngoài ngân sách. Ngoài vốn phát triển hạ tầng nông thôn, xã Hợp Thành sẽ vận động các hộ ở thôn Nậm Rịa mở rộng diện tích cây lương thực, tăng cường thâm canh để đảm bảo đời sống; tích cực trồng rừng, trồng thử nghiệm một số cây trồng mới như atiso, mận Tả Van, măng bói; duy trì đàn gia súc, gia cầm, thay đổi lớn nhất là tập trung tăng đàn dê, lợn đen thương phẩm, nuôi nhốt đại gia súc và khôi phục, phát triển nghề thêu, dệt truyền thống làm hàng hóa.

Cũng theo ông Phạm Tuấn Cường, Trưởng Phòng Kinh tế thành phố, đơn vị được giao nhiệm vụ thường trực triển khai phương án giảm nghèo 6 thôn “vùng lõm”, từ nay đến năm 2025, thành phố sẽ dành 126 tỷ đồng đầu tư các dự án, tiểu dự án, trong đó ngân sách nhà nước là 101 tỷ đồng; thành phố sẽ triển khai 8 nhiệm vụ trọng tâm như tuyên truyền, củng cố hệ thống chính trị, giải quyết tình trạng thiếu đất ở, nhà ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt, đầu tư hạ tầng nông thôn và mở rộng sản xuất, phát triển văn hóa - xã hội.

Phấn đấu là đến năm 2025, thành phố Lào Cai đưa 6 thôn ra khỏi diện đặc biệt khó khăn, trong đó mục tiêu là ưu tiên nâng mức sống, thu nhập của người dân từ 23 lên 50 triệu đồng/năm. Phấn đấu tỷ lệ hộ nghèo tại thôn Láo Lý dưới 12% (giảm 52 hộ nghèo), thôn Xéo Tả 1 còn dưới 6% (giảm 12 hộ nghèo), thôn Nậm Rịa còn dưới 12%, (giảm 33 hộ nghèo), thôn Bản Cam còn dưới 14%, (giảm 21 hộ nghèo), thôn An Thành còn dưới 10%, (giảm 16 hộ nghèo) và thôn Khe Luộc còn dưới 12%, (giảm 17 hộ nghèo).

Cách đây 18 năm, Tả Phời và Hợp Thành là 2 xã đầu tiên toàn quốc tự nguyện rút khỏi danh sách xã nghèo 135. Với tinh thần chủ động, truyền thống tự lực, vươn lên, 6 thôn khó khăn, các cấp ủy đảng, chính quyền thành phố Lào Cai đang viết tiếp câu chuyện xóa nghèo bằng những mục tiêu mang màu kỳ tích.