Thắp sáng tri thức cho người lớn tuổi nơi biên viễn

Học viên lớn tuổi tại lớp học xóa mù chữ tại xã biên giới Tùng Vài, tỉnh Tuyên Quang.

Tạo cơ hội học tập cho người cao tuổi

Sau sáp nhập tỉnh Tuyên Quang có khoảng gần 200.000 người cao tuổi. Thời gian qua, người cao tuổi tỉnh Tuyên Quang đã khẳng định dấu ấn quan trọng trên nhiều lĩnh vực của đời sống xã hội. Với tâm huyết, kinh nghiệm và tinh thần gương mẫu, người cao tuổi không chỉ là chỗ dựa tinh thần vững chắc của gia đình, dòng họ mà còn là lực lượng tích cực tham gia xây dựng Đảng, chính quyền, Mặt trận và các đoàn thể ở cơ sở trong sạch, vững mạnh.

Tuy nhiên, tại một số cộng đồng, nhất là khu vực vùng núi cao, biên giới vẫn phải đối mặt với tình trạng người lớn tuổi mù chữ cao. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến khả năng tiếp cận thông tin mà còn làm hạn chế sự tham gia của họ vào các hoạt động xã hội, làm giảm khả năng nâng cao chất lượng sống.

Tỉnh ủy, HĐND tỉnh Tuyên Quang và Hà Giang trước đây đã ban hành nhiều nghị quyết về nâng cao chất lượng giáo dục và các chế độ hỗ trợ học sinh bán trú, hỗ trợ mở các lớp phổ cập giáo dục xóa mù chữ vùng đặc biệt khó khăn.

Cấp ủy Đảng, chính quyền từ tỉnh đến cơ sở luôn quan tâm lãnh, chỉ đạo; ban hành nhiều đề án, chương trình, kế hoạch thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về giáo dục và đào tạo, trong đó tập trung đổi mới căn bản, toàn diện, nâng cao chất lượng giáo dục vùng đặc biệt khó khăn, phổ cập giáo dục, xóa mù chữ. Trong đó đối tượng người cao tuổi chưa biết chữ cũng được đặc biệt quan tâm.

Xóa mù chữ cho người cao tuổi tại Tuyên Quang không đơn giản chỉ là việc dạy họ biết đọc, biết viết. Đây là một quá trình dài, đòi hỏi sự kiên nhẫn, phương pháp giáo dục phù hợp và sự tham gia của cộng đồng. Với người cao tuổi, khả năng tiếp thu kiến thức thường chậm hơn so với thanh thiếu niên, do đó, việc tổ chức các lớp học bổ túc văn hóa, các lớp học tại các địa phương, với thời gian học linh hoạt là rất quan trọng. Hình thức học thường xuyên được tổ chức vào các buổi chiều hoặc cuối tuần, giúp người cao tuổi có thể tham gia mà không ảnh hưởng đến công việc sản xuất, sinh hoạt hàng ngày.

Các lớp học này chủ yếu tập trung vào các kỹ năng cơ bản như đọc, viết, cộng trừ số học đơn giản và hiểu biết về các thông tin xã hội, kinh tế. Ngoài ra, các phương pháp giảng dạy cũng cần được thiết kế sao cho dễ hiểu, gần gũi với đời sống thực tế của người cao tuổi, giúp họ cảm thấy hứng thú và không bị áp lực trong quá trình học. Một trong những giải pháp hiệu quả là sử dụng phương pháp học tập qua hình ảnh, câu chuyện, bài giảng bằng tiếng dân tộc, kết hợp với các hình thức học tập trực quan như bảng, sơ đồ để người dân dễ dàng nắm bắt.

Giáo viên dạy các lớp xóa mù là người thông thạo cả tiếng phổ thông và tiếng dân tộc.

Nỗ lực từ cơ sở

Chương trình xóa mù chữ cho người lớn tuổi tại Tuyên Quang được triển khai với mục tiêu cao cả là nâng cao dân trí, thúc đẩy sự phát triển bền vững của tỉnh. Được sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, chương trình đã nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ từ các cấp chính quyền địa phương, các tổ chức đoàn thể và nhân dân.

Để đạt được mục tiêu xóa mù chữ cho người lớn tuổi, ngành Giáo dục Tuyên Quang phối hợp với các lực lượng biên phòng, phụ nữ, đoàn thanh niên cùng các địa phương triển khai nhiều biện pháp đồng bộ và sáng tạo. Các lớp học xóa mù chữ được tổ chức tại các xã, thôn bản xa xôi, với hình thức dạy học linh hoạt, phù hợp với đối tượng học viên là người lớn tuổi.

Các lớp học chủ yếu tập trung vào việc dạy đọc, viết tiếng Việt, giúp người dân làm quen với các con số, các khái niệm cơ bản về pháp luật, sức khỏe và các vấn đề xã hội.

Để thuận tiện cho người dân, các lớp học xóa mù chữ được tổ chức vào buổi chiều tối, buổi tối; các lớp học cũng được tổ chức tại điểm trường hoặc trụ sở thôn gần nhà người dân nhất. Việc bố trí các thầy cô giáo tham gia giảng dạy xóa mù cũng được các trường lựa chọn kỹ lưỡng. Đa phần các thầy, cô đứng lớp xóa mù đều có trình độ chuyên môn, kinh nghiệm, đặc biệt là phải thông thạo hai thứ tiếng, đó là tiếng phổ thông và tiếng địa phương.

Thầy Vàng Mí Cáy, giáo viên Trường Phổ thông dân tộc Bán trú Tiểu học và THCS Sà Phìn, xã Sà Phìn (Tuyên Quang) cho biết, khi chuẩn bị mở lớp, chúng tôi về tận thôn, bản phối hợp với trưởng thôn đến tận từng nhà gọi người dân tham gia lớp học. Người dân, nhất là người đã lớn tuổi lâu nay vốn không nghĩ đến việc đi học nên khi vận động rất khó khăn. Cán bộ thôn, giáo viên phải mất rất nhiều thời gian, đến nhiều lần mới vận động được họ tham gia lớp học.

“Khó khăn không chỉ dừng lại ở việc đi vận động học viên, mà việc duy trì lớp và số lượng người tham gia lớp ổn định lại càng khó. Nhiều người dân tham gia học tập không theo quy định, thích đi thì đi, không thích thì nghỉ. Do đó, chúng tôi phải nhờ chính quyền địa phương, Trưởng thôn lập quy định rõ ràng để người dân không nghỉ học, bỏ học”, thầy Vàng Mí Cáy chia sẻ.

Mặc dù chương trình xóa mù chữ cho người lớn tuổi tại Tuyên Quang đã đạt được nhiều thành công, song vẫn còn không ít thách thức cần phải vượt qua. Trong đó, việc duy trì sự tham gia của người dân, đặc biệt là ở những vùng sâu, vùng xa, vẫn là một vấn đề cần được quan tâm. Hệ thống cơ sở vật chất còn thiếu thốn, đội ngũ giáo viên chưa đủ mạnh và điều kiện giao thông khó khăn là những trở ngại cần được giải quyết để chương trình có thể đạt được hiệu quả cao hơn.

Để giải quyết những khó khăn này, tỉnh Tuyên Quang sẽ tiếp tục tăng cường sự chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, chính quyền, đặc biệt là sự tham gia của các tổ chức chính trị, xã hội.

Đồng thời, tỉnh sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức của người dân về tầm quan trọng của việc học tập suốt đời, từ đó tạo sự đồng thuận và khuyến khích người dân tham gia chương trình.

Long Anh - Minh Sơn