Thị phần phái sinh, chứng quyền: Miếng bánh nhỏ ngọt ngào
Phái sinh, chứng quyền (CW), những phân khúc thị trường nhỏ đã góp thêm vào thành quả ngọt ngào của khối công ty chứng khoán trong năm 2021.
Đem về những khoản lợi nhuận hàng chục, hàng trăm tỷ
Thị trường chứng khoán sôi động, với lượng nhà đầu tư mở mới tài khoản liên tục phá kỷ lục đã giúp các công ty chứng khoán có thêm một năm kinh doanh thành công.
Bên cạnh các hoạt động truyền thống là môi giới và tự doanh, trong những năm gần đây, các công ty chứng khoán lớn đã đa dạng hóa sản phẩm, từ phái sinh, chứng quyền và tư vấn phát hành trái phiếu cho các doanh nghiệp.
Dù lợi nhuận của các công ty chứng khoán vẫn chủ yếu đến từ hoạt động môi giới và tự doanh, nhưng những sản phẩm mới đã bắt đầu đem lại lợi nhuận khá tích cực cho một số công ty.
Chỉ riêng với sản phẩm chứng quyền, thống kê tại 5 công ty chứng khoán thường xuyên phát hành chứng quyền gồm Chứng khoán SSI (mã SSI), Chứng khoán TP.HCM (mã HCM), Chứng khoán Bản Việt (mã VCI), Chứng khoán KIS Việt Nam (mã KIS) và Chứng khoán MB (mã MBS), trong 9 tháng đầu năm 2021, lợi nhuận đem về tích cực hơn so với cả năm 2020.
Cụ thể, HCM ghi nhận lợi nhuận ròng từ sản phẩm chứng quyền lên tới 94,04 tỷ đồng trong 9 tháng đầu năm 2021, tăng mạnh so với con số 65,65 tỷ đồng năm 2020. Mảng chứng quyền đã đóng góp tích cực vào con số 923 tỷ đồng lãi sau thuế cũng như mức tăng trưởng lợi nhuận 135% của HCM trong 9 tháng.
Tại KIS, lợi nhuận ròng từ chứng quyền trong 9 tháng 2021 là 38,13 tỷ đồng (năm 2020 lỗ 35,72 tỷ đồng). Tính trên tổng lợi nhuận ròng 156 tỷ đồng công ty này ghi nhận trong 9 tháng, mảng chứng quyền đã đóng góp tỷ trọng 24,44%.
Còn tại VCI, mảng chứng quyền mang về 7,33 tỷ đồng cho Công ty trong 3 quý đầu năm 2021. Dù chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ trong cơ cấu lợi nhuận, nhưng đây là con số tích cực khi so với số lỗ 2,9 tỷ đồng trong năm 2020…
Nhìn chung, trong 9 tháng đầu năm 2021, bên cạnh sự bùng nổ của thị trường về thanh khoản và điểm số, các hoạt động cốt lõi là môi giới, tự doanh tăng trưởng mạnh, các hoạt động đa dạng hóa sản phẩm đóng góp vào bức tranh tài chính tăng trưởng mạnh của nhóm chứng khoán.
Lực đẩy thị phần
Không dừng ở việc đem lại những khoản lợi nhuận hàng chục, hàng trăm tỷ đồng, việc đa dạng hóa sản phẩm đầu tư cho khách hàng giúp các công ty chứng khoán thu hút khách hàng mới và giữ chân nhà đầu tư cũ. VPS là một điển hình.
Nếu như trước năm 2018, VPS không nằm trong Top 10 công ty chứng khoán có thị phần lớn trên sàn HOSE, thì kể từ năm 2019 tới nay, thị phần của công ty chứng khoán này liên tục gia tăng và dẫn đầu thị trường từ quý I/2021 tới nay. Thị phần của VPS trên HOSE trong quý III/2021 lên tới 16,5%, tiếp tục giữ khoảng cách 4,92% so với công ty chứng khoán có thị phần số 2 là SSI.
Cuộc vượt lên ngoạn mục trong bảng xếp hạng thị phần của một công ty chứng khoán “sinh sau đẻ muộn” như VPS được nhiều chuyên gia nhận định là nhờ bước đi táo bạo với mảng thị trường mới: thị trường chứng khoán phái sinh.
Kể từ tháng 8/2017, khi chỉ số chứng khoán phái sinh đầu tiên chính thức được sử dụng trên thị trường chứng khoán Việt Nam, VPS đã tung ra hàng loạt chính sách ưu đãi và tập trung vào thị trường mới này.
Sau khi có được tệp khách hàng lớn tham gia đầu tư phái sinh, VPS bắt đầu tung ra các sản phẩm ưu đãi về hoa hồng, phí giao dịch để thu hút khách hàng đầu tư phái sinh đầu tư chứng khoán cơ sở. Điều này cũng thúc đẩy một bộ phận không nhỏ các nhà đầu tư từ các công ty chứng khoán khác chuyển sang giao dịch tại VPS.
Chính nhờ chính sách tiếp cận từ sản phẩm mới của thị trường là chứng khoán phái sinh, VPS đã thành công khi chiếm thị phần số 1 tại thị trường cơ sở trên HOSE, vị trí nhiều năm nay nằm trong tay SSI.
Có thể thấy, mặc dù các sản phẩm phái sinh, chứng quyền hay tư vấn phát hành trái phiếu không phải nguồn thu chính của các công ty chứng khoán có thị phần lớn, nhưng nhờ tận dụng cơ hội cũng như quan tâm thị trường ngách mà các công ty chứng khoán có thị phần lớn chưa khai thác, các công ty chứng khoán có thị phần nhỏ đã vươn mình.
Từ việc chiếm thị phần lớn về môi giới chứng khoán, VPS có điều kiện thuận lợi để đẩy mạnh các dịch vụ khác như cho vay ký quỹ - vốn là mảng đem lại lợi nhuận chủ yếu cho hầu hết các công ty chứng khoán.
