Thời cơ cho người trẻ khởi nghiệp

Nghĩ khác, làm mới để khởi nghiệp

Trong khi nhiều bạn cùng trang lứa lựa chọn nhịp sống sôi động ở đô thị lớn, năm 2019, sau một thời gian trải nghiệm học tập, làm việc tại thành phố Hà Nội, chàng trai Hoàng Xuân Mau, bản Nghè, xã Xuân Lương quyết định quay trở lại quê hương để mở trang trại. Nhận thấy xu hướng du lịch trải nghiệm đang thu hút nhiều người, anh vay mượn vốn và đầu tư dự án “Nông trại Cao Lan” diện tích gần 3ha. “Quê tôi có rất nhiều lợi thế, cảnh quan đặc trưng vùng cao, thuận lợi cho việc xây dựng homestay phục vụ khách du lịch. Nhưng điểm nhấn của “Nông trại Cao Lan” là phát triển sản phẩm thịt gác bếp truyền thống”, anh Mau chia sẻ.

Mô hình khởi nghiệp dựa trên đặc sản dân tộc thịt gác bếp của anh Hoàng Xuân Mau (xã Xuân Lương).

Để gìn giữ những nét tinh túy của ẩm thực dân tộc, anh Mau đã cần mẫn tìm hiểu những người cao tuổi trong bản, từ lựa chọn nguyên liệu, sử dụng gia vị, cách thức hun thịt, bảo quản. Dù quá trình sản xuất sản phẩm hoàn toàn thủ công, anh Mau bắt nhịp ngay với các phương thức xây dựng thương hiệu và tiêu thụ sản phẩm hiện đại. Hiện nay, anh đã có 2 sản phẩm được công nhận OCOP là thịt gác bếp và lạp xưởng gác bếp. Không chỉ tích cực tham gia các hội nghị xúc tiến thương mại, hội chợ, anh còn quảng bá trên mạng xã hội. Mỗi năm, nông trại anh tiêu thụ khoảng 1 tấn sản phẩm, trong đó 30% tiêu thụ trên các sàn thương mại điện tử, 40% thông qua các kênh đại lý, nhà phân phối, trạm dừng nghỉ.

Còn chị Dương Thị Sim, phường Kinh Bắc nhiều năm nay vẫn vững tâm khởi nghiệp cùng mô hình giáo dục trẻ đặc biệt. Thành lập 5 Trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập Hoa Hướng Dương từ năm 2017, đến nay, chị Sim đã phát triển các cơ sở trong và ngoài tỉnh với hàng trăm học sinh. Trong suốt quá trình đó, chị đã dày công nghiên cứu ra bộ học liệu phát triển nhận thức - ngôn ngữ cho trẻ tự kỷ. Đó là những tập tranh, bìa với các chủ đề khác nhau như trái cây, động vật, màu sắc, hình khối… là công cụ khơi gợi tương tác, cảm nhận, thúc đẩy phát triển các giác quan, nhận thức cho trẻ. Dự án "Sử dụng bộ học liệu phát triển nhận thức - ngôn ngữ cho trẻ tự kỷ" của chị Sim đã giành giải Ba Cuộc thi Phụ nữ khởi nghiệp sáng tạo và chuyển đổi xanh toàn quốc năm 2024. Dự án được Ban Giám khảo đánh giá cao về ý tưởng sáng tạo, tính thực tiễn và tính nhân văn. “Khởi nghiệp chưa bao giờ là con đường dễ dàng, nhưng đó là hành trình xứng đáng để khẳng định trí tuệ, bản lĩnh và khát vọng của tuổi trẻ. Tôi tin tưởng rằng, với tinh thần tiên phong, đổi mới sáng tạo, chúng tôi sẽ hiện thực hóa những ước mơ, xây dựng những dự án khởi nghiệp có giá trị, đóng góp thiết thực vào sự phát triển của quê hương”, chị Sim bày tỏ.

Mở đường cho thanh niên dám nghĩ, dám làm

Thời gian qua, tỉnh Bắc Ninh đã quan tâm ban hành nhiều cơ chế, chính sách nhằm hỗ trợ, khuyến khích phong trào khởi nghiệp, đặc biệt là khởi nghiệp của thanh niên. Các sự kiện như Cuộc thi “Ý tưởng khởi nghiệp sáng tạo thanh niên Bắc Ninh”, Cuộc thi Robocon, “Ngày hội thanh niên Bắc Ninh khởi nghiệp đổi mới sáng tạo”, “Hội thi Sáng tạo kỹ thuật”,… được tổ chức thường xuyên góp phần lan tỏa tinh thần khởi nghiệp.

Ngoài ra, toàn tỉnh hiện có 327 dự án thanh niên khởi nghiệp được tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, với tổng doanh số cho vay đạt 192,5 tỷ đồng, tạo việc làm cho hơn 1.700 lao động trẻ. Cùng với đó, Quỹ Hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp đã huy động nguồn lực hơn 91 tỷ đồng, Quỹ Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo thanh niên Bắc Ninh 5 tỷ đồng, Trung tâm Khởi nghiệp đổi mới sáng tạo thanh niên... trở thành điểm đến cho nhiều thanh niên khi nhen nhóm ý tưởng khởi nghiệp. Theo chị Nguyễn Thị Huyền Minh, Chánh văn phòng Hội Liên hiệp Thanh niên tỉnh, để đồng hành cùng các bạn trẻ, các cấp bộ đoàn tổ chức nhiều chương trình tập huấn chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật; kiến thức khởi nghiệp; xây dựng và phát triển thương hiệu; hỗ trợ đăng ký bảo hộ nhãn hiệu; duy trì các câu lạc bộ khởi nghiệp cơ sở tạo môi trường giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm; mở rộng các gian hàng thanh niên tiêu thụ sản phẩm trên sàn thương mại điện tử… tạo động lực cho thanh niên mạnh mẽ khởi nghiệp.

Tuy đạt được nhiều kết quả song phong trào thanh niên khởi nghiệp tại Bắc Ninh vẫn đang gặp nhiều khó khăn, thách thức. Thiếu nguồn lực tài chính, hạn chế về kiến thức quản trị, kỹ năng thương mại hóa sản phẩm, cũng như môi trường kết nối thị trường và hệ sinh thái hỗ trợ khởi nghiệp chưa thật sự hoàn thiện và những yếu tố rủi ro khiến những người khởi nghiệp non trẻ khó đứng vững đường dài.

Dù rất tâm huyết với mô hình nông trại, song tới nay, anh Hoàng Xuân Mau phải chuyển hướng tập trung sản xuất thịt gác bếp. Anh chia sẻ: “Gây dựng nông trại du lịch được một thời gian thì chúng tôi cạn dần vốn. Bởi để thu hút khách du lịch, chúng tôi phải đầu tư cơ sở hạ tầng rất lớn, thường xuyên nâng cấp, đổi mới cảnh quan. Nguồn vốn dự kiến có khi tới 5-7 tỷ đồng, song chỉ qua trận bão Yagi đã tàn phá nặng nề, đến nay chưa khôi phục được. Chúng tôi mong muốn được hỗ trợ nguồn vốn để mở rộng cơ sở sản xuất thịt gác bếp là đặc sản của dân tộc, qua đó, lan tỏa hương vị truyền thống và tạo nhiều việc làm cho lao động địa phương”.

Từ góc độ chuyên gia, ông Kiều Công Thược, Chủ tịch Hội đồng quản trị Quỹ Đầu tư và Phát triển khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam (VNFund) nhận định: “Bắc Ninh có nhiều tiềm năng để trở thành trung tâm khởi nghiệp sáng tạo của vùng đồng bằng sông Hồng, nhờ lợi thế công nghiệp và nguồn nhân lực trẻ dồi dào. Tuy nhiên, để phong trào phát triển bền vững, cần hoàn thiện hệ sinh thái khởi nghiệp theo hướng tăng khả năng tiếp cận vốn mạo hiểm, hỗ trợ cố vấn, xây dựng cơ chế đặt hàng từ doanh nghiệp FDI và thúc đẩy hợp tác công - tư trong hỗ trợ khởi nghiệp thanh niên”.

Cùng chung quan điểm, ông Nguyễn Phúc Thương, Phó Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh cho rằng, khởi nghiệp đổi mới sáng tạo là một trong những động lực quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa và chuyển đổi số. Để khởi nghiệp đi vào chiều sâu, cần tạo dựng hệ sinh thái khởi nghiệp dựa trên 5 yếu tố then chốt: Ý tưởng chất lượng, nhân lực chất lượng, môi trường hỗ trợ, quy mô thị trường và nguồn vốn dài hạn. Thời gian tới, Sở Khoa học và Công nghệ sẽ tích cực tham mưu UBND tỉnh các giải pháp xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp, cơ chế bảo lãnh rủi ro, đồng hành cùng các bạn trẻ. Để từ đó, mỗi thanh niên là chủ thể của đổi mới sáng tạo, là lực lượng tiên phong trong xây dựng quê hương Bắc Ninh giàu đẹp, văn minh, hiện đại.

Bài, ảnh: Huyền Thương