Thị trường LNG đảo lộn vì tình trạng đổi chủ từ Nga sang Mỹ
Xu hướng tìm đến LNG của Mỹ đang khiến thị trường thêm chao đảo.
(Ảnh minh họa)
Một báo cáo mới của Viện Nghiên cứu Năng lượng Oxford cho biết nỗ lực giảm phụ thuộc vào khí đốt Nga đang làm giá cả biến động mạnh trong ngắn hạn, chủ yếu vì nguồn cung thắt chặt và các liên kết địa chính trị thay đổi. Báo cáo nhấn mạnh: “Giảm phụ thuộc vào khí Nga đồng nghĩa tăng dựa vào Mỹ - một đối tác ngày càng khó lường”.
Theo báo cáo, các lệnh trừng phạt đối với năng lượng Nga khiến nhiều nước buộc phải chuyển sang LNG của Mỹ. Nhờ vậy, Mỹ đang dẫn đầu thế giới về tăng trưởng nguồn cung LNG, với công suất xuất khẩu được dự báo gần như tăng gấp đôi vào năm 2030.
Biến động thị trường và rủi ro dài hạn
Sự mở rộng nhanh chóng này diễn ra trong bối cảnh thị trường LNG toàn cầu vốn đã nhiều xáo trộn. Dù nguồn cung mới trong vài năm tới có thể giúp giảm một phần rủi ro vào cuối thập kỷ, báo cáo cảnh báo biến động trước mắt sẽ còn tăng.
Khí đốt ngày càng đóng vai trò nguồn bổ sung cho năng lượng tái tạo vốn không ổn định, nhưng sự thiếu chắc chắn trong đầu tư mới có thể dẫn tới nguy cơ thiếu cung. Những hạn chế này có thể đẩy căng thẳng chính trị gia tăng, nhất là khi các nhà khai thác đổ lỗi cho chính sách của EU, vì làm tăng rủi ro về quy định và giá cả.
Chính trị hóa thương mại khí đốt và áp lực cạnh tranh
Báo cáo cũng cảnh báo việc Washington đẩy mạnh mở rộng thị trường LNG, đặc biệt dưới thời chính quyền Trump, có thể khiến thương mại khí đốt bị chính trị hóa, từ đó làm suy yếu niềm tin dài hạn của người mua.
Khác với dầu mỏ - mặt hàng có nhu cầu ổn định nhiều thập kỷ nhờ vai trò chủ đạo trong giao thông - khí đốt chịu sức ép mạnh từ năng lượng tái tạo ở châu Âu và Trung Quốc, cũng như từ than ở Ấn Độ và một phần châu Á. Điều này khiến triển vọng dài hạn của khí đốt kém chắc chắn hơn nhiều.
Rủi ro của toàn cầu hóa và sự dịch chuyển liên minh
Thách thức càng lớn khi Mỹ nắm ưu thế trong thương mại năng lượng nhờ hệ thống thanh toán bằng đồng USD, cho phép Washington áp đặt các lệnh trừng phạt đơn phương, hoặc thứ cấp. Báo cáo cho rằng điều này làm tăng nguy cơ gián đoạn thị trường và thúc đẩy các nước như Nga, Trung Quốc, Ấn Độ và Iran tìm cách giao dịch năng lượng bằng đồng nội tệ.
Thị trường khí đốt ngày càng mang tính toàn cầu cũng khiến rủi ro lan rộng hơn. Các chỉ số giá liên thông khiến bất kỳ cú sốc nguồn cung ở khu vực nào cũng nhanh chóng làm giá tăng ở nơi khác. Sau khi xung đột ở Ukraine nổ ra, giá khí đốt ở châu Âu và châu Á gần như hòa chung một mặt bằng, biến khủng hoảng của châu Âu thành gánh nặng của châu Á. Điều này khiến các nước tiêu thụ lớn tại châu Á, bao gồm Trung Quốc và Ấn Độ, càng lo ngại về mức độ ổn định của LNG trong sản xuất điện và công nghiệp.
