Thế giới dự báo về thời tiết khắc nghiệt và nắng nóng trong 5 năm tới
Nhiệt độ toàn cầu dự kiến sẽ đạt mức kỷ lục hoặc gần kỷ lục trong 5 năm tới, báo động về khả năng gây thương vong lớn hơn.
Toàn cảnh băng biển ở Bắc Băng Dương gần bờ biển Svalbard, Na Uy vào tháng 4.2023. Ảnh: CNN
Theo báo cáo thường niên từ Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) và Cơ quan Khí tượng Vương quốc Anh (Met Office) ngày 28.5, hiện 70% khả năng ngưỡng nhiệt độ toàn cầu trong 5 năm tới sẽ vượt quá 1,5 độ C.
Nhiệt độ toàn cầu tăng hơn 1,5 độ C làm tăng nguy cơ xảy ra những tác động nghiêm trọng hơn, bao gồm cả việc kích hoạt các điểm tới hạn trong hệ thống khí hậu.
Các nhà khoa học cảnh báo băng biển và sông băng tan chảy có thể sớm đạt đến ngưỡng không thể quay lại, với những tác động đáng kể đến mực nước biển dâng cao.
Dự báo, 80% khả năng nhiệt độ trung bình toàn cầu của 5 năm tới sẽ là nóng nhất từng được ghi nhận, báo cáo cho biết.
Đây cũng là lần đầu tiên nêu ra khả năng này, mặc dù rất xa vời. Trong 5 năm tới, nhiệt độ trung bình toàn cầu có thể tiến sát mốc tăng 2 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp.
Nhiệt độ trung bình toàn cầu chạm mốc 1,5 độ C sẽ đưa thế giới tiến thêm một bước nữa tới mục tiêu mở rộng của thỏa thuận khí hậu Paris. Nhiều quốc gia — đặc biệt là các quốc đảo nhỏ nằm ở vùng trũng — coi đây là thiết yếu cho sự sống còn. Thỏa thuận kêu gọi hạn chế tình trạng ấm lên ở mức dưới 2 độ C trong dài hạn.
Hiện tượng ấm lên ở Bắc Cực dự kiến sẽ tiếp tục vượt xa phần còn lại của thế giới, với sự nóng cao gấp hơn 3,5 lần mức trung bình toàn cầu trong mùa đông vùng cực, báo cáo hôm 28.5 nêu rõ.
Các nhà dự báo cho biết đây là kết quả có xác suất 1%, nhưng xác suất "khác 0" đó là đáng kể .
"Chúng ta vừa trải qua 10 năm ấm nhất từng được ghi nhận. Thật không may, báo cáo của Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO ) không đưa ra dấu hiệu nào cho thấy sự hồi phục trong những năm tới.
Điều này có nghĩa là sẽ có tác động tiêu cực ngày càng tăng đối với nền kinh tế, cuộc sống hàng ngày, hệ sinh thái và hành tinh.
Cùng với các tảng băng tan chảy và mực nước biển dâng cao, mỗi phần nhỏ của nhiệt độ tăng sẽ dẫn đến các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt thường xuyên và dữ dội hơn như nắng nóng và mưa lớn.
Năm ngoái là năm nóng nhất được ghi nhận và đánh dấu năm dương lịch đầu tiên vượt ngưỡng 1,5 độ C của thỏa thuận Paris.
5 năm qua đã chứng kiến điều kiện khắc nghiệt ngày càng tồi tệ hơn trên thế giới, từ những đợt nắng nóng chưa từng có đến lũ lụt chết người trong đất liền do những cơn bão mạnh lên nhanh chóng như siêu bão Helene năm ngoái.
Báo cáo của cả WMO và Met Office bao gồm những phát hiện từ hơn 200 dự báo của các mô hình máy tính do 15 viện khoa học trên toàn thế giới điều hành.
Báo cáo lưu ý các dự báo trong 5 năm qua đã chứng minh được độ chính xác cao trên quy mô toàn cầu, với độ chính xác thấp hơn đối với các dự đoán ở cấp độ khu vực.
Theo ông Chris Hewitt, Giám đốc Dịch vụ khí hậu của WMO, viễn cảnh nắng nóng và mức độ ảnh hưởng tới sức khỏe con người đang trở nên đáng lo ngại. Ông nhấn mạnh vẫn còn cơ hội để ngăn chặn nếu các quốc gia cắt giảm mạnh khí thải.
Báo cáo sử dụng dữ liệu từ 220 mô hình do 15 tổ chức quốc tế phát triển, trong đó có Văn phòng Khí tượng Anh, Trung tâm Siêu máy tính Barcelona và Cơ quan Khí tượng Đức.
Các nhà khoa học cảnh báo nguy cơ vượt mốc tăng 2 độ C sẽ gia tăng nếu tình trạng ấm lên toàn cầu tiếp tục.
Tỷ lệ nhiệt độ thế giới vượt ngưỡng tăng 1,5 độ C trong ít nhất 1 năm cũng tăng mạnh.
Thực tế, năm 2024 đã chứng kiến lần đầu tiên ngưỡng này bị vượt trong một năm trọn vẹn. Năm 2023 cũng là năm nóng nhất từng được ghi nhận.
Giáo sư Richard Betts thuộc Đại học Exeter, người đứng đầu nghiên cứu về tác động của khí hậu tại Met Office, cho biết với dự báo nhiệt độ trung bình Trái Đất 5 năm tới tăng, điều này đồng nghĩa với việc sẽ có nhiều người hơn phải hứng chịu các đợt nắng nóng gay gắt có thể gây tử vong và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.
Ngoài ra, thế giới cũng sẽ chứng kiến các vụ cháy rừng nghiêm trọng hơn do bầu khí quyển nóng hơn.
Đồng quan điểm này, Giám đốc Viện Nghiên cứu tác động khí hậu Potsdam tại Đức Johan Rockstrom nhận định nếu nhiệt độ trung bình toàn cầu chỉ cần tăng thêm 0,1 độ C, tình trạng biến đổi khí hậu sẽ khiến con người phải chịu thêm rủi ro do hiện tượng thời tiết cực đoan hơn.
