Thành phố trực thuộc Thủ đô phải có cơ chế vượt trội, đột phá nhất

Ngày 1-8, Đại học Luật và thành phố Hà Nội đã tổ chức hội thảo khoa học góp ý dự thảo Luật Thủ đô sửa đổi. Nhiều đại biểu đặc biệt quan tâm đến việc xây dựng cơ chế để phát triển và quản lý các đô thị Bắc sông Hồng và phía Tây (Hòa Lạc- Xuân Mai) của Hà Nội.

Cần trao cơ chế vượt trội, đột phá

Phát biểu tại hội thảo, TS. Chu Mạnh Hùng, Chủ tịch Hội đồng Trường đại học Luật Hà Nội nhấn mạnh vấn đề hình thành các đô thị vệ tinh, mô hình thành phố trong thành phố của Hà Nội thời gian tới đặc biệt quan trọng.

Theo TS. Hùng bản chất của đô thị vệ tinh nhằm giảm tải và hỗ trợ cho đô thị lõi. Từ đó, đặt ra một vấn đề đối với Hà Nội phải có quy hoạch tổng thể và phát triển hệ thống giao thông công cộng để đảm bảo tính độc lập nhưng vẫn có sự kết nối của đô thị vệ tinh với đô thị lõi.

Theo ông Hùng, trong Nghị quyết 15 của Bộ Chính trị và trong dự thảo luật Thủ đô sửa đổi có đề cập đến đô thị vệ tinh của Thủ đô. Cụ thể, hướng của Hà Nội là phát triển 2 thành phố phía Bắc (Mê Linh, Đông Anh, Sóc Sơn với tính chất là đô thị dịch vụ và hợp tác quốc tế) và thành phố phía Tây (khu Xuân Mai - Hòa Lạc) với tính chất và chức năng đô thị khoa học - công nghệ và phát triển giáo dục - đào tạo.

Ông Hùng cho rằng, hướng phát triển 2 đô thị trên là để giảm tải cho các quận nội thành, tuy nhiên hiện nay dự luật đang thiết kế các đô thị mới này theo tư duy cũ. Hai đô thị này vẫn khoác ‘áo đồng phục’ như các quận các của TP Hà Nội.

Ông Chu Mạnh Hùng, Chủ tịch Hội đồng Trường đại học Luật Hà Nội (Ảnh: Trọng Phú)

“Quy định như dự thảo cho thấy thành phố mới vẫn chỉ là đơn vị hành chính cấp huyện. Thành phố phía Bắc và phía Tây của Thủ đô với tính chất là đô thị vệ tinh nên cần có quy định vượt trội so với đơn vị hành chính khác. Nếu không, chúng ta sẽ lặp lại như câu chuyện TP Thủ Đức của TP. HCM”, TS. Hùng nói.

Ông bày tỏ lo ngại các đô thị trên lặp lại “vết xe đổ” quá tải dân số và hạ tầng xã hội ở phường Hoàng Liệt (quận Hoàng Mai) hay trục đường Lê Văn Lương - Tố Hữu (quận Thanh Xuân)…

“Chúng ta cần phải có cách nhìn, tư duy mới đối với những thành phố trực thuộc Thủ đô. Cần phải có những quy định đặc thù, vượt trội cho các đô thị này phát triển”, TS. Hùng nhấn mạnh.

Phân cấp, phân quyền mạnh hơn

Góp ý cho dự luật, bà Đàm Thị Diễm Hạnh, Trường đại học Mở Hà Nội, cho biết, một trong điểm mới quan trọng của dự luật là việc thành lập chính quyền thành phố trực thuộc Thủ đô bên cạnh hệ thống chính quyền hiện có là cấp quận, huyện, thị xã.

Theo bà Hạnh, dự luật quy định về nội dung này (điều 15 và 16 dự thảo Luật) còn khá “khiêm tốn”, cần quy định đầy đủ hơn về tổ chức, hoạt động của chính quyền thành phố trực thuộc Thủ đô.

Quang cảnh hội thảo khoa học góp ý dự thảo Luật Thủ đô sửa đổi diễn ra ngày 1-8 (Ảnh: Trọng Phú)

“So với chính quyền cấp quận, huyện, thị xã hiện nay thì các quy định cho chính quyền “thành phố trong thành phố” chưa nổi bật. Theo dự thảo, chính quyền thành phố thuộc Thủ đô chỉ được thực hiện 2 nhiệm vụ khác so với chính quyền quận, huyện về mặt tổ chức. Như vậy là chưa xứng đáng với vai trò, vị trí, đặc thù và yêu cầu của mô hình này…” - bà Hạnh nói.

Từ cơ sở phân tích nêu trên, bà Hạnh đề xuất cần có các quy định cụ thể hóa thẩm quyền của thành phố thuộc thủ đô trong dự thảo luật theo hướng phân cấp, phân quyền mạnh mẽ.

Bà Hạnh cũng đề nghị, dự luật cần tăng cường quyền hạn, nhiệm vụ cho cơ quan này với những thẩm quyền tương đương cấp sở thuộc Thủ đô.

Tăng thẩm quyền cho UBND và Chủ tịch UBND TP trực thuộc Thủ đô như: trao thêm quyền trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, đầu tư công; trao quyền chủ động quyết định các vấn đề về hạ tầng kỹ thuật, giao thông đô thị; phòng, chống kẹt xe, ngập nước… để có đủ công cụ pháp lý thực thi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình…

Tại Hội thảo, Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong nhấn mạnh, cùng một thời điểm, Hà Nội có 3 nhiệm vụ: Hoàn thiện Luật Thủ đô (sửa đổi), Quy hoạch Thủ đô và điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội.

Cả ba nhiệm vụ này đang triển khai đồng loạt, nếu làm tốt sẽ giúp cho Hà Nội tháo gỡ được các điểm nghẽn để phát triển nhanh, bền vững.

TRỌNG PHÚ