Thanh tra Bộ Xây dựng chỉ ra nhiều sai phạm đầu tư, 'đội giá', kinh doanh bất động sản ở Lào Cai

“Đụng” đâu sai đó.

Theo Kết luận Thanh tra của Thanh tra Bộ Xây dựng số 100/KL-TTr, một số nội dung thanh tra UBND tỉnh Lào Cai trong công tác quản lý Nhà nước ngành xây dựng bao gồm: Về công tác quy hoạch và thực hiện theo quy hoạch: Thanh tra công tác lập, thẩm định, phê duyệt và việc thực hiện theo quy hoạch của 16 đồ án quy hoạch đô thị.

Về hoạt động đầu tư xây dựng: Thanh tra việc cấp, điều chỉnh 18 giấy phép xây dựng do Sở Giao thông Vận tải – Xây dựng tỉnh Lào Cai cấp cho các dự án, công trình trên địa bàn thành phố Lào Cai, thị xã Sa Pa, huyện Bắc Hà, Bát Xát và việc thực hiện xây dựng theo giấy phép xây dựng được cấp.

Thanh tra công tác quản lý dự án đầu tư xây dựng tại 11 dự án, trong đó có 02 dự án công trình dân dụng; 03 dự án công trình giao thông; 02 dự án công trình nông nghiệp và phát triển nông thôn; 04 dự án hạ tầng kỹ thuật.

Về hoạt động kinh doanh bất động sản: Đoàn thanh tra hoạt động kinh doanh bất động sản của 07 dự án trên địa bàn tỉnh, bao gồm 06 dự án nhà ở thương mại và 01 dự án nhà ở xã hội.

Kết luận thanh tra đã chỉ ra hàng loạt sai phạm trong công tác lập, thẩm định và phê duyệt nhiệm vụ, đồ án quy hoạch ở rất nhiều các dự án tại Lào Cai.

Những sai phạm cụ thể như:Thực hiện theo quy hoạch còn tồn tại thiếu sót, vi phạm tại một số đồ án quy hoạch như thời gian lập đồ án quy hoạch còn chậm, chưa ban hành điều lệ quản lý theo đồ án quy hoạch được phê duyệt, việc công bố công khai quy quy hoạch đô thị chưa đảm bảo theo quy định và một số nội dung khác.

Cụ thể, kết luận thanh tra chỉ rõ: Đồ án quy hoạch chi tiết tiểu khu đô thị mới số 22, 24 và khu đô thị mới Cốc San, thành phố Lào Cai được lập phê duyệt khi đồ án quy hoạch phân khu chưa được phê duyệt là thực hiện không đúng quy định tại khoản 1 Điều 24 và khoản 2 Điều 29 Luật Quy hoạch đô thị số 30/2009/QH12. Trách nhiệm thuộc tổ chức tư vấn lập quy hoạch, cơ quan thẩm định và phê duyệt đồ án quy hoạch.

Với đồ án điều chỉnh mở rộng quy hoạch chung thị trấn Tằng Loỏng – huyện Bảo Thắng, kết luận thanh tra cũng chỉ rõ: hình thức, thời gian lấy kiến cộng đồng dân cư về nhiệm vụ và đồ án chưa đúng. Cụ thể, hình thức, thời gian lấy ý kiến cộng động dân cư về nhiệm vụ và đồ án quy hoạch chung này chỉ bằng một buổi họp, lập biên bản là chưa đầy đủ theo quy định tại khoản 2 và khoản 4 Điều 21 Luật Quy hoạch đô thị số 30/2009/QH12. “Việc lấy ý kiến cộng đồng dân cư về nhiệm vụ và đồ án quy hoạch chung được thực hiện thông qua lấy ý kiến của đại diện cộng đồng dân cư bằng hình thức phát phiếu điều tra, phỏng vấn. Đại diện cộng đồng dân cư có trách nhiệm tổng hợp ý kiến của cộng đồng dân cư theo quy định của pháp luật về thực hiện dân chủ ở cơ sở. Thời gian lấy ý kiến ít nhất là 15 ngày đối với cơ quan, 30 ngày đối với tổ chức, cá nhân, cộng đồng dân cư”.

Bên cạnh đó, cơ quan phê duyệt quy hoạch không ban hành quy định quản lý theo đồ án quy hoạch là vi phạm quy định tại Khoản 3 Điều 34 Luật Quy hoạch đô thị số 30/2009/QH12: “Cơ quan phê duyệt quy hoạch đô thị có trách nhiệm ban hành quy định quản lý theo đồ án quy hoạch đô thị”….

Về thời gian lập đồ án quy hoạch cũng chậm ở nhiều dự án. Cụ thể, thời gian lập đồ án quy hoạch chậm từ 06 tháng đến 09 tháng của 02 đồ án (gồm: Quy hoạch chi tiết tiểu khu đô thị mới số 24 và Quy hoạch chi tiết xây dựng hai bên đường Trần Hưng Đạo kéo dài) và chậm từ 01 đến 05 tháng của 05 đồ án (gồm: Điều chỉnh và mở rộng Quy hoạch chung đô thị Bắc Hà; Quy hoạch phân khu phường Duyên Hải; Quy hoạch chi tiết tiểu khu đô thị mới số 22; Quy hoạch chi tiết khu dân cư tổ 10, thị trấn Bát Xát và Quy hoạch chi tiết khu du lịch sinh thái nghỉ dưỡng cao cấp Cầu Mây) là thực hiện không đúng quy định tại Điều 2 Nghị định số 37/2010/NĐ-CP.

Thanh tra Bộ Xây dựng cũng tiến hành kiểm tra 4 đồ án quy hoạch, trong đó có 2 đồ án quy hoạch chi tiết được phê duyệt không dành đủ 20% diện tích đất ở trong đồ án theo quy định như: Đồ án quy hoạch chi tiết Tiểu khu đô thị mới số 24 và Đồ án quy hoạch chi tiết xây dựng hai bên đường Trần Hưng Đạo kéo dài. Theo kết luận thanh tra, “Trách nhiệm thuộc về cơ quan, tổ chức lập thẩm định, phê duyệt đồ án quy hoạch".

“Chỉ mặt” các đơn vị chịu trách nhiệm trong việc “đội giá” nhiều dự án

Kết luận thanh tra cũng chỉ rõ nhiều dự án bị đội giá lên con số nhiều tỷ đồng. Cụ thể, công tác lập, thẩm định phê duyệt thiết kế, dự toán xây dựng công trình còn một số sai sót, làm tăng dự toán số tiền hơn 6,8 tỷ đồng. Đơn cử, dự án kè chống sạt lở bờ hữu sông Hồng thành phố Lào Cai gần 1,5 tỷ đồng; Dự án kè sông Hồng, di dân bố trí tái định cư khu vực Cánh Chín, xã Vạn Hoa, thành phố Lào Cai hơn 1 tỷ đồng; Dự án kết nối ga phố Mới (Lào Cai) - Văn Yên (Yên Bái) gần 1,4 tỷ đồng; Dự án đầu tư xây dựng công trình Khu dân cư số 7, phường Cầu Mây, thị xã Sa Pa gần 2 tỷ đồng; Dự án tiểu khu đô thị số 13, thành phố Lào Cai gần 300 triệu đồng…

Một đoạn dự án kè chống sạt lở bờ hữu sông Hồng - một trong những dự án nhiều sai phạm tại Kết luận thanh tra của Bộ Xây dựng

Cụ thể tại dự án kè sông Hồng, di dân bố trí tái định cư khu vực Cánh Chín, xã Vạn Hòa, TP Lào Cai được UBND tỉnh Lào Cai phê duyệt tại Quyết định số 2297a ngày 12/9/2011 và được phê duyệt điều chỉnh bởi nhiều quyết định khác…với tổng mức đầu tư sau điều chỉnh là 733 tỷ đồng.

Nguồn vốn dự án từ vốn dự phòng Ngân sách trung ương và nguồn thu từ đấu giá đất. Quy mô dự án: Xây mới tuyến kè bờ sông Hồng, chiều dài tuyến kè 6.454 m, kết cấu bê tông cốt thép, san nền, đắp đất k85, san gạt mặt bằng tái định cư dự án; xây dựng 14 tuyến đường giao thông theo quy hoạch với tổng chiều dài tuyến 7.246,54 m.

Đến thời điểm thanh tra (tháng 3/2022), gói thầu theo hợp đồng đã được giải ngân số tiền gần 500 tỷ đồng, đạt 61,6% giá trị hợp đồng.

Kết quả kiểm tra, xác minh của Thanh tra Bộ Xây dựng xác định, công tác lập, thẩm định và phê duyệt dự toán xây dựng công trình: Giai đoạn 1 được phê duyệt theo Quyết định số 3306 ngày 24/7/2017 của UBND tỉnh Lào Cai. Áp dụng đơn giá, tính khối lượng không chính xác, làm tăng dự toán trên 108 triệu đồng.

Giai đoạn 2 được phê duyệt theo Quyết định số 6069 ngày 31/12/2017. Áp dụng định mức, tính sai khối lượng, làm tăng dự toán 946 triệu đồng. Tính hàm lượng nhựa đường trong hỗn hợp BTN hạt trung theo % cốt liệu là không đúng với TCVN8819:2011, làm tăng dự toán 390 triệu đồng…

Trách nhiệm để bị “đội giá” này thuộc về đơn vị thiết kế, dự toán xây dựng, chủ đầu tư và cơ quan thẩm định, phê duyệt thiết kế, dự toán xây dựng – kết luận thanh tra chỉ rõ. "Trách nhiệm thuộc nhà thầu thi công gồm: Công ty CP Tập đoàn đầu tư xây dựng Cường Thịnh Thi, Công ty CP Long Mã và Công ty TNHH tư vấn xây dựng và thương mại 289); Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lào Cai, Sở Giao thông vận tải - Xây dựng Lào Cai; Ban Quản lý dự án ODA tỉnh, Sở Kế hoạch-Đầu tư và UBND tỉnh Lào Cai".

Yêu cầu giảm trừ thanh toán hàng tỷ đồng

Về công tác ký hợp đồng, nghiệm thu, thanh toán, kết luận thanh tra cũng nghiêm túc yêu cầu các đơn vị chấn chỉnh lại, giảm trừ thanh toán số tiền cụ thể:

Yêu cầu chủ đầu tư giảm trừ thanh toán số tiền 591.500.683 đồng, cụ thể với dự án kè chống sạt lở bờ hữu sông Hồng, thành phố Lào Cai: 294.423.226 đồng (gói thầu số 04 là 34.598.402 đồng; gói thầu số 12 là 145.713.284 đồng và gói thầu số 14 là 114.111.540 đồng); Dự án đường kết nối ga phố Mới (tỉnh Lào Cai) ga Bảo Hà, huyện Văn Yên (tỉnh Yên Bái) và Trung tâm huyện Văn Bàn (tỉnh Lào Cai) - Văn Yên (tỉnhYên Bái) giai đoạn I: 198.145.457 đồng; Dự án nhà hợp khối các cơ quan huyện Văn Bàn: 98.932.000 đồng.

Yêu cầu chủ đầu tư giảm trừ giá trị hợp đồng số tiền 2.768.189.000 đồng tại dự án kè chống sạt lở bờ hữu sông Hồng, thành phố Lào Cai: 1.745.171.000 đồng (gói thầu số 04 là 782.262.351 đồng; gói thầu số 12 là 962.908.625 đồng); Dự án kè sông Hồng, di dân bố trí tái định cư khu vực Cánh Chín, xã Vạn Hòa, thành phố Lào Cai: 317.280.000 đồng; Dự án cầu Làng Giàng: 239.225.000 đồng; Dự án đầu tư xây dựng trụ sở hành chính mới huyện Bảo Yên: 108.000.000 đồng; Dự án đường vành đai 2 (đoạn ĐT153 đi Ủy ban nhân dân xã Na Hối, Na Kim và Ta Chải), huyện Bắc Hà: 85.537.000 đồng; Dự án Tiểu khu đô thị số 13, Khu đô thị mới Lào Cai - Cam Đường: 272.976.000 đồng...

Bên cạnh đó, Thanh tra Bộ Xây dựng cũng kiến nghị xử lý kinh tế đối với các Dự án do Sở Giao thông Vận tải – Xây dựng Lào Cai là chủ đầu tư; các dự án do Sở kế hoạch và Đầu tư là chủ đầu tư; dự án đầu tư xây dựng trụ sở hành chính mới huyện Bảo Yên do UBND huyện Bảo Yên là chủ đầu tư; dự án nhà hợp khối cơ quan huyện Văn Bàn do UBND huyện Văn Bàn là chủ đầu tư; dự án đường Vành đai 2 do UBND huyện Bắc Hà là chủ đầu tư; dự án đầu tư xây dựng công trình Khu dân cư tổ 7 phường Cầu Mây do thị xã Sa Pa là chủ đầu tư…

Nguyễn Duyên