Thiếu cát xây dựng, xay đá dùng được không?

Sáng 24/11, tại thành phố Cần Thơ, Báo Đại Đoàn Kết tổ chức tọa đàm trực tuyến “Vật liệu nào thay thế cát sông?”.

Cần Thơ rất cần cát

Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Cần Thơ Dương Tấn Hiển phát biểu tại tọa đàm. Ảnh: PV.

Tại tọa đàm, Phó Chủ tịch Thường trực thành phố Cần Thơ Dương Tấn Hiển cho biết, trên địa bàn có 2 công trình giao thông trọng điểm: Cao tốc Bắc - Nam phía Đông đoạn Cần Thơ - Hậu Giang; cao tốc Châu Đốc - Cần Thơ - Sóc Trăng (giai đoạn 1, thành phần 2). Lượng cát cần cho 2 công trình này khoảng 11 triệu mét khối, chưa kể đến các công trình trọng điểm, đường giao thông kết nối...

Theo ông Hiển, Cần Thơ ở vị trí hạ lưu sông Mekong, lượng cát chỉ còn khoảng 5,3 triệu mét khối, nhưng chất lượng không tốt, lẫn bùn nhiều. Qua nghiên cứu đánh giá của Ban Quản lý dự án Mỹ Thuận, cát của thành phố Cần Thơ không đủ quy chuẩn để làm đường cao tốc. Do đó, Cần Thơ rất cần cát ở các nơi khác, ở các tỉnh lân cận để thay thế.

Ông Hiển cũng cho biết, thành phố Cần Thơ đã giao các sở ngành nghiên cứu sử dụng cát biển để thay thế cát sông, nhưng việc này phải qua nghiên cứu sâu trong thời gian dài để làm sao sử dụng cát mà không ảnh hưởng tới môi trường.

"Hiện nay, Chính phủ đang giao cho Bộ Khoa học - Công nghệ nghiên cứu sử dụng cát biển cho một số công trình. Nếu đánh giá hiệu quả, chúng ta có thể dùng cách này để giảm bớt áp lực cho Đồng bằng sông Cửu Long. Theo tôi, việc nghiên cứu sử dụng được cát biển thay thế sẽ giúp cho các tỉnh có đủ lượng cát thực hiện các công trình, thúc đẩy phát triển kinh tế- xã hội của vùng Đồng bằng sông Cửu Long nói chung và thành phố Cần Thơ nói riêng", ông Hiển nói.

Phát triển giao thông đường thủy

PGS.TS Lê Anh Tuấn - Giảng viên cao cấp Khoa Môi trường và Tài nguyên Thiên nhiên, Đại học Cần Thơ cho rằng, hiện nay đang mất cân đối cung cầu nghiêm trọng trong sử dụng cát. Theo ông Tuấn, nhu cầu tăng, cung giảm gây “tổn thương” không nhỏ đến sự phát triển của ngành xây dựng nói chung.

"Chúng ta có thể nghiên cứu phương pháp giúp giảm tổn thương chứ không thể giải quyết triệt để được và cũng không thể áp dụng vật liệu thay thế cho toàn bộ các công trình được", ông Tuấn nói.

Toàn cảnh tọa đàm. Ảnh: PV.

Theo ông Tuấn, để phần nào thay thế cát sông, có thể nghiên cứu, áp dụng một trong những phương án:

Thứ nhất, xay đá thành cát. Tuy nhiên, phương án này có chi phí cao, bù lại tăng tuổi thọ công trình. Thứ 2, có thể nghiên cứu thay đổi kết cấu công trình. Ví dụ có những bộ phận có thể thay thế bằng khung sắt; hoặc nền công trình có thể giảm sử dụng lượng cát.

Thứ 3, phát triển giao thông đường thủy, giảm bớt việc xây dựng đường hoặc lưu lượng sử dụng đường cũng là cách giảm bớt phụ thuộc cát. Thứ 4, ở Đại học Cần Thơ đã áp dụng trộn tro xỉ thay thế cát sử dụng ở một số công trình. Tuy nhiên, sử dụng tro xỉ cũng phải đồng bộ, nếu không sẽ sẽ ảnh hưởng đến tuổi thọ công trình.

Thứ 5, theo ông Tuấn, có thể tính tới phương án nhập cát ở nơi khác. Nhiều nước đã áp dụng phương án này. Dù có tốn kém hơn, nhưng sẽ giảm được các chi phí khắc phục môi trường, đầu tư xây dựng công trình khắc phục sạt lở… "Đã đến lúc, các cơ quan, đơn vị liên quan cần ngồi lại với nhau để cùng bàn bạc, tìm ra một phương pháp phù hợp nhất để áp dụng", ông Tuấn nói.

Trường Phong