Thế giới 2019: Chấn động vì vụ tấn công khủng bố tàn bạo ở New Zealand

Ngày 15/3/2019 đã xảy ra vụ khủng bố tàn bạo bằng súng nhằm vào dân thường tại 2 nhà thờ Hồi giáo ở thành phố Christchurch, New Zealand, khiến khoảng 49 người thiệt mạng tại hiện trường và hàng chục người khác bị thương. Số người tử vong sau đó tăng lên thành 51 người (tính đến thời điểm hiện nay).

Sát thủ Brenton Tarrant, 28 tuổi, đã livestream toàn bộ quá trình gây án. Ảnh: Daily Mail.

Loạt vụ tấn công có những nét đặc biệt sau: Hung thủ là công dân Australia và nạn nhân là những người Hồi giáo. Gã sát thủ khi gây án còn quay phim và phát trực tiếp (“livestream”) lên mạng xã hội, gây ra hiệu ứng rất tệ hại. Nữ Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern đã gọi ngày xảy ra vụ việc này là “ngày đen tối nhất của đất nước”. Vụ khủng bố đã vạch ra vấn đề về thù hằn dân tộc, thù hằn tôn giáo và bạo lực súng đạn cũng như việc kiểm soát súng đạn trong xã hội New Zealand.

Nguy cơ khủng bố ở các nước thanh bình như New Zealand không dừng lại ở đó. Vào cuối năm 2019 đã lại xảy một vụ tấn công táo tợn bằng dao ở giữa trung tâm London (Anh) khiến khối EU bàng hoàng.

Diễn biến vụ việc

Vào đầu giờ chiều 15/3 (theo giờ địa phương), tại 2 nhà thờ ở phố Dean và khu Linwood thuộc vùng Christchurch của New Zealand đã xảy ra 2 vụ xả súng đẫm máu. Trong cuộc họp báo ngay sau đó, Thủ tướng New Zealand Jacinda Arden khẳng định đây là vụ tấn công khủng bố và cho biết, số người thiệt mạng đã lên tới 49 người trong khi hơn 48 người khác bị thương.

Khi ấy, Thủ tướng New Zealand bước đầu nhận định, tội ác mà chúng gây ra là vô cùng nghiêm trọng. Một trong những thủ phạm gây ra vụ xả súng còn truyền tín hiệu trực tiếp về vụ việc lên trên mạng xã hội.

Trong lúc cơ quan chức năng New Zealand tập trung mọi nguồn lực để điều tra vụ việc thì cơ quan chức năng nước này khi ấy đã nâng mức độ cảnh báo an ninh từ thấp lên cao.

Vụ việc này gây chấn động dư luận New Zealand, đất nước vốn rất thanh bình và người dân hiền lành.

Cảnh sát New Zealand lúc đó đã bắt giữ tới 4 nghi phạm gồm 3 đàn ông và 1 người phụ nữ. Bọn họ đều không nằm trong danh sách giám sát an ninh của New Zealand. Trong bốn người bị bắt giữ đó có 1 người đàn ông có quốc tịch Australia.

Ngay sau khi có thông tin một công dân của Australia là nghi can của vụ việc, Thủ tướng Australia Scott Morrison đã gọi điện thoại cho Thủ tướng New Zealand để trao đổi và cam kết cơ quan chức năng sẽ hợp tác với cảnh sát New Zealand trong quá trình điều tra vụ việc. Thủ tướng Australia Scott Morrison khẳng định, vụ tấn công này do đối tượng cực đoan thực hiện.

Theo thống kê của chính phủ New Zealand, chỉ 1% trong số gần 5 triệu người dân New Zealand là người Hồi giáo, con số này năm 2013 là 50.000 người. Sau khi vụ xả súng đẫm máu xảy ra, cảnh sát New Zealand đã cảnh báo tất cả nhà thờ Hồi giáo trên khắp nước nên đóng cửa do mức độ nghiêm trọng của vụ tấn công.

Những phút giây hãi hùng

Hãng tin CNN dẫn lời anh Mohan Ibn Ibrahim, một nhân chứng tại hiện trường cho biết, khi anh đang ở bên trong nhà thờ thì vụ xả súng xảy ra và anh đã nghe thấy “tiếng súng nổ liên tiếp từ 10 đến 15 phút”. Theo Ibrahim, vụ xả súng bắt đầu vào khoảng 13h40 chiều 15/3 (giờ địa phương).

“Có một rào chắn ở giữa vì thế nếu một ai đó đi vào bên trong theo lối cửa chính thì họ phải bước qua rào chắn này. Mới đầu tôi nghe thấy âm thanh chói tai phát ra. Tôi nghĩ đó có thể là mạch điện bị chập hoặc một thứ gì đó bị nổ. Nhưng sau đó, tiếng súng liên tục phát ra”. Ibrahim cho biết, mọi người bắt đầu bỏ chạy tán loạn ra khỏi nhà thờ Hồi giáo và anh đã phải “nhảy qua tường” để thoát thân.

“Khi đi trên đường tôi thấy một người bị bắn vào ngực. Sau đó xe cứu thương và cảnh sát đã có mặt tại hiện trường”. Nhân chứng này cũng cho hay anh đã nghe một số thông tin rằng một tay súng đã nã đạn vào một nhà thờ Hồi giáo khác trong khu vực. “Tôi không thể liên lạc được với hai người bạn của tôi ở Nhà thờ đó. Cảnh sát đã phong tỏa hiện trường vì thế tôi không thể đi vào hoặc đến gần nơi đó”.

Đại diện cảnh sát New Zealand Mike Bush cho biết có nhiều thiết bị nổ khác nhau đã được gắn vào các phương tiện đi lại như một phần trong kế hoạch của những kẻ tấn công.

Sát thủ máu lạnh

Một trong số các nghi phạm được cho là Brenton Tarrant, 28 tuổi, đã livestream toàn bộ quá trình gây án. Nghi phạm ngồi trong xe ô tô, mặc áo chống đạn, đội mũ bảo hiểm và nói rằng “hãy bắt đầu bữa tiệc này”. Sau khi lựa chọn 1 trong số 6 khẩu súng cất trong xe ô tô, tay súng đi bộ ra cửa trước và bắn vào những người cầu nguyện.

Theo CNN, một bài viết đăng tải trên mạng xã hội, được cho là thuộc về tài khoản của một trong những kẻ tấn công, đã đăng tải một đường link liên kết với văn bản dài 87 trang, trong đó trình bày các ý tưởng chống Hồi giáo và chống nhập cư, cũng như những lời giải thích cho cuộc tấn công.

Cảnh sát đang rà soát hiện trường vụ xả súng. Ảnh AP.

Sáng 16/3, nghi phạm 28 tuổi, công dân gốc Australia - Brenton Harrison Tarrant, đã xuất hiện tại Tòa án ở Christchurch, New Zealand để nghe cáo buộc tội danh giết người sau khi tiến hành vụ xả súng đẫm máu tại hai nhà thờ Hồi giáo.

Một đoạn video chưa được xác thực được tung trên mạng được cho là do chính sát thủ tấn công nhà thờ Hồi giáo Al Noor tự quay Livestream trên mạng xã hội. Video này ghi lại 17 phút cảnh sát thủ lấy súng từ xe và xông vào nhà thờ, xả súng khiến hàng loạt người gục xuống. Tên này được xác định là người Australia, sử dụng tài khoản Facebook có tên Brenton Tarrant.

Nhà chức trách New Zealand ban đầu xác nhận 4 người đã bị bắt, trong đó có một phụ nữ, nhưng sau đó cho biết, một người trong số này đã được phóng thích vì không liên quan.

Thủ tướng Jacinda Ardern cho hay thủ phạm đã sử dụng 5 khẩu súng để tấn công những người vô tội trong đó có 2 khẩu súng bán tự động và 2 khẩu súng săn. Thủ phạm là người có giấy phép sở hữu súng nên đã lợi dụng kẽ hở trong luật pháp New Zealand không yêu cầu phải đăng ký việc sở hữu súng để gây ra tội ác tại đất nước thanh bình.

Thế giới Hồi giáo phản ứng

Các quốc gia đông người Hồi giáo như Thổ Nhĩ Kỳ, Malaysia và Pakistan đều thể hiện sự phẫn nộ trước cuộc xả súng đẫm máu tại 2 nhà thờ Hồi giáo ở New Zealand ngày 15/3, đồng thời chỉ trích "chứng sợ Hồi giáo" chính là căn nguyên của những cuộc tấn công.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu Erdogan cho rằng vụ xả súng nhằm vào các nhà thờ Hồi giáo ở New Zealand là minh chứng cho thấy "sự gia tăng của nỗi sợ Hồi giáo và sự phân biệt chủng tộc".

Thủ tướng Pakistan Imran Khan cho biết ông vô cùng "sốc" về vụ tấn công: "Điều này nhắc chúng ta rằng: chủ nghĩa khủng bố không có tôn giáo. Xin gửi những lời cầu nguyện tới các nạn nhân và gia đình của họ"...

Trong khi đó, thông báo trên trang Twitter ngày 15/3/2019, Tổng thống Mỹ Donald Trump gửi lời chia buồn sâu sắc tới người dân New Zealand sau vụ thảm sát và nhấn mạnh nước Mỹ sẽ làm mọi việc có thể để hỗ trợ New Zealand.

Phản ứng tại New Zealand

Trong ngày 15/3/2019, tòa nhà Quốc hội New Zealand đã treo cờ rủ để tưởng niệm những người đã thiệt mạng. Ngày 16/3, các lá quốc kỳ của Australia cũng treo rủ. Tối 15/3, tại một số địa điểm chính ở thành phố Melbourne của Australia cũng thắp đèn theo màu của quốc kỳ New Zealand để tưởng niệm người thiệt mạng. Tại một số nhà thờ Hồi giáo của Australia, cộng đồng người Hồi giáo cũng tập trung để tưởng niệm nạn nhân của vụ khủng bố.

Ngay sau khi xảy ra vụ tấn công khủng bố vào 2 nhà thờ tại Christchurch, New Zealand đã nâng mức độ cảnh báo an ninh lên mức cao. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử New Zealand, cảnh báo an ninh được để ở mức độ này.

Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern đã tới Christchurch để nắm tình hình và động viên, an ủi cộng đồng Hồi giáo và thân nhân các gia đình nạn nhân.

Trong cuộc họp báo, Thủ tướng Ardern cũng cho biết, các nạn nhân của hai vụ xả súng hôm 15/3 thuộc đủ mọi lứa tuổi, giới tính.

New Zealand mạnh tay với vấn đề sở hữu súng trong dân

Ngày 21/3/2019, Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern công bố kế hoạch cấm vũ khí bán tự động và súng trường tấn công.

Hành động cương quyết này được nhà chức trách New Zealand đưa ra sau vụ xả súng khủng bố tại thành phố Christchurch làm 50 người thiệt mạng vào tuần trước.

Thủ tướng Jacinda Ardern hy vọng, quy định mới sẽ nhận được sự ủng hộ của đông đảo người dân New Zealand: “Hôm nay tôi tuyên bố New Zealand sẽ cấm toàn bộ các loại súng bán tự động giống như súng quân sự. Chúng tôi cũng đồng thời cấm súng trường tấn công, các loại hộp tiếp đạn chứa được nhiều viên, cũng như các bộ phận để có thể chuyển đổi súng dân dụng thành súng kiểu quân dụng bán tự động, tự động hoặc gần với bán tự động”.

Đến ngày 10/4/2019, chưa đầy một tháng sau vụ xả súng đẫm máu cướp đi sinh mạng của khoảng 50 nạn nhân, Quốc hội New Zealand đã thông qua dự luật sở hữu súng sửa đổi.

Kết quả bỏ phiếu cho thấy sự thống nhất gần như tuyệt đối giữa các nghị sỹ New Zealand trong việc tăng cường quản lý súng sau vụ xả súng khủng bố làm 50 người thiệt mạng cách đây chưa đầy 1 tháng.

Dự luật cho phép chính quyền mua lại các loại vũ khí của người dân. Theo đó, người sở hữu vũ khí trái phép có thể giao nộp cho cảnh sát trước ngày 30/9/2019 để nhận khoản tiền bồi thường dựa trên năm sản xuất và điều kiện của vũ khí..

Khi dư âm vụ khủng bố tại New Zealand vào tháng 3/2019 vẫn còn cho tới nay thì nước Anh và EU lại bàng hoàng vì một cuộc tấn công bằng dao vào cuối ngày 29/11/2019.

Trong vụ việc mới nhất này, 5 người đã bị đâm bằng dao ở khu vực cầu London tại trung tâm thủ đô nước Anh. Hậu quả, 2 nạn nhân tử vong. Hung thủ là Usman Khan mới ra tù vào năm 2018 sau khi thụ án liên quan đến tội khủng bố. Hung thủ dùng 2 con dao được dính vào cổ tay để tấn công những người dự một hội nghị. Một số người dân đã đánh lại hắn, dùng cả bình xịt cứu hỏa để khống chế hắn. Sau đó cảnh sát xuất hiện và bắn chết gã này.

Sự việc này một lần nữa cho thấy khủng bố của phần tử cực đoan vẫn là mối đe dọa đối với các nước châu Âu và châu Đại dương./.

Trung Hiếu/VOV.VN (tổng hợp)