Vì sao một liên danh nhà thầu tuyến metro số 1 chưa ký kết các hồ sơ dự án?
Liên danh SMC4 chưa thống nhất việc ký kết các hồ sơ của dự án dẫn đến nguy cơ ảnh hưởng tiến độ chung tuyến metro số 1 Bến Thành - Suối Tiên.
Tuyến đường sắt metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) đặt mục tiêu hoàn thành, đưa vào khai thác thương mại trong năm 2024. Đến nay, toàn bộ dự án thi công đạt khoảng 98,81% khối lượng hợp đồng, tuy nhiên, vẫn còn khó khăn, vướng mắc trước hẹn khai thác thương mại chính thức.
Khó khăn mới trước ngày về đích
Tuyến metro số 1 đang đối mặt khó khăn mới trước ngày về đích.
Cụ thể, liên quan đến gói thầu CP1a (xây dựng đoạn ngầm từ ga Bến Thành đến ga Nhà hát Thành phố), gần đây phát sinh vướng mắc vì Liên danh SMC4 (Liên danh Sumitomo Mitsui - CIENCO4 - Tổng thầu của gói thầu CP1a) chưa thống nhất việc ký kết các hồ sơ của dự án.
Đơn cử, hiện thiếu chữ ký của thành viên liên danh Công ty cổ phần Tập đoàn CIENCO4 trong các phụ lục hợp đồng (phụ lục hợp đồng điều chỉnh thời gian thực hiện hợp đồng, các phụ lục hợp đồng liên quan đến công tác thanh toán giải ngân, việc cung cấp hóa đơn VAT của liên danh phục vụ thanh toán...).
Trước vấn đề này, Ban quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM (chủ đầu tư) đã nhiều lần làm việc với đại diện các đơn vị, qua đó, lắng nghe ý kiến, nguyện vọng và đề xuất. Chủ đầu tư cũng đã đưa ra ý kiến, đề nghị cả hai bên có trao đổi, thỏa hiệp để thống nhất, giải quyết triệt để vướng mắc, tránh làm ảnh hưởng đến tiến độ chung của dự án.
Hệ thống cầu bộ hành ga metro số 1 đã hoàn thiện.
Ban quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM đã có công văn đề nghị các thành viên liên danh khẩn trương phối hợp hoàn thành các hồ sơ liên quan trong tháng 10/2024. Quá thời hạn này, nếu không nhận được đầy đủ hồ sơ, Ban quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM sẽ báo cáo UBND TP, Bộ GTVT để báo cáo Thủ tướng Chính phủ có ý kiến chỉ đạo nhằm có các biện pháp xử lý mạnh mẽ, triệt để và dứt điểm. Tuy nhiên, đến nay nội dung vẫn chưa được các bên có liên quan giải quyết dứt điểm.
Ban quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM đánh giá, những vướng mắc này cần có sự chỉ đạo quyết liệt từ Ban chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành GTVT, yêu cầu các nhà thầu nhanh chóng hoàn thành các hồ sơ nêu trên trong tháng 11/2024 nhằm đảm bảo tiến độ hoàn thành dự án.
Trong trường hợp không tuân thủ, đề xuất có các biện pháp xử lý đối với các dự án GTVT khác mà nhà thầu đang tham gia, các biện pháp về hạn chế đấu thầu có thời hạn trên địa bàn TP.HCM.
Vì sao CIENCO4 gây "khó dễ"?
Về nguyên nhân chưa ký hồ sơ trong các phụ lục hợp đồng, Công ty Cổ phần Tập đoàn CIENCO4 (CIENCO4) cho biết, trong quá trình triển khai hợp đồng thực hiện Gói thầu CP1a, SMCC đã sử dụng các tài khoản của mình để đăng ký nhận thanh toán từ chủ đầu tư cho toàn bộ liên danh.
Nhân viên, hành khách metro số 1 trong buổi diễn tập cứu nạn tình huống cháy toa tàu.
Theo quy định của hợp đồng, CIENCO4 được nhận 30% giá trị thanh toán (tương ứng với tỉ lệ của CIENCO4 trong liên danh nhà thầu) trong mỗi IPA thanh toán của chủ đầu tư.
Tuy nhiên, kể từ sau IPA36 đến nay, CIENCO4 chưa nhận được bất kỳ một khoản thanh toán từ các IPA thanh toán do SMCC (Nhà thầu đứng đầu Liên danh - chủ tài khoản nhận tiền thanh toán các IPA) không phân bổ thanh toán cho CIENCO4.
CIENCO4 cho biết, giá trị quyền lợi đơn vị này đang bị SMCC chiếm giữ trái phép trên 177 tỷ đồng. Điều này là vi phạm điều khoản thỏa thuận Liên danh và làm tổn hại đến hoạt động của CIENCO4, đặc biệt tổn hại đến nhà thầu phụ thi công.
Chính vì vậy, CIENCO4 tạm dừng toàn bộ các hợp tác với SMCC (trong việc hoàn thành các thủ tục yêu cầu của hợp đồng chính với chủ đầu tư) để đấu tranh đòi quyền lợi.
Để tiếp tục hợp tác và hoàn thành dự án theo đúng chỉ đạo của chủ đầu tư về việc thanh toán giải ngân của dự án cũng như hoàn thành nghiệm thu vận hành chính thức dự án, CIENCO4 đề nghị chủ đầu tư hỗ trợ và chỉ đạo nhà thầu chính SMCC thanh toán, phân bổ các quyền lợi của CIENCO4 kể từ IPA36.
Đồng thời, tạm dừng thanh toán các IPA tiếp theo cho Liên danh SMC4 JV cho đến khi đại diện Liên danh thực hiện phân bổ các khoản thanh toán nhận được từ chủ đầu tư cho CIENCO4 để CIENCO4 hoàn thành nghĩa vụ chi trả cho nhà thầu phụ.
Khi giải ngân các phiếu giá tiếp theo, đề nghị chủ đầu tư chi trả trực tiếp vào tài khoản của Công ty Cổ phần Tập đoàn CIENCO4 theo phần 30% đơn vị được hưởng.
Đạt 80% đánh giá chứng nhận an toàn hệ thống
Theo Sở GTVT TP.HCM, hiện nay, tư vấn đánh giá chứng nhận an toàn hệ thống đã hoàn thành 10/13 báo cáo theo hợp đồng, đạt khoảng gần 80% tổng khối lượng công việc.
Hiện nay, Ban quản lý Đường sắt đô thị TP.HCM đã yêu cầu tư vấn đánh giá chứng nhận an toàn hệ thống cập nhật, hoàn thiện để trình nộp thẩm định hồ sơ an toàn hệ thống.
Bên cạnh đó, tư vấn đang kiểm tra, đánh giá thực tế công tác vận hành các đoàn tàu và hệ thống của dự án trong quá vận hành thử (Trial-run) trên toàn tuyến do các nhân sự của Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1 vận hành từ ngày 1/10 đến ngày 30/11 năm 2024 để làm cơ sở đánh giá chứng nhận an toàn hệ thống và đưa vào khai thác, vận hành chính thức.
Sở GTVT TP.HCM đề xuất Cục Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ - Bộ Công an, Cục Đường sắt Việt Nam, Cục Đăng kiểm Việt Nam (Bộ GTVT) và Cục Giám định nhà nước về công trình xây dựng quan tâm, hỗ trợ chủ đầu tư của dự án trong quá trình triển khai và hoàn thành các công việc liên quan đến nghiệm thu PCCC, công tác thẩm định hồ sơ đánh giá chứng nhận an toàn hệ thống và nghiệm thu hoàn thành dự án.
