Thiếu hóa chất, trang thiết bị y tế: Những nút thắt dần được tháo gỡ

Người bệnh chờ chụp cắt lớp vi tính tại Bệnh viện Bạch Mai. (Ảnh: T.G/Vietnam+)

Trong nhiều năm nay, tại các cơ sở khám chữa bệnh, nhất là các bệnh viện lớn trực thuộc Bộ Y tế, tỷ lệ sử dụng các máy liên doanh, liên kết, máy xã hội hóa tại bệnh viện đó chiếm rất cao (khoảng 70-80%, thậm chí có bệnh viện sử dụng các loại máy theo hình thức này đến 90%).

Thời gian qua, những vướng mắc trong việc thực hiện các gói thầu trong mua sắm trang thiết bị, vật tư y tế hay trang thiết bị y tế liên doanh, liên kết đã hết thời hạn hợp đồng còn nhiều thủ tục liên quan chưa được quỹ bảo hiểm y tế thanh toán… đã khiến các bệnh viện gần như “tê liệt.”

Trước những khó khăn của ngành y tế làm ảnh hưởng khá lớn đến công tác khám chữa bệnh, Nghị quyết 30/NQ-CP của Chính phủ vừa ban hành ngày 4/3 được các bệnh viện đánh giá đã cơ bản tháo gỡ vướng mắc về thiếu trang thiết bị, vật tư tại các cơ sở khám chữa bệnh.

Kịp thời tháo gỡ khó khăn

Phân tích về Nghị quyết 30/NQ-CP của Chính phủ, Phó giáo sư Đào Xuân Cơ - Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai cho biết Nghị quyết đã giải quyết kịp thời và quyết liệt, cơ bản những khó khăn về thiếu trang thiết bị, vật tư y tế tại các cơ sở y tế trong tình trạng cấp bách hiện nay, đặc biệt là tháo gỡ ngay những khó khăn cấp bách để các bệnh viện có thuốc, vật tư, trang thiết bị trong tình trạng khẩn cấp phục vụ người bệnh.

Theo Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, về lâu dài, Nghị quyết 30/NQ-CP giao Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan ban hành các văn bản hướng dẫn theo quy định về những vấn đề này. Các cơ sở khám chữa bệnh đặt rất nhiều kỳ vọng vào các văn bản hướng dẫn của các bộ, ngành để cụ thể hóa và triển khai được nhanh chóng.

Phó giáo sư Đào Xuân Cơ - Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Đồng quan điểm, Giáo sư Trần Bình Giang - Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức cũng nhấn mạnh Nghị quyết 30/NQ-CP đã cơ bản tháo gỡ vướng mắc về thiếu trang thiết bị, vật tư tại các cơ sở khám chữa bệnh, trong đó có Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức. Nghị quyết giải quyết được việc mua sắm hóa chất của máy đặt, máy mượn được bảo hiểm y tế thanh toán.

"Đặc biệt, liên quan đến máy tặng, cho từ các tổ chức, cá nhân, trong nước và nước ngoài, (trước đây các cơ sở y tế không có cơ chế để sử dụng được), nghị quyết tháo gỡ đối với những máy hết hạn liên doanh, liên kết thì tiếp tục được sử dụng, mặc dù chưa hoàn thành thủ tục xác lập sở hữu toàn dân nhưng bảo hiểm y tế vẫn thanh toán. Việc này khắc phục cơ bản việc thiếu máy móc, trang thiết bị phục vụ nhu cầu khám chữa bệnh của người dân," ông Giang cho hay.

Về vấn đề xác định giá để thực hiện kế hoạch mua sắm, theo ông Giang, trước đây quy định yêu cầu phải có 3 báo giá nhưng theo Nghị quyết mới, chỉ cần đưa lên trang thông tin điện tử của đơn vị, nếu như có 1-2 nhà thầu, các bệnh viện vẫn có thể xác định giá mua được. Trường hợp có nhiều chủng loại khác nhau thì giao Hội đồng Khoa học xác định chất lượng phù hợp, chứ không phải chọn những loại có giá thấp.

Như vậy, theo giáo sư Trần Bình Giang, Nghị quyết 30/NQ-CP của Chính phủ đã giải quyết cơ bản những tồn tại dẫn tới việc thiếu trang thiết bị y tế hiện nay tại bệnh viện. "Thời gian tới, khi những văn bản quy phạm pháp luật mới được ban hành, các bên có liên quan có thời gian triển khai theo Nghị quyết này, khi đó hy vọng các quy định sẽ càng sát thực tế hơn," ông Giang nói.

"Cởi trói" về giá trong đấu thầu

Đối với mua sắm trang thiết bị y tế, theo các bệnh viện khó nhất hiện nay là đơn vị không biết tham khảo thông tin xây dựng giá gói thầu mua sắm thiết bị y tế thế nào là đúng. Cụ thể, theo quy định cũ, bắt buộc phải tham khảo 3 báo giá. Trong điều kiện không tham khảo được 3 báo giá và các tài liệu tham khảo theo quy định khác thì không có quy định giao cho chủ đầu tư quyết định xây dựng giá kế hoạch lựa chọn nhà thầu. Bên cạnh đó, cũng quy định tối đa không quá 90 ngày lựa chọn nhà thầu... nên gây khó khăn lớn cho các bệnh viện.

Nếu như trước đây khi mua sắm trang thiết bị y tế, các cơ sở y tế đều vướng quy định tham khảo 3 báo giá từ các nhà cung cấp khác nhau, thì tại Nghị quyết 30/NQ-CP do Chính phủ ban hành đã sửa đổi, cho phép áp dụng thí điểm hướng dẫn về xây dựng giá gói thầu trong năm 2023.

Hướng dẫn người dân làm các thủ tục khi đi khám bệnh. (Ảnh: T.G/Vietnam+)

Một ngày trước khi Nghị quyết 30 được ban hành, Chính phủ cũng đã ban hành Nghị định 07/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 98/2021/NĐ-CP ngày 08/11/2021 về quản lý trang thiết bị y tế nhằm giải quyết các tồn tại, hạn chế bất cập phát sinh trong thời gian vừa qua, đáp ứng yêu cầu thực tiễn quản lý và yêu cầu hội nhập trong lĩnh vực trang thiết bị y tế.

Theo Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai, với Nghị định 07/NĐ-CP, Chính phủ tạo điều kiện thuận lợi trong việc thông quan nhập trang thiết bị, giao trách nhiệm cho các hãng, công ty phải đảm bảo về chất lượng hàng hóa, sản phẩm để cung ứng cho các cơ sở khám chữa bệnh. Đây là những tháo gỡ hết sức cần thiết và kịp thời, những đề xuất của bệnh viện đã được thông qua giúp cho công tác đấu thầu, mua sắm được thuận lợi hơn. Khi thông quan thuận lợi, đấu thầu thuận lợi thì việc cung ứng thuốc, vật tư hóa chất sẽ thuận lợi hơn rất nhiều.

Bên cạnh đó, Nghị quyết 30 đã sửa đổi Nghị quyết 144, kéo dài thời gian và thí điểm máy đặt máy mượn khi các cơ sở y tế trúng thầu hóa chất vật tư để phục vụ cấp cứu, điều trị người bệnh; cho phép tháo gỡ trong đấu thầu vật tư, khi đồng ý các gói thầu báo giá dưới ba nhà thầu.

Bên cạnh đó, Nghị quyết 30 còn cho phép các thiết bị cho, tặng biếu, liên doanh liên kết đã hết hợp đồng chưa cần phải thực hiện các thủ tục tài sản toàn dân có thể đưa vào sử dụng cho người bệnh./.

T.G (Vietnam+)