Thiếu tiền, một số thành phố Trung Quốc truy thu thuế doanh nghiệp từ 30 năm trước

Thị trường bất động sản từng đem lại nguồn thu lớn cho các chính quyền địa phương Trung Quốc. (Ảnh minh họa: Getty Images).

Áp lực tài chính

Nhiều thành phố tại Trung Quốc đang gặp khó khăn về tiền bạc và một số đang truy thu thuế doanh nghiệp từ vài năm trước, hoặc thậm chí là vài thập kỷ.

Ít nhất 8 công ty đại chúng lớn của Trung Quốc tiết lộ họ đã nhận được yêu cầu thanh toán các khoản thuế trong quá khứ, có trường hợp là từ tận những năm 1990.

Tuần trước, nhà sản xuất sữa đậu nành lớn nhất Trung Quốc V V Food & Beverage cho biết một công ty con của họ được yêu cầu trả tổng cộng 85 triệu nhân dân tệ (tương đương khoảng 11,7 triệu USD) từ chính quyền thành phố Chi Giang ở tỉnh Hồ Bắc.

Cơ quan thuế Chi Giang cho biết gần đây họ phát hiện ra công ty trên đã không khai thuế trong 16 năm từ 1994 đến 2009.

V V Food & Beverage không phải công ty duy nhất bất ngờ bị truy thu thuế. Tờ CNN cho biết một số doanh nghiệp đã phải tạm ngừng sản xuất hoặc cho nhân viên nghỉ việc vì không thể thanh toán tiền thuế và phí phạt.

Những vụ việc trên cho thấy chính quyền địa phương Trung Quốc đang tìm cách để tăng nguồn thu. Áp lực tài chính của nhiều địa phương đang lớn dần khi nền kinh tế suy yếu và thị trường bất động sản xuống dốc.

Các nhà chức trách cũng thông báo sẽ phối hợp chặt chẽ với cảnh sát để xác định những cá nhân vi phạm luật thuế.

Trong quá khứ, chính quyền địa phương Trung Quốc thường dựa vào việc bán đất để có nguồn thu chi trả cho các dự án từ cầu đường cho đến y tế. Nhưng cuộc khủng hoảng bất động sản từ năm 2021 đã khiến nguồn thu này sụt giảm đáng kể.

Trong năm qua, nhiều chính quyền địa phương đã sử dụng các biện pháp khác thường để huy động tiền hoặc giảm chi tiêu, bao gồm cắt giảm trợ cấp nhiên liệu vào giữa mùa đông.

Trấn an

Sau khi các trường hợp truy thu thuế được chia sẻ rộng rãi trên mạng xã hội, Cục Quản lý Thuế Nhà nước Trung Quốc đã đưa ra tuyên bố vào ngày 18/6 nhằm trấn an sự lo lắng của dư luận.

Theo cục, một số cơ quan thuế đã điều tra các hành vi sai phạm tiềm tàng của doanh nghiệp, nhưng khẳng định họ không tiến hành chiến dịch thanh tra “trên phạm vi toàn quốc hay nhắm vào một số lĩnh vực cụ thể”. Tuyên bố còn viết: “Chúng tôi hoàn toàn hiểu được mối lo ngại của cộng đồng doanh nghiệp và công chúng”.

Ông Frank Tian Xie, Giáo sư tại Đại học South Carolina Aiken, bình luận rằng việc tiến hành điều tra thuế với phạm vi lên đến 20 - 30 năm trước có vẻ hơi “cực đoan”.

Ông cảnh báo các khoản nợ thuế, phí phạt và tiền lãi trong khoảng thời gian dài như vậy có thể “rất lớn” và vượt quá khả năng thanh toán của nhiều doanh nghiệp.

Từ lãi thành lỗ

Cho tới nay, đối tượng bị ảnh hưởng bởi các cuộc điều tra là những công ty tư nhân hoạt động trong nhiều ngành khác nhau.

V V Food & Beverage cảnh báo lợi nhuận của họ có thể sẽ bị ảnh hưởng nặng. Năm ngoái, công ty này ghi nhận lãi ròng 209 triệu nhân dân tệ (khoảng 29 triệu USD). V V vẫn chưa chắc họ nợ bao nhiêu tiền phạt, nhưng rất có thể cao hơn hóa đơn thuế thực tế là 11,7 triệu USD.

Tuần trước, nhà sản xuất phụ gia dầu Ningbo Bohui Chemical Technology đã phải ngừng sản xuất vì gặp phải “khó khăn về dòng tiền hoạt động”.

Công ty tiết lộ tình trạng thiếu hụt tiền mặt sau khi chính quyền thành phố Ninh Ba yêu cầu họ đóng thuế cho một loại sản phẩm được bán ra trong giai đoạn tháng 7/2023 - 3/2024.

Cơ quan thuế Ninh Ba cho biết khoản thuế này được áp dụng sau khi luật thuế của Trung Quốc được cập nhật vào năm ngoái. Ningbo Bohui cảnh báo: “Chúng tôi sẽ chuyển từ lãi thành lỗ lớn trong năm 2023”.

Công ty y tế PKU Healthcare ở Trùng Khánh, nhà sản xuất vật liệu đóng gói Shunho New Materials ở Thượng Hải, công ty chứng khoán ChinaLin Securities ở Thâm Quyến và hãng dược phẩm Yixintang Pharmaceutical ở Vân Nam đã trả tiền nợ thuế cho các chính quyền địa phương, trong trường hợp lâu nhất là bị truy thu 7 năm trước.

Số tiền những công ty này thanh toán nằm trong khoảng từ 8 đến 310 triệu nhân dân tệ (tương đương từ 1,1 đến 43 triệu USD).

Công ty đầu tiên báo cáo về tình trạng bị truy thu thuế là LianTronics, nhà sản xuất lớn về màn hình LED. Hồi tháng 1, LianTronics cho biết chính quyền Thâm Quyến yêu cầu họ thanh toán 19,8 triệu nhân dân tệ (khoảng 2,7 triệu USD) tiền thuế cho năm 2017 và 20,2 triệu nhân dân tệ (khoảng 2,8 triệu USD) tiền phạt.