Thị trường xe máy Việt năm 2025 trầm lắng trước áp lực điện hóa?

Không còn bùng nổ về doanh số như giai đoạn 2016-2019 hay ở thời điểm năm 2022, xe máy ở Việt Nam vẫn ghi nhận sức tiêu thụ thuộc nhóm cao hàng đầu thế giới.

Tuy nhiên, sức ép phải giảm thiểu khí thải, từng bước chuyển đổi sang giao thông xanh có thể sẽ khiến bộ mặt thị trường xe máy ở Việt Nam có sự thay đổi đáng kể.

Doanh số vẫn cao hàng đầu thế giới

Báo cáo của Hiệp hội các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) cho thấy hồi năm 2022, người Việt đã mua tổng cộng hơn 3 triệu xe máy. Lượng tiêu thụ này chỉ thấp hơn giai đoạn 2016-2019, khi tổng doanh số xe máy thường niên theo báo cáo của VAMM luôn cao hơn 3,1 triệu chiếc.

Sang năm 2023, sức mua xe máy của người Việt đi xuống với doanh số đạt hơn 2,5 triệu chiếc. Báo cáo của VAMM cho thấy tính đến hết quý III, doanh số xe máy tại Việt Nam đang là gần 1,9 triệu xe, nhỉnh hơn đôi chút so với cùng kỳ của năm 2023.

Còn theo dữ liệu do MotorCycles Data (McD) cung cấp, Việt Nam là thị trường xe máy lớn thứ tư thế giới, chỉ sau Ấn Độ, Trung Quốc và Indonesia. Thứ hạng này dựa trên số liệu đã được McD thu thập hồi quý I, nhưng cũng là cơ sở để hình dung sơ bộ về quy mô hiện tại của thị trường xe máy Việt Nam.

Số liệu mới nhất của McD cho thấy tính đến hết tháng 10, lượng tiêu thụ xe máy ở Việt Nam đạt 2,35 triệu xe, tăng 1,9% so với cùng kỳ năm ngoái.

Dữ liệu của McD sẽ có chênh lệch so với doanh số công bố bởi VAMM, bởi số liệu mà VAMM cung cấp không bao gồm lượng tiêu thụ của một số hãng môtô như Kawasaki, KTM, Ducati, Harley-Davidson, Royal Enfield... và cũng chưa tính gộp doanh số của các hãng xe điện như VinFast, Dat Bike, Pega hay Yadea.

Nhìn chung, thị trường xe máy tại Việt Nam đã không còn đạt mức tiêu thụ thường niên trên 3,1 triệu chiếc như giai đoạn 2016-2019, nhưng vẫn sở hữu doanh số đủ để đưa nước ta nằm trong nhóm các quốc gia mua xe máy nhiều nhất thế giới.

Honda, Yamaha vẫn dẫn đầu

Trong năm tài chính 2024, Honda cho biết tổng doanh số của hãng đạt gần 2,1 triệu xe, giảm 12,2% so với năm tài chính 2023.

Hãng xe Nhật Bản cho biết vẫn đang nắm giữ khoảng 82,5% thị phần xe máy ở Việt Nam, chỉ tính trong phạm vi 5 thành viên thuộc VAMM.

Dữ liệu của McD thì cho biết tính đến hết tháng 10, Honda và Yamaha đang là những cái tên dẫn đầu thị trường xe 2 bánh ở Việt Nam.

Khi tham gia triển lãm VMS 2024 diễn ra ở TP.HCM cuối tháng 10, gian trưng bày của 2 hãng xe máy Nhật Bản này cũng thu hút khá nhiều sự quan tâm của khách Việt.

Tại VMS 2024, Honda mang đến dải sản phẩm xe 2 bánh, môtô phân khối lớn bên cạnh trình làng 2 mẫu xe máy điện ICON e: và CUV e:, với kế hoạch phân phối cho khách Việt từ năm sau.

Yamaha cũng đưa đến dải sản phẩm hoàn chỉnh, đồng thời giới thiệu 2 concept thuần điện Motoroid và Elove. Hiện, Yamaha chỉ có một mẫu xe thuần điện tại Việt Nam là Neo's nhưng nhiều khả năng, hãng xe Nhật Bản sẽ sớm giới thiệu thêm xe máy điện khi Honda đã bắt đầu có động thái "tham chiến".

SYM xuất hiện tại VMS 2024 với gian trưng bày gồm toàn bộ các mẫu xe xăng. Hãng xe Đài Loan chưa tiết lộ kế hoạch giới thiệu xe máy điện đến với khách Việt.

Suzuki cũng chỉ đưa đến mẫu môtô việt dã V-Strom 250 SX, đặt cạnh các mẫu ôtô gồm Suzuki Jimny, Suzuki XL7 Hybrid và xe tải thương mại Suzuki Super Carry. Dải sản phẩm xe máy của Suzuki tại Việt Nam hiện khá hạn chế, ngoài V-Strom 250 SX chỉ còn xe tay ga Burgman Street và bộ đôi côn tay Satria/Raider.

Nhìn chung, Honda và Yamaha vẫn là những cái tên nắm thị phần lớn ở mảng xe máy truyền thống. Bộ đôi thương hiệu Nhật Bản sở hữu dải sản phẩm đa dạng, nhiều mẫu xe 2 bánh chạy xăng khác nhau với khoảng giá trải rộng, phục vụ nhu cầu của nhiều nhóm khách hàng.

Dù vậy, thị trường xe máy ở Việt Nam nhiều khả năng sẽ chứng kiến sự chuyển dịch sang xe điện từ năm sau. Động thái của Honda cho thấy hãng xe sở hữu thị phần lớn nhất Việt Nam đã sẵn sàng cho bước chuyển này, giữa lúc thị trường đang có sẵn khá nhiều thương hiệu xe điện.

Xu hướng điện hóa

Khi trình làng ICON e: và CUV e: cùng kế hoạch thương mại từ năm sau, Honda được xem là "kẻ chậm chân" trên hành trình điện hóa bởi ở Việt Nam, khách Việt đã khá quen thuộc với những thương hiệu xe máy điện như VinFast, Pega, Yadea hay thậm chí cả Yamaha với Neo's.

VinFast "chào sân" khách Việt từ năm 2018 và hiện sở hữu dải sản phẩm xe 2 bánh chạy điện tương đối hoàn thiện, được chia vào 3 phân khúc khác nhau gồm Phổ thông, Trung cấp và Cao cấp.

Hãng xe máy điện Yadea của Trung Quốc cũng sở hữu danh mục khá đa dạng gồm xe máy điện, xe đạp điện với một số dòng xe nổi bật như Yadea Ossy hay Yadea Oris.

Pega có thời gian gắn bó khá dài ở Việt Nam, hiện cung cấp nhiều sản phẩm xe máy điện và xe đạp điện.

Startup xe máy điện Dat Bike gần đây vừa ra mắt bộ 3 xe điện Quantum S-Series có giá 35-51 triệu đồng, cung cấp phạm vi hoạt động tối đa 285 km sau mỗi lần sạc.

Sự chuẩn bị của các hãng xe máy truyền thống hay số lượng sản phẩm xe máy điện có sẵn trên thị trường nhìn chung là cần thiết trước bối cảnh Việt Nam đang có kế hoạch siết chặt phát thải xe 2 bánh và tiến đến loại bỏ dần các dòng môtô, xe gắn máy sử dụng động cơ đốt trong phát thải nhiều.

Việc các tuyến metro ở 2 thành phố lớn là Hà Nội và TP.HCM đi vào hoạt động cũng có khả năng sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến doanh số xe 2 bánh ở Việt Nam. Nhiều khả năng các thành phố lớn tại Việt Nam cũng sớm thí điểm những khu vực "không khí thải", tức là không có xe sử dụng động cơ đốt trong, mà chỉ có xe điện.

Xu hướng giao thông xanh, sử dụng phương tiện công cộng đi cùng áp lực phải điện hóa có thể trở thành những yếu tố khiến sức mua xe 2 bánh nói chung và môtô, xe gắn máy trang bị động cơ đốt trong nói riêng tại Việt Nam bị kéo giảm trong thời gian tới. Tất nhiên với nhu cầu sử dụng xe 2 bánh vẫn còn cao tại Việt Nam, xe điện sẽ hứa hẹn bùng nổ trong tương lai gần phía trước.

Phúc Hậu