Tháo gỡ nút thắt giải ngân đầu tư công

Nhiều công trình khó giải ngân

Theo Sở Tài chính, tổng kế hoạch vốn đầu tư công, các chương trình mục tiêu quốc gia thực hiện trên địa bàn tỉnh năm nay là hơn 8.531 tỷ đồng. Ước đến hết tháng 5, tổng giá trị giải ngân đạt hơn 2.601 tỷ đồng, bằng 33,11% kế hoạch vốn đã giao. Mức giải ngân trên tuy cao hơn tỷ lệ giải ngân bình quân chung của cả nước song vẫn đạt thấp. Nhiều địa phương như huyện: Lục Nam, Lục Ngạn, Sơn Động, Yên Thế, giải ngân vốn đạt dưới 30% trong tổng kế hoạch vốn được giao. Tại Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông, nông nghiệp tỉnh, hết tháng 5, đơn vị này mới giải ngân hơn 117 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 30%.

Nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công Công viên trung tâm thị xã Chũ để giải ngân vốn.

Khảo sát tại dự án xây dựng đường tỉnh 295, đoạn từ cầu Bến Tuần đi thị trấn Cao Thượng và đoạn thị trấn Cao Thượng đi cầu Bỉ Nội (Tân Yên) do Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông, nông nghiệp tỉnh làm chủ đầu tư, đến nay, đơn vị giải ngân hơn 15/40 tỷ đồng trong tổng số vốn được giao năm nay, đạt 39%.

Theo Sở Tài chính, tổng kế hoạch vốn đầu tư công, các chương trình mục tiêu quốc gia thực hiện trên địa bàn tỉnh năm nay là hơn 8.531 tỷ đồng. Hết tháng 5, tổng giá trị giải ngân đạt hơn 2.601 tỷ đồng, bằng 33,11% kế hoạch vốn đã giao.

Công trình đường kết nối từ đường tỉnh 295 đến quốc lộ 37 (Lạng Giang), chủ đầu tư giải ngân 10,9/29 tỷ đồng, đạt gần 38%. Nhiều công trình giao thông trọng điểm khác cũng có tỷ lệ giải ngân đạt thấp như: Xây dựng cầu Đồng Việt và đường dẫn lên cầu giải ngân đạt 29%; đường nối quốc lộ 37 - quốc lộ 17 đi Võ Nhai (Thái Nguyên) giải ngân đạt 12% trong tổng số vốn được giao năm nay.

Tương tự, công trình xây dựng Tòa nhà liên cơ quan mới tỉnh có tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công đạt thấp. Theo chủ đầu tư công trình, năm nay, dự án này được phân bổ vốn 115 tỷ đồng song đến nay mới giải ngân khoảng 40 tỷ đồng, đạt hơn 34%. Đây là một trong những dự án được phân bổ vốn đầu tư công lớn của tỉnh.

Tập trung đẩy nhanh tiến độ

Qua tìm hiểu, nguyên nhân chính khiến tiến độ giải ngân vốn đầu tư công ở nhiều dự án đạt thấp là do công tác giải phóng mặt bằng gặp nhiều khó khăn. Nhiều dự án giải phóng mặt bằng còn “xôi đỗ” do việc xác định nguồn gốc đất đai phức tạp, người dân chưa đồng thuận bàn giao mặt bằng sạch cho nhà thầu thi công, thiếu căn cứ giải ngân vốn.

Ví như dự án xây dựng đường kết nối từ đường tỉnh 295 đến quốc lộ 37 (Lạng Giang) còn 6 hộ có đất liên quan đến dự án thuộc xã Tân Hưng chưa đồng ý với phương án giải phóng mặt bằng, nhận tiền nhưng chưa bàn giao đất hoặc bàn giao không đầy đủ. Tại dự án xây dựng Tòa nhà liên cơ quan mới tỉnh hiện chưa có mặt bằng thực hiện hạng mục cải tạo, chỉnh trang khuôn viên mở rộng quanh tòa nhà…

Theo đại diện lãnh đạo Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông, nông nghiệp tỉnh, hiện nay, nhiều hạng mục thi công của các công trình còn đang hoàn thiện nên chưa bảo đảm điều kiện thanh toán, ảnh hưởng đến kết quả giải ngân. Năm nay, một số dự án giao thông trọng điểm chưa khởi công nên kết quả giải ngân còn thấp. Thêm vào đó, thực hiện chủ trương sắp xếp đơn vị hành chính, không tổ chức cấp huyện, sáp nhập cấp xã nên các công trình thuộc chương trình mục tiêu quốc gia do UBND cấp xã làm chủ đầu tư bị ảnh hưởng do cần thực hiện thay đổi tên chủ đầu tư.

Xác định giải ngân đầu tư công sớm sẽ góp phần khai thác tiềm năng, lợi thế, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của tỉnh nên ngày 18/3/2025, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Chỉ thị số 01/CT-UBND của UBND tỉnh về tăng cường chỉ đạo thực hiện, đẩy nhanh tiến độ giải ngân, xử lý nợ đọng xây dựng cơ bản và quyết toán dự án hoàn thành thuộc kế hoạch vốn đầu tư công, 3 chương trình mục tiêu quốc gia. Đến ngày 30/6 năm nay, giải ngân đạt ít nhất 40% kế hoạch vốn giao; đến ngày 30/9 giải ngân đạt ít nhất 70% kế́ hoạch vốn giao; đến ngày 31/12 năm nay giải ngân hoàn thành 100% kế́ hoạch vốn đối với tất cả các nguồn vốn kéo dài sang năm 2025; đến 31/1/2026 giải ngân 100% kế́ hoạch vốn bố trí trong năm kế hoạch.

Đặc biệt, tại hội nghị trực tuyến về giải ngân vốn đầu tư công do Chính phủ tổ chức tháng 5 năm nay, sau khi kết thúc hội nghị, đồng chí Nguyễn Việt Oanh, Chủ tịch UBND tỉnh yêu cầu các sở, ngành, địa phương rà soát các dự án, công trình, xem xét điều chỉnh vốn đầu tư phù hợp; không khởi công mới công trình khi còn nợ đọng. Các chủ đầu tư ưu tiên bố trí vốn thanh toán cho các công trình có khối lượng hoàn thành lớn; không để gián đoạn do thực hiện chủ trương sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính. Tỉnh sẽ xem xét trách nhiệm đối với lãnh đạo, cán bộ trong thực hiện giải ngân vốn đầu tư công nếu làm không đúng tinh thần chỉ đạo của Trung ương và tỉnh...

Để đạt được mục tiêu trên, các chủ đầu tư, ngành liên quan đang tập trung cao để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn. Ông Hoàng Thanh Tùng, Phó Giám đốc phụ trách Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng các công trình giao thông, nông nghiệp tỉnh cho biết, đơn vị chỉ đạo nhà thầu thi công phát động thi đua ngay trên công trường, kịp thời biểu dương, khen thưởng đối với đơn vị làm tốt. Ban cử cán bộ bám sát công trình, thường xuyên kiểm tra, kịp thời báo cáo tháo gỡ vướng mắc. Tại thị xã Chũ, cán bộ các đơn vị liên quan tập trung đôn đốc các nhà thầu thi công tăng ca, bố trí thêm nhân lực đẩy nhanh tiến độ các công trình trọng điểm.

Ban Quản lý dự án Đầu tư xây dựng công trình dân dụng và công nghiệp tỉnh đang phối hợp với Sở Xây dựng nghiệm thu hoàn thành công trình xây dựng Tòa nhà liên cơ quan mới tỉnh, phấn đấu tháng 6 năm nay giải ngân thêm khoảng 50 tỷ đồng. Đối với các vướng mắc trong giải phóng mặt bằng liên quan đến đất đai, Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp với các huyện, thị xã, thành phố hướng dẫn giải quyết. Các địa phương đang huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc, coi đây là nhiệm vụ trọng tâm. Huyện Lạng Giang tập trung tuyên truyền, vận động các hộ còn lại thuộc công trình xây dựng đường kết nối từ đường tỉnh 295 đến quốc lộ 37 đồng thuận bàn giao mặt bằng xong trong tháng 6 năm nay…

Minh Linh