Thị trường xe điện châu Âu sôi động trở lại, nhưng khách hàng vẫn nghi ngại một điều

Thị trường xe điện châu Âu đang phát triển mạnh mẽ vào năm 2025, với hơn 2,2 triệu xe đã được đăng ký trên khắp Liên minh châu Âu (EU), Thụy Sĩ, Na Uy và Iceland trong 4 tháng đầu năm, theo Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô châu Âu (ACEA).

Con số này, bao gồm xe thuần điện (EV), xe hybrid (HEV) và xe hybrid sạc ngoài (PHEV), phản ánh mức tăng 20% so với cùng kỳ năm 2024. Chỉ riêng số lượng đăng ký xe BEV đã tăng vọt 26%, báo hiệu động lực mạnh mẽ trong quá trình chuyển đổi sang xu hướng lái xe không phát thải.

Sự phục hồi này mang lại sự nhẹ nhõm cho ngành công nghiệp ô tô châu Âu, vốn đang phải vật lộn với chi phí sản xuất tăng cao, sự cạnh tranh khốc liệt từ các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc và các quy định nghiêm ngặt về khí thải carbon của EU.

Ngành này hiện cũng phải đối mặt với những thách thức mới, bao gồm cả thuế quan của Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Sự suy thoái của năm ngoái bắt nguồn từ nhiều yếu tố. Ví dụ, việc mất các ưu đãi ở Đức – thị trường ô tô lớn nhất châu Âu do hạn chế về ngân sách của chính phủ; và sự suy thoái chung của thị trường ô tô tại Pháp, do bất ổn kinh tế và các quy định về điều kiện trợ cấp xe điện nghiêm ngặt hơn.

Sự phục hồi của năm nay được cho là nhờ sự nhiệt tình ngày càng tăng của người tiêu dùng đối với xe điện, được thúc đẩy bởi những cải tiến về phạm vi xe có thể chạy và cơ sở hạ tầng sạc mở rộng.

Ảnh minh họa.

Nhưng các yếu tố này chỉ là một phần. Các nhà phân tích cho rằng động lực chính là lệnh của EU vào ngày 1/1 yêu cầu các nhà sản xuất ô tô phải cắt giảm 15% lượng khí thải CO2 trên toàn đội xe so với mức năm 2021.

Quy định này đã thúc đẩy doanh số bán hàng của công ty tăng vọt, đặc biệt là ở Đức, cho phép các nhà sản xuất ô tô tránh được các khoản tiền phạt lớn của EU.

"Để tránh bị phạt vì lượng khí thải quá mức (khi bán các mẫu xe chạy bằng xăng và dầu diesel), các nhà sản xuất xe được yêu cầu tăng doanh số bán xe điện, thông qua việc giảm giá hoặc tung ra các mẫu xe tiết kiệm chi phí hơn", bà Sandra Wappelhorst, trưởng nhóm nghiên cứu tại Hội đồng Quốc tế về Giao thông Sạch châu Âu có trụ sở tại Berlin, nói với DW.

Ông Constantin Gall, một nhà phân tích tại công ty tư vấn Ernst & Young (EY), nhấn mạnh rằng khoảng cách giá giữa xe động cơ đốt trong và xe điện đã "thu hẹp đáng kể".

Các nhà sản xuất ô tô đang "cung cấp các điều khoản cho thuê và tài chính cực kỳ cạnh tranh cho xe điện", thúc đẩy hơn nữa xu hướng sử dụng xe điện của các công ty trên khắp châu Âu, ông Gall cho biết thêm.

Tuy nhiên, quá trình chuyển đổi sang xe điện vẫn còn "chắp vá" trên khắp châu Âu, với Na Uy và Đan Mạch dẫn đầu xu hướng, và các nước Tây Âu bám sát phía sau. Trong khi đó, số lượng xe điện đăng ký mới tại Bulgaria, Croatia, Ba Lan và Slovakia vẫn dưới 5%.

Hơn nữa, sự nhiệt tình của công chúng đối với xe điện không tăng nhanh như các nhà hoạch định chính sách mong muốn.

Một cuộc khảo sát của AlixPartners vào năm ngoái cho thấy sự quan tâm của công chúng đối với xe điện vẫn trì trệ ở mức 43% so với năm 2021, trong khi xe hybrid được ưa chuộng như một giải pháp thay thế thiết thực vì gây ra ít lo lắng hơn khi nói đến vấn đề sạc.

Tương tự như vậy, một cuộc khảo sát của Bloomberg Intelligence được tiến hành vào tháng trước cho thấy chỉ có 16% người mua ô tô châu Âu thích xe thuần điện, trong khi 49% ủng hộ xe hybrid.

Theo công ty công nghệ năng lượng GridX, mạng lưới sạc xe không đồng đều trên khắp lục địa đặt ra thách thức lớn trong việc thuyết phục người lái xe chuyển từ xe xăng sang xe điện.

Trong báo cáo mới nhất của mình, GridX đã thống kê có tổng cộng 882.020 trạm sạc trên khắp EU. Nếu tính cả 138.429 trạm sạc ở Iceland, Liechtenstein, Na Uy, Thụy Sĩ và Vương quốc Anh – các quốc gia ngoài EU – thì con số đã vượt qua mốc 1 triệu.

Nhưng nó vẫn là chưa đủ để đạt được mục tiêu của Ủy ban châu Âu là lắp đặt tổng cộng 3,5 triệu điểm sạc trên khắp khối 27 quốc gia vào năm 2030.

"Để đạt được mục tiêu của EU, chúng ta phải lắp đặt khoảng 410.000 điểm sạc công cộng mỗi năm – gần gấp 3 lần tốc độ lắp đặt hàng năm mới nhất", báo cáo của GridX cảnh báo.

Việc thiếu bộ sạc có nghĩa là một chuyến đi đường bộ xuyên châu Âu từ thủ đô Lisbon đầy nắng của Bồ Đào Nha đến thành phố Bialystok của Ba Lan – dài hơn 3.500 km – bằng xe điện vẫn là một nỗ lực phức tạp về mặt hậu cần, công ty này chỉ ra.

Minh Đức (Theo DW, Euractiv)