Thị trường giao dịch trái phiếu riêng lẻ - Hiệu quả cao, an toàn, thông suốt

Nguồn: HNX. Đồ họa: Phương Anh

Tính đúng đắn của chủ trương đã được khẳng định

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp được đánh giá có vai trò và vị trí hết sức quan trọng trong nền kinh tế, là kênh huy động vốn hiệu quả trong trung và dài hạn đối với sự phát triển bền vững của doanh nghiệp, đồng thời góp phần đa dạng hóa thị trường tài chính, bảo đảm hài hòa, cân đối cơ cấu thị trường vốn, giảm sự phụ thuộc vốn quá lớn vào kênh tín dụng ngân hàng… Thời gian qua, các cơ chế, chính sách liên quan đến hoạt động kiểm soát, phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) không ngừng được bổ sung, hoàn thiện theo hướng ngày càng an toàn, lành mạnh và minh bạch.

Ngay sau khi Nghị định 65/2022/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 153/2020/NĐ-CP ngày 31/12/2020 quy định về chào bán, giao dịch TPDN riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán TPDN ra thị trường quốc tế có hiệu lực thi hành khoảng 6 tháng, Chính phủ đã ban hành Nghị định 08/2023/NĐ-CP điều chỉnh kịp thời những vướng mắc trong thực tế. Đồng thời, chỉ đạo đưa TPDN riêng lẻ vào quản lý tập trung, thông qua hệ thống đăng ký lưu ký tại Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC) và giao dịch tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX), giúp tăng tính công khai, minh bạch của thị trường.

Với quyết tâm thúc đẩy phát triển thị trường TPDN bền vững và xử lý vấn đề còn tồn tại của thị trường, ngày 23/11/2023, Thủ tướng Chính phủ có Công điện số 1177/CĐ-TTg về việc tiếp tục thực hiện quyết liệt các giải pháp tăng cường khả năng tiếp cận vốn tín dụng, thúc đẩy phát triển thị trường TPDN, bất động sản hiệu quả, an toàn, lành mạnh, bền vững. Nhờ đó, thị trường TPDN đã có sự phát triển nhanh và ổn định, đóng góp thiết thực cho sự phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội sau đại dịch Covid-19.

Triển khai các chủ trương, chính sách của Chính phủ về phát triển thị trường TPDN, Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã nhanh chóng bắt tay vào xây dựng các giải pháp phát triển và quản lý thị trường một cách hiệu quả, đảm bảo tạo kênh huy động vốn trung và dài hạn cho các doanh nghiệp ngày càng công khai, minh bạch, đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể tham gia thị trường. Theo đó, Bộ Tài chính chỉ đạo VSDC và HNX phối hợp với các đơn vị liên quan khẩn trương xây dựng hệ thống giao dịch, hệ thống lưu ký, thanh toán tập trung cho TPDN riêng lẻ và đưa vào vận hành theo đúng tiến độ, đáp ứng yêu cầu của thị trường.

Sau quá trình chuẩn bị tốc lực và nỗ lực ngày đêm của nhiều đơn vị liên quan, ngày 19/7/2023 hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ chính thức được đưa vào vận hành tại HNX. Hệ thống giao dịch vận hành chính thức đánh dấu bước phát triển quan trọng của thị trường TPDN riêng lẻ, lần đầu tiên được quản lý giao dịch tập trung với phương thức giao dịch thỏa thuận (thỏa thuận thị trường và thỏa thuận thông thường) thông qua các thành viên giao dịch.

Cùng với đó, thông tin về giao dịch và phát hành TPDN riêng lẻ được HNX tổng hợp và công bố trên Chuyên trang thông tin về TPDN. Chuyên trang là kênh thông tin chính thức và đầy đủ theo quy định về TPDN riêng lẻ, nhằm hỗ trợ nhà đầu tư tìm hiểu thông tin về thị trường và cơ quan quản lý có thông tin đầy đủ về thị trường TPDN riêng lẻ từ khâu phát hành trên thị trường sơ cấp đến giao dịch trên thị trường thứ cấp.

Chính vì vậy, sau 1 năm vận hành, hệ thống giao dịch TPDN riêng lẻ đã chứng minh được tính đúng đắn về chủ trương của Chính phủ, khi đã đảm bảo được những mục tiêu ban đầu đề ra là góp phần tăng tính minh bạch cho thị trường TPDN, hạn chế rủi ro cho nhà đầu tư trong giao dịch.

Mục tiêu ban đầu đề ra đã đạt được

Thị trường TPDN riêng lẻ đi vào vận hành đã đóng một vai trò rất quan trọng đem lại tính minh bạch cho thị trường, hạn chế rủi ro cho nhà đầu tư trong giao dịch, đặc biệt là các nhà đầu tư cá nhân.

Theo đó, toàn bộ giao dịch thứ cấp được quản lý tập trung, thực hiện qua Sở giao dịch chứng khoán, hoạt động thanh toán được thực hiện qua VSDC, đảm bảo sự an toàn trong giao dịch và thanh toán. Do đó, nhà đầu tư thực hiện giao dịch TPDN riêng lẻ thuận tiện, an toàn hơn, quyền lợi của nhà đầu tư được bảo vệ tốt hơn. Các nhà đầu tư cũng được nâng cao hiểu biết và tăng tính trách nhiệm trong giao dịch. Các chủ thể khác tham gia thị trường như tổ chức phát hành, đơn vị tư vấn cũng hiểu rõ hơn trách nhiệm của mình khi tham thị trường.

Cùng với đó, sau một năm vận hành, thông tin thị trường TPDN đã có bước tiến rõ rệt về công khai, minh bạch, khi cơ sở dữ liệu đầy đủ về TPDN riêng lẻ được hình thành và ngày càng hoàn thiện hơn.

Nếu như trước đây, các nhà đầu tư thứ cấp chỉ có thể tiếp cận thông tin thông qua hệ thống phân phối, môi giới bán hàng, và thường là thông tin không được truyền tải đầy đủ. Hiện tại, với chuyên trang thông tin TPDN, nhà đầu tư hoàn toàn có quyền và có khả năng tiếp cận tất cả thông tin về trái phiếu một cách đầy đủ trước khi ra quyết định đầu tư. Toàn bộ thông tin công bố của doanh nghiệp phát hành trái phiếu bao gồm thông tin trước đợt phát hành của doanh nghiệp, công bố thông tin bất thường, công bố thông tin của doanh nghiệp về trái phiếu chuyển đổi, trái phiếu kèm theo chứng quyền, mua lại trái phiếu trước hạn, hoán đổi trái phiếu, kết quả phát hành TPDN… được tổng hợp và công bố công khai trên chuyên trang thông tin về TPDN riêng lẻ tại địa chỉ https://cbonds.hnx.vn/. Các cơ quan quản lý cũng có thông tin đầy đủ và cái nhìn tổng thể hơn về TPDN riêng lẻ từ khâu phát hành trên thị trường sơ cấp đến giao dịch trên thị trường thứ cấp.

Duy Thái