Tháo gỡ vướng mắc về pháp luật: Con tàu tốc hành không thể để lỡ cơ hội phát triển

Ngày 23.6, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự thảo nghị quyết của Quốc hội về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật.

Không có cơ chế đặc biệt sẽ không gỡ được những điểm nghẽn

Các đại biểu quốc hội cho rằng việc ban hành nghị quyết của Quốc hội về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật là rất cấp thiết, trong đó có cơ chế cho phép Chính phủ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội được ban hành văn bản quy phạm pháp luật để điều chỉnh các nội dung trong các luật, nghị quyết của Quốc hội trong thời gian các luật, nghị quyết này chưa được sửa.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn) cho rằng mục tiêu trở thành nước phát triển có thu nhập cao và vượt qua bẫy thu nhập trung bình rất áp lực. Nếu không tháo gỡ những “điểm nghẽn của điểm nghẽn” thì không thể hoàn thành.

Đại biểu Nguyễn Thị Thủy (Bắc Kạn)

Ngoài ra, Nghị quyết 66 của Bộ Chính trị - một trong 4 trụ cột chiến lược đã đề ra yêu cầu về mặt thời hạn, đó là trong năm 2025 phải cơ bản tháo gỡ những điểm nghẽn trong quy định của pháp luật gây ra.

“Chỉ còn chưa đầy 6 tháng nữa là hết năm 2025, trong khi đó số lượng các dự án luật, nghị quyết phải rà soát, xử lý rất lớn. Nếu không cho phép một cơ chế đặc biệt để tháo gỡ những điểm nghẽn của pháp luật mà vẫn để theo quy trình thông thường thì sẽ không thể hoàn thành được tiến độ mà Bộ Chính trị đã đề ra trong năm 2025”, bà Thủy nói.

Theo bà Thủy, việc ban hành nghị quyết này tại thời điểm hiện nay là rất cấp bách, như con tàu tốc hành đang mang đến cho đất nước rất nhiều cơ hội để phát triển, nhưng thời gian tàu dừng lại ở mỗi ga rất ngắn. Không thể để lỡ cơ hội phát triển của đất nước chỉ vì những điểm nghẽn của pháp luật.

Do đó, bà Thủy kiến nghị Quốc hội thông qua cơ chế đặc biệt cho phép sửa các luật, nghị quyết của Quốc hội như tờ trình và dự thảo nghị quyết, và đề nghị Quốc hội cho phép nghị quyết này sẽ có hiệu lực ngay từ ngày Quốc hội bấm nút thông qua, để các cơ quan có đủ thời gian, vật chất tập trung cho công tác rà soát, xử lý, tháo gỡ những điểm nghẽn của pháp luật.

Các đại biểu quốc hội cũng đề nghị bổ sung, quy định rõ đối với những nội dung liên quan đến việc hạn chế quyền con người, quyền công dân, tội phạm và hình phạt, tố tụng tư pháp thì không áp dụng cơ chế đặc biệt tại nghị quyết này để xử lý, không trao quyền cho Chính phủ và Ủy ban Thường vụ Quốc hội sửa các luật, nghị quyết của Quốc hội về vấn đề này. Lý do, đây là những vấn đề liên quan trực tiếp đến sinh mệnh chính trị của con người, liên quan đến tội hay không tội, tù hay không tù, đến hoạt động bắt, giam, tha, thả, do đó phải do Quốc hội thảo luận và điều chỉnh. Trên thực tế vừa qua, những vấn đề này không phải là những điểm nghẽn gây ra sự cản trở phát triển của kinh tế đất nước.

Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về cơ chế xử lý khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật

Đại biểu Lê Xuân Thân (Khánh Hòa) đề nghị đưa nội dung kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về vấn đề này, trong đó nêu rõ “nghiên cứu xác định rõ một số nội dung quan trọng mang tính nền tảng, các nguyên tắc hiến định về tổ chức hoạt động của bộ máy nhà nước, các quy định về hạn chế quyền con người, quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân, về tội phạm, hình phạt, tố tụng tư pháp thì không áp dụng cơ chế xử lý theo nghị quyết này”.

Ban hành nghị quyết để tốt lên, không thêm gánh nặng

Ông Lê Xuân Thân cũng cho rằng nghị quyết này mới phản ánh “ở tầm cao” cấp trung ương là luật, pháp lệnh và giao thẩm quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ. Tuy nhiên khó khăn về pháp luật thì có cả đối với địa phương.

“Ở địa phương, HĐND cấp tỉnh ban hành các nghị quyết của HĐND, nhưng dự thảo nghị quyết của Quốc hội lại chưa có cơ chế giúp thường trực HĐND, UBND cấp tỉnh tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc do quy định của pháp luật. Vì vậy, nên giao cho thường trực HĐND, UBND cấp tỉnh có thẩm quyền xử lý vướng mắc ở địa phương tương ứng như Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ ở trung ương”, ông Thân nêu.

Đại biểu Lê Xuân Thân (Khánh Hòa)

Về đề nghị xem xét mở rộng cơ chế áp dụng của nghị quyết này đối với địa phương, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết mục tiêu của nghị quyết này là Quốc hội ban hành nghị quyết khung. Trên cơ sở đó Chính phủ sẽ triển khai, rà soát tất cả văn bản hiện nay triển khai có vướng mắc, trong đó có cả vướng mắc đối với địa phương.

“Đối với các văn bản mà địa phương ban hành có gây chồng chéo, vướng mắc thì thuộc chủ thể ban hành văn bản ở địa phương, điều này cũng đã được quy định tại Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Do đó, dự thảo nghị quyết này không mở rộng phạm vi cơ chế áp dụng đối với chủ thể là địa phương”, ông Ninh nói.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp cũng đồng tình với kiến nghị của đại biểu, nghị quyết sẽ có hiệu lực thi hành ngay từ ngày Quốc hội biểu quyết thông qua và có giá trị đến hết ngày 28.2.2027.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh

Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cũng đồng tình với các đại biểu cần làm rõ phạm điều chỉnh của nghị quyết, việc ban hành văn bản này này đặt trong sự kiểm soát, giám sát chặt chẽ và trách nhiệm giải trình.

Ông Định nhấn mạnh việc ban hành nghị quyết “chỉ làm cho tốt lên” chứ không được làm nặng gánh hơn cho doanh nghiệp và nhân dân; giảm chi phí tuân thủ, thúc đẩy phát triển.

Lam Thanh