Thị trường dầu mỏ bước vào chu kỳ giảm mới trước nguy cơ dư cung kéo dài

Giá dầu thế giới tiếp tục lao dốc trong phiên giao dịch ngày 15/10, chạm mức thấp nhất kể từ đầu tháng 5, khi căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc leo thang, cùng với dự báo của Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) về tình trạng dư cung trong thời gian tới, khiến tâm lý thị trường trở nên thận trọng.

Tại thị trường London, giá dầu Brent Biển Bắc giảm 48 xu Mỹ, tương đương 0,8%, xuống còn 61,91 USD/thùng. Trên sàn New York, dầu WTI ngọt nhẹ giảm 43 xu Mỹ (0,7%), chốt ở 58,27 USD/thùng. Đây là phiên thứ hai liên tiếp cả hai loại dầu cùng đóng cửa ở mức thấp nhất trong vòng 5 tháng, cho thấy áp lực giảm giá vẫn đang bao trùm thị trường năng lượng toàn cầu.

Theo giới phân tích, nguyên nhân chính khiến giá dầu giảm mạnh đến từ diễn biến căng thẳng thương mại mới giữa Mỹ và Trung Quốc, hai quốc gia tiêu thụ dầu lớn nhất thế giới. Trong tuần qua, hai bên đã áp thêm phí tại cảng đối với tàu chở hàng qua lại giữa hai nước, mở ra một vòng trả đũa thương mại mới sau thời gian dài đối thoại bế tắc.

Ảnh minh họa

Không chỉ dừng lại ở đó, Trung Quốc tuyên bố siết chặt kiểm soát xuất khẩu đất hiếm, trong khi Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa áp thuế bổ sung 100% với hàng hóa Trung Quốc và hạn chế xuất khẩu phần mềm công nghệ cao từ ngày 1/11. Những biện pháp này được dự báo có thể làm gián đoạn chuỗi cung ứng toàn cầu, đè nặng lên triển vọng tăng trưởng kinh tế và kéo theo sự sụt giảm trong nhu cầu tiêu thụ dầu mỏ.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent ngày 15/10 cho biết, Washington “không mong muốn làm căng thẳng thêm cuộc xung đột thương mại”, đồng thời tiết lộ Tổng thống Trump sẵn sàng gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình tại Hàn Quốc vào cuối tháng này. Tuy nhiên, thị trường vẫn tỏ ra hoài nghi về khả năng đạt được đột phá trong ngắn hạn.

Tại Trung Quốc, tình hình kinh tế tiếp tục chịu áp lực khi cả chỉ số giá tiêu dùng (CPI) và giá sản xuất (PPI) đều giảm trong tháng 9, phản ánh tình trạng giảm phát kéo dài. Cùng với đó, thị trường bất động sản suy yếu và xuất khẩu chậm lại đang khiến triển vọng tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới trở nên mong manh - yếu tố có thể làm giảm nhu cầu năng lượng trong các quý tới.

Bên cạnh rủi ro thương mại, báo cáo mới nhất từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đã làm gia tăng lo ngại về tình trạng dư cung trên thị trường dầu mỏ. IEA dự báo nguồn cung dầu toàn cầu có thể vượt nhu cầu khoảng 4 triệu thùng/ngày trong năm 2026, cao hơn đáng kể so với ước tính trước đó.

Theo cơ quan này, nhóm OPEC+ cùng một số nhà sản xuất độc lập đang có xu hướng tăng sản lượng, trong khi nhu cầu tiêu thụ phục hồi chậm do tăng trưởng kinh tế toàn cầu suy yếu. Điều này khiến thị trường đối mặt với áp lực kép: nguồn cung dư thừa và cầu suy yếu - hai yếu tố vốn thường dẫn đến chu kỳ giảm giá kéo dài.

Ngân hàng Bank of America (BofA) cảnh báo rằng, trong trường hợp căng thẳng thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc không hạ nhiệt, giá dầu Brent có thể giảm xuống dưới 50 USD/thùng, mức giá được xem là “ngưỡng nguy hiểm” đối với nhiều quốc gia xuất khẩu dầu chủ chốt.

Cùng lúc, dữ liệu kinh tế Mỹ cho thấy dù doanh số bán lẻ tháng 9 (không tính ô tô và linh kiện) có tăng, nhưng phần lớn mức tăng này phản ánh giá cả hàng hóa cao hơn, thay vì sức mua thực sự gia tăng. Xu hướng tiêu dùng yếu tại Mỹ - nền kinh tế lớn nhất thế giới càng làm dấy lên lo ngại về suy giảm nhu cầu dầu mỏ trong những tháng tới.

Tại châu Âu, Chính phủ Anh ngày 15/10 thông báo áp đặt lệnh trừng phạt mới đối với hai tập đoàn dầu khí lớn nhất của Nga là Lukoil và Rosneft, cùng 51 tàu chở dầu bị cho là thuộc “đội tàu bóng tối”. Động thái này nhằm ngăn chặn nguồn thu năng lượng của Điện Kremlin, trong bối cảnh xung đột tại Ukraine vẫn căng thẳng.

Theo số liệu của Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA), Nga hiện là nhà sản xuất dầu thô lớn thứ hai thế giới, chỉ sau Mỹ trong năm 2024. Các biện pháp trừng phạt mới có thể khiến một phần nguồn cung dầu của Nga bị loại khỏi thị trường, qua đó làm tăng biến động giá ngắn hạn nhưng chưa đủ để đảo ngược xu hướng giảm tổng thể do dư cung vẫn ở mức cao.

Ngoài ra, Viện Dầu mỏ Mỹ (API) và Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ (EIA) dự kiến công bố số liệu tồn kho dầu thô hàng tuần vào ngày 15 và 16/10, muộn hơn một ngày do kỳ nghỉ lễ Columbus Day.

Các nhà phân tích dự đoán tồn kho dầu thô của Mỹ tăng khoảng 300.000 thùng trong tuần trước, đánh dấu tuần thứ ba liên tiếp tồn kho tăng, lần đầu tiên kể từ tháng 4/2025. Diễn biến này cho thấy nguồn cung nội địa Mỹ đang dư thừa rõ rệt, làm gia tăng áp lực giảm giá đối với thị trường quốc tế.

Giới phân tích nhận định, trong ngắn hạn, giá dầu nhiều khả năng sẽ dao động quanh ngưỡng 58 - 62 USD/thùng khi thị trường chờ đợi các tín hiệu chính sách rõ ràng hơn từ OPEC+ và Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED). Nếu FED sớm điều chỉnh lãi suất theo hướng nới lỏng, dòng vốn đầu tư có thể quay lại các tài sản rủi ro, tạo lực hỗ trợ tạm thời cho giá dầu.

Tuy nhiên, trong trung hạn, nguy cơ dư cung kéo dài cùng rủi ro suy giảm nhu cầu toàn cầu có thể khiến thị trường dầu mỏ bước vào chu kỳ giảm giá mới, tương tự giai đoạn 2015 - 2016. Các chuyên gia cảnh báo rằng, nếu không có sự phối hợp cắt giảm sản lượng mạnh từ OPEC+ hoặc tín hiệu phục hồi bền vững từ các nền kinh tế lớn, giá dầu có thể tiếp tục đi xuống trong những tháng cuối năm 2025.

Văn Sơn