Thầy giáo quân hàm xanh thắp ánh sáng tri thức nơi biên cương

Thượng úy Vì Văn Liêm (thời điểm đó mang quân hàm Trung úy) tận tình chỉ bảo, hướng dẫn học viên ôn bài trên lớp. Ảnh: Vì Hiện

“Gieo chữ” trên non cao

Sinh ra và lớn lên tại xã Mường Lạn - vùng đất biên giới còn nhiều gian khó, Thượng úy Vì Văn Liêm thấu hiểu sâu sắc nỗi vất vả của đồng bào nơi đây. Khi được giao phụ trách công tác dân vận kiêm Phó Đội trưởng Đội Vũ trang, anh xác định, giữ biên cương vững chắc phải bắt đầu từ việc giúp dân biết chữ, biết luật, biết cách làm ăn để tự vươn lên.

Từ năm 2019 đến nay, Thượng úy Liêm đã tham mưu cho cấp ủy, chỉ huy Đồn Biên phòng Mường Lạn phối hợp với chính quyền địa phương và ngành giáo dục mở 5 lớp học xóa mù chữ tại các bản Huổi Pá, Huổi Men, Pá Kạch, Pu Hao và Nong Phụ, thu hút hơn 220 học viên, trong đó, có những người đã ngoài 50 tuổi mới lần đầu cầm bút viết tên mình. Không chỉ dừng ở công tác tổ chức, anh còn trực tiếp đứng lớp, giảng dạy đều đặn suốt nhiều năm liền. Ban ngày cùng đồng đội thực hiện nhiệm vụ, tối đến, anh lại cầm đèn pin, mang sách vở, phấn bảng vào bản. Lớp học chỉ là góc nhỏ trong nhà sàn, ánh đèn dầu leo lét, nhưng rộn ràng tiếng đánh vần, tiếng cười. Có những đêm mưa rừng trơn trượt, đường dốc, anh vẫn đến lớp đúng giờ, lo bà con “quên chữ” nếu nghỉ lâu.

Thượng úy Liêm tâm sự: “Dạy chữ cho bà con phải kiên trì và chân thành. Nhiều người lớn tuổi, mắt mờ, tay run, mỗi con chữ phải viết đi viết lại nhiều lần. Nhưng khi họ viết được tên mình, niềm vui ấy khiến mọi vất vả tan biến”. Nhờ sự kiên trì ấy, 100% học viên sau khóa học đều biết đọc, biết viết và tính toán cơ bản. Nhưng điều đáng quý hơn là họ có thêm niềm tin, hiểu biết để vươn lên trong cuộc sống. Từ những lớp học xóa mù chữ, với phương châm “mưa dầm thấm lâu”, Thượng úy Liêm khéo léo lồng ghép tuyên truyền chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, các quy định địa phương và văn bản liên quan đến khu vực biên giới. Mỗi buổi học không chỉ là giờ rèn chữ, mà còn là dịp để bà con hiểu rõ hơn về quyền và nghĩa vụ của mình, không vượt biên trái phép, không tiếp tay cho tội phạm; tích cực tham gia bảo vệ rừng, phòng, chống cháy rừng, thu hồi vũ khí, vật liệu nổ, giữ gìn an ninh trật tự thôn, bản.

Cùng với việc dạy chữ, Thượng úy Liêm còn hướng dẫn bà con áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào trồng trọt, chăn nuôi, xóa bỏ tập quán du canh, du cư, làm ăn tự phát. Nhờ vậy, nhiều hộ gia đình đã thay đổi nếp nghĩ, mạnh dạn chuyển đổi cây trồng, vật nuôi, từng bước thoát nghèo, ổn định cuộc sống.

Không chỉ dạy chữ, dạy nghề, anh còn chú trọng “dạy người”. Anh thường xuyên tuyên truyền, vận động học viên gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc, bài trừ hủ tục, mê tín dị đoan, xóa bỏ tình trạng tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống... Từng bài học, từng câu chuyện giản dị đã góp phần giúp người dân vùng biên mở mang tri thức, sống tích cực và đoàn kết hơn, cùng nhau xây dựng quê hương ngày càng đổi mới.

Thắp ánh sáng tri thức nơi biên giới

Nếu những buổi học giữa đêm rừng Mường Lạn là hình ảnh quen thuộc của Thượng úy Liêm, thì điều khiến bà con trân trọng hơn chính là tình cảm và sự tận tụy mà anh dành cho người học. Mỗi học viên với anh đều là một câu chuyện, một cuộc đời đang cần được mở lối bằng con chữ. Thượng úy Liêm tâm niệm: “Dạy chữ không chỉ là truyền tri thức, mà còn là gieo niềm tin, mở cánh cửa cho cuộc sống mới. Chỉ cần mỗi người dân biết đọc, biết viết, họ sẽ mạnh dạn hơn trong cuộc sống, hiểu được chính sách, biết làm đơn, ký tên, tính toán trong buôn bán... Đó chính là cái gốc của sự thay đổi”.

Lớp học đặc biệt của thầy giáo mang quân hàm xanh - Thượng úy Vì Văn Liêm. Ảnh: Vì Hiện

Câu chuyện của chị Giàng Thị Lầu, 52 tuổi, bản Huổi Pá, là minh chứng rõ nét: “Trước kia, tôi không biết chữ, đi đâu cũng ngại ký giấy tờ. Giờ tôi đọc được, viết được, tự tin hơn khi đi làm thủ tục vay vốn, buôn bán. Thầy Liêm dạy dễ hiểu, lại coi bà con như người thân. Ai cũng quý thầy lắm!”- Chị Lầu chia sẻ.

Từ những lớp học nhỏ nơi sườn núi, ánh sáng tri thức đã lan tỏa khắp bản làng, thấm sâu vào đời sống, nếp nghĩ, cách làm của đồng bào nơi biên giới. Nhiều học viên sau khi biết chữ đã trở thành tuyên truyền viên tích cực, vận động người thân, con cháu đến lớp, cùng giữ gìn nếp sống văn minh, xây dựng nông thôn mới. Một số thanh niên từng học lớp xóa mù, nay đã trở thành cán bộ thôn, bản, góp phần điều hành công việc ở địa phương. Trong mỗi buổi học, Thượng úy Liêm thường kể những câu chuyện giản dị về Bác Hồ, về truyền thống “Bộ đội Cụ Hồ”, về tinh thần đoàn kết quân dân nơi biên giới. Những câu chuyện ấy đã khơi dậy trong bà con niềm tự hào, ý chí vươn lên, giúp họ nhận ra giá trị của học tập và trách nhiệm xây dựng, giữ gìn và bảo vệ biên cương.

Những lớp học của người thầy giáo mang quân hàm xanh giữa đại ngàn Mường Lạn không chỉ mang đến con chữ, mà còn thắp sáng niềm tin và khát vọng vươn lên cho đồng bào nơi biên giới. Hình ảnh Thượng úy Vì Văn Liêm lặng lẽ “gieo chữ”, miệt mài bên trang giáo án, tận tâm dìu dắt học trò đã trở thành biểu tượng đẹp của tinh thần trách nhiệm, giản dị và nhân văn của người cán bộ Biên phòng. Từ những lớp học giản dị nơi vùng biên, anh cùng các đồng đội đã và đang góp phần viết tiếp câu chuyện đẹp về tình quân dân, để ánh sáng tri thức mãi lan tỏa, sưởi ấm từng bản làng nơi phên giậu Tổ quốc.

Chiến Khu