Thầy giáo khởi nghiệp từ mô hình nuôi cua lột

Thầy giáo Đào Phước Xoàn nuôi cua lột đạt chứng nhận OCOP hạng 3 sao. (Ảnh: HOÀNG TRUNG)

Thầy giáo nuôi cua lột nhờ giãn cách xã hội

Năm 2020, khi dịch bệnh Covid-19 bùng phát, học sinh phải nghỉ học, người dân thực hiện giãn cách xã hội nên ông Xoàn thử nghiệm nuôi cua vỗ béo để bán lại kiếm lời. Khi đó, ông Xoàn chọn mua những con cua ốp (ít thịt) mang về nuôi vỗ béo một thời gian cho cua chắc (nhiều thịt) bán giá khoảng 200 nghìn đồng/kg, cao hơn cua ốp trung bình 70 nghìn đồng/kg.

Trong lần vô ý để quên cua trong thùng nhựa nên cua tự lột, thịt ăn rất ngon. Từ đó, ông Xoàn có ý tưởng nuôi đến khi cua lột mang bán để thu lợi nhuận cao hơn. Tuy vậy, việc nuôi cua lột bước đầu rất gian nan do không có kinh nghiệm, phải vừa làm vừa học.

Ông Xoàn kể lại: “Ban đầu tôi mua cua thịt về nuôi đợi cua lột vỏ để bán nhưng mua phải cua bị trầy xước nên nuôi không lớn. Đồng thời, thức ăn công nghiệp làm nguồn nước ô nhiễm nên cua bị bệnh, chết rất nhiều. Sau đó, tôi phải rút kinh nghiệm từ từ để hoàn thiện mô hình nuôi từ nhỏ đến khi cua lớn, cách xử lý nước để cua không bị nhiễm bệnh”.

Ông Xoàn nuôi cua trong ao trước khi đưa vào thùng nhựa cho lột tự nhiên.

Ban đầu, ông Xoàn nuôi quy mô khoảng 70 thùng nhựa. Khi thấy hiệu quả cao, ông mới mở rộng mô hình thêm hơn 300 thùng. Đồng thời, nuôi trong ao từ giai đoạn cua nhỏ đến khi cua lớn mới đưa vào thùng nhựa chờ cua lột để thu hoạch. Hiện tại, sau gần 5 năm, ông Xoàn đã cải tiến, hoàn thiện quy trình nuôi để cho ra sản phẩm cua sạch.

Ông Xoàn cho biết: “Trước đây nuôi cua bằng thức ăn công nghiệp nên dễ tan trong nước làm ô nhiễm khiến cua dễ bị nhiễm bệnh. Qua nhiều lần nghiên cứu tôi tự nuôi cá phi rồi làm thức ăn cho cua nên không bị ô nhiễm nguồn nước, vừa cho ra sản phẩm cua sạch. Đồng thời, nuôi từ cua còn nhỏ đến lớn để đạt hiệu quả kinh tế cao hơn. Thông thường cua lột vào ban đêm và theo đợt nên phải có kinh nghiệm mới canh đúng thời gian lột để thu hoạch ngay. Bởi vì, do đặc thù của loài cua lột chỉ vài giờ là lớp vỏ cứng lại nên bắt buộc phải canh cua vừa lột là vớt ra cấp đông để bảo quản lâu, bảo đảm sản phẩm tươi, ngon”.

Hiện tại, quy trình nuôi của ông Xoàn được chia làm bốn giai đoạn gồm: cua còn nhỏ thả nuôi trong ao khoảng 20 ngày sẽ chuyển sang ao thứ hai nuôi đến khi cua đạt trọng lượng 70 gram rồi vớt lên để chuyển sang ao thứ ba. Sau đó, khi cua đạt trọng lượng khoảng 150 đến 200 gram sẽ tuyển chọn những con chắc thịt để nuôi riêng trong thùng nhựa khoảng 7 ngày nữa để cua lột rồi vớt ra cấp đông, bán ra thị trường.

Xây dựng thương hiệu, sản phẩm OCOP từ con cua lột

Năm 2021, sản phẩm “Cua biển Bến Tre” được cấp chỉ dẫn địa lý. Trong đó, khu vực ven biển Thạnh Phú chiếm 77% diện tích tổng diện tích nuôi cua của tỉnh Bến Tre (cũ) với hơn 14 nghìn ha. Đây là đặc sản của địa phương được nuôi trong ruộng lúa, ao quảng canh, rừng ngập mặn, nuôi xen tôm.

Tuy nhiên, mô hình nuôi cua lột là mô hình đầu tiên rất thích hợp với điều kiện thổ nhưỡng, nguồn nước tại vùng ven biển Thạnh Phú. Hiện tại, giá cua lột cấp đông bán với giá 300 đến 400 nghìn đồng/kg nhưng không đủ hàng để cung ứng.

Đối với cua lột tươi có giá từ 700 nghìn đến 800 nghìn đồng/kg. Nuôi cua lột theo quy trình của ông Xoàn sẽ mang lại lợi nhuận gấp 2 đến 3 lần so với nuôi cua thịt bình thường. Trung bình, ông xuất bán khoảng 300 đến 400 kg/tháng, mang lại lợi nhuận gần 1 tỷ đồng/năm.

Sản phẩm cua lột của ông Xoàn đạt chứng nhận OCOP hạng 3 sao.

Tháng 6/2025, sản phẩm “Cua lột Xứ Dừa” của ông Xoàn được công nhận sản phẩm OCOP (chương trình quốc gia mỗi xã một sản phẩm) hạng 3 sao. Ông Xoàn cho biết: “Sau khi đạt chứng nhận OCOP hạng 3 sao, tôi tiếp tục gửi hồ sơ lên Cục Sở hữu Trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) để đăng ký nhãn hiệu độc quyền “Cua lột Xứ Dừa. Hiện tại, sản phẩm cua lột bán ra thị trường đạt tiêu chuẩn VietGAP. Khi có nhãn hiệu, được đóng gói và sản xuất theo quy trình sạch sẽ tiếp tục mở rộng mô hình để đáp ứng nhu cầu của thị trường”.

Chánh văn phòng Ủy ban nhân dân xã Thạnh Phú Nguyễn Văn Trường cho biết: “Mô hình nuôi cua lột tự nhiên của ông Đào Phước Xoàn là mô hình tiên phong ở địa phương. Sản phẩm cua lột có giá trị rất cao, gấp 2 đến 3 lần sản phẩm bình thường. Đây là mô hình mới, có thể nhân rộng để tăng thu nhập từ tài nguyên bản địa của địa phương. Trước đây, Ủy ban nhân dân xã An Thạnh (cũ) hướng dẫn ông Xoàn thực hiện quy trình, làm hồ sơ để được công nhận sản phẩm OCOP 3 sao”.

Ông Xoàn chuyển giao kỹ thuật nuôi cua lột cho nông dân chung quanh.

Hiện tại, sản phẩm cua lột của ông Xoàn chỉ bán cho các vựa hải sản, nhà hàng tại địa phương. Một số khách hàng, đầu mối cung ứng hải sản tại Thành phố Hồ Chí Minh, Tây Ninh, Đồng tháp… đã đặt hàng nhưng ông chưa đủ nguồn hàng để cung ứng.

Đến nay, ông Xoàn đã hướng dẫn kỹ thuật cho 6 nông dân tại địa phương để thực hiện mô hình nuôi cua lột. Sau đó, sẽ thu mua lại sản phẩm cua lột của nông dân lại để cung ứng ra thị trường.

Theo ông Xoàn, nhu cầu thị trường đối với sản phẩm cua lột rất lớn, nhất là đối với các siêu thị, nhà hàng tại các thành phố lớn nên sẽ tiếp tục liên kết với nông dân để mở rộng mô hình, cùng làm giàu từ con cua là sản phẩm đặc sản của địa phương.

HOÀNG TRUNG