Thấy gì từ 90.000 người đổ về Hưng Yên

Tiệm cận mô hình festival quốc tế

Y Concert tổ chức tại Hưng Yên bắt đầu từ 14h ngày 20/12 đến 0h30 hôm sau thu hút khoảng 90.000 khán giả không chỉ tạo nên một kỷ lục hiếm có đối với thị trường âm nhạc trong nước, còn đặt ra những câu hỏi lớn hơn về năng lực tổ chức, quy mô thị trường và tiềm năng phát triển của công nghiệp văn hóa Việt Nam trong giai đoạn mới.

Theo chuyên gia, điều này cần được nhìn nhận như một cột mốc chuyển pha, thay vì một “hiện tượng đông người” đơn thuần.

Có thể coi đây là mốc chuyển mình của ngành công nghiệp biểu diễn đại chúng tại Việt Nam, là một sự kiện đạt ngưỡng quy mô quốc gia, tạo hiệu ứng tương đương một lễ hội văn hóa cấp tỉnh.

Y Concert kéo dài hơn 10 tiếng, trở thành một trong những festival âm nhạc có quy mô hiếm thấy tại Việt Nam.

Thị trường Việt Nam đã chứng kiến nhiều concert lớn, song phần lớn mang tính ngôi sao trung tâm và phụ thuộc vào sức hút cá nhân. Có thể kể đến như chuỗi concert của BlackPink tại Hà Nội (2023) với khoảng hơn 60.000 khán giả trong hai đêm, tạo cú hích mạnh về truyền thông và du lịch.

Các đêm diễn của Westlife tại TPHCM hay Hà Nội thu hút khoảng 20.000 khán giả, chủ yếu là nhóm khán giả trung niên và hoài niệm.

Một số concert nội địa như Anh trai vượt ngàn chông gai, Anh trai say hi, Rap Việt All-Star… dù gây tiếng vang, vẫn dừng ở quy mô vài chục nghìn người và tập trung vào fandom sẵn có.

Trong bối cảnh đó, concert không đặt trọng tâm vào một siêu sao hạng A, mà xây dựng một mô hình sự kiện tổng thể, nơi âm nhạc chỉ là một phần của trải nghiệm.

90.000 khán giả là bằng chứng cho sự hình thành của một ‘thị trường đại chúng mới’. Âm nhạc, địa phương, công nghệ và truyền thông giao thoa để tạo ra giá trị thực.

Theo giới chuyên môn, show diễn nằm ở việc tiệm cận mô hình festival 360 độ - xu hướng đã phổ biến tại các thị trường công nghiệp văn hóa phát triển.

“Y Concert thể hiện khả năng tiệm cận mô hình ‘360 độ production’: có cốt lõi âm nhạc, có bản sắc địa phương, có kinh tế đi kèm như du lịch, ẩm thực, bán lẻ, và có hệ sinh thái truyền thông dẫn dắt trước - trong - sau sự kiện,” chuyên gia cho biết.

Chuyên gia cảnh báo không nên coi đây là mô hình duy nhất cho tương lai.

Từ “hiện tượng” đến phát triển bền vững

Trong nhiều năm, concert quy mô lớn tại Việt Nam thường gắn với hai chữ “rủi ro”. Giá vé cao, khán giả dè dặt, chi phí tổ chức lớn khiến không ít nhà tổ chức chọn phương án an toàn: sân khấu vừa phải, số lượng ghế giới hạn, hoặc phụ thuộc vào tài trợ.

Tuy nhiên thị trường concert trong nước có sự thay đổi rõ rệt, liên tục lập kỷ lục trong hai năm qua và đang hướng tới mốc 100.000 khán giả/đêm.

Ngoài Y Concert, đêm nhạc 40.000 khán giả của Mỹ Tâm hôm 13/12 cho thấy concert nội địa có thể vận hành theo logic thị trường nếu hội tụ đủ ba yếu tố - nghệ sĩ có sức hút bền bỉ, chiến lược bán vé bài bản và trải nghiệm khán giả được đặt làm trung tâm. Thành công ấy không dừng ở con số vé bán ra, mà tạo tiền đề tâm lý cho cả thị trường, mở ra cơ hội phát triển công nghiệp văn hóa.

Một concert quy mô hàng chục nghìn khán giả không chỉ tạo doanh thu từ bán vé. Nó kích hoạt cả một chuỗi giá trị: từ thuê địa điểm, âm thanh - ánh sáng, dàn dựng sân khấu, nhân sự kỹ thuật, an ninh, truyền thông, cho tới lưu trú, ẩm thực, giao thông...

Đêm nhạc của Mỹ Tâm thu hút 40.000 khán giả, đặt ra cột mốc mới cho ngành công nghiệp biểu diễn.

Với 40.000 hay 90.000 khán giả, concert trở thành một sự kiện đô thị, tác động trực tiếp đến kinh tế đêm và dịch vụ địa phương. Người xem không chỉ đến nghe nhạc, mà chi tiêu cho khách sạn, nhà hàng, di chuyển, mua sắm. Ở nhiều quốc gia, concert lớn được xem là “đòn bẩy mềm” cho du lịch văn hóa và Việt Nam đang đứng trước cơ hội tương tự.

Quan trọng hơn, những sự kiện này góp phần hình thành thói quen tiêu dùng văn hóa có trả phí - điều kiện tiên quyết để công nghiệp văn hóa phát triển bền vững. Khi khán giả sẵn sàng bỏ ra vài triệu đồng cho một đêm nhạc trong nước, thị trường đã bước sang một nấc thang mới.

Ở tầm vĩ mô, những concert 40.000-90.000 khán giả đặt ra câu hỏi cho nhà quản lý là làm thế nào để biến các sự kiện văn hóa lớn thành động lực phát triển lâu dài từ vấn đề hạ tầng sân vận động, không gian biểu diễn, cơ chế cấp phép, chính sách thuế và hỗ trợ sản xuất.

Âm nhạc, trong trường hợp này, đóng vai trò mũi nhọn. Từ một đêm nhạc thành công, có thể hình thành chuỗi lễ hội, tour diễn, thương hiệu sự kiện thường niên - những “tài sản mềm” giúp nâng cao sức cạnh tranh văn hóa quốc gia.

Cột mốc 90.000 khán giả không chỉ là kỷ lục, mà là dấu hiệu khởi đầu cho một giai đoạn chuyên nghiệp hóa, đưa công nghiệp văn hóa Việt Nam tiến gần hơn với các mô hình thành công của Hàn Quốc, Thái Lan hay Singapore.

Dù đánh giá cao thành công của concert hút 90.000, chuyên gia cũng cảnh báo không nên coi đây là mô hình duy nhất cho tương lai.

Y Concert là một case study quan trọng nhưng không nên trở thành mẫu số chung. Tương lai của ngành biểu diễn sẽ phân hóa, song song giữa các đại nhạc hội quy mô lớn và các mô hình bán vé tinh gọn, phục vụ cộng đồng trung thành.

Theo chuyên gia, để công nghiệp biểu diễn Việt Nam phát triển bền vững, cần vượt qua ba thách thức cốt lõi: tư duy sản xuất chưa theo kịp thị trường, hệ sinh thái hậu cần - truyền thông - bán vé còn manh mún, và thiếu các công cụ định lượng hành vi khán giả.

Nếu làm được điều đó, cột mốc 90.000 khán giả sẽ không chỉ là một kỷ lục, mà là dấu hiệu khởi đầu cho một giai đoạn chuyên nghiệp hóa, đưa công nghiệp văn hóa Việt Nam tiến gần hơn với các mô hình thành công của Hàn Quốc, Thái Lan hay Singapore.

Đỗ Quyên