Thông điệp 'không lời' của tân Thủ tướng Canada gửi Tổng thống Trump
Tân Thủ tướng Canada Mark Carney đã phá vỡ truyền thống vào ngày 17/3 khi đến thăm châu Âu thay vì Mỹ trong chuyến công du nước ngoài đầu tiên với tư cách là nhà lãnh đạo đất nước.
Tổng thống Pháp Emmanuel Macron (phải) và Thủ tướng Canada Mark Carney tại cuộc gặp ở Paris, Pháp, ngày 17/3/2025. Ảnh: AA/TTXVN
Theo đài CNN, sau khi nhậm chức ngày 14/3, tân Thủ tướng Canada Mark Carney đã phá vỡ truyền thống vào ngày 17/3 khi chọn châu Âu, thay vì Mỹ, cho chuyến công du nước ngoài đầu tiên với tư cách là nhà lãnh đạo đất nước. Sự chào đón nồng nhiệt tại Pháp và Anh dành cho ông Carney hoàn toàn trái ngược với mối quan hệ rạn nứt của đất nước ông với người hàng xóm phía Nam.
Thủ tướng Carney đã được Tổng thống Emmanuel Macron vui vẻ chào đón tại Paris trước khi ông đến London gặp Thủ tướng Anh Keir Starmer và có buổi tiếp kiến riêng với Vua Charles III, người vừa là nguyên thủ quốc gia của Anh vừa là nguyên thủ quốc gia của Canada.
Trong cuộc họp báo chung tại Cung điện Élyseé, ông Carney - người vừa nhậm chức hôm 14/3 - nói với Tổng thống Macron rằng Canada là "quốc gia châu Âu nhất trong số các quốc gia không phải châu Âu" và hứa sẽ là "đối tác đáng tin cậy, đáng tin cậy và mạnh mẽ" của Paris.
Đáp lại, ông Macron ca ngợi Canada vì đã "sát cánh" với Pháp và châu Âu, đồng thời bày tỏ với cá nhân ông Carney rằng: "Chúng tôi đang chào đón một người bạn và chúng tôi đón tiếp bạn với rất nhiều niềm vui".
Không khí tiếp đón thân thiện dành cho Thủ tướng Carney tại châu Âu diễn ra trong bối cảnh quan hệ của Canada với Mỹ đang ở mức thấp nhất trong thời hiện đại - thúc đẩy Ottawa phải suy nghĩ về việc định hình lại các liên minh của mình.
Kể từ khi trở lại Nhà Trắng, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã áp dụng thuế quan trừng phạt đối với Canada, nói rằng đất nước này nên trở thành tiểu bang thứ 51 của Mỹ và thường xuyên hạ thấp người tiền nhiệm của ông Carney là ông Justin Trudeau bằng cách gọi ông là "thống đốc", thay vì "thủ tướng".
Tại Anh, phát biểu sau cuộc gặp với Vua Charles, Thủ tướng Carney mô tả kế hoạch sáp nhập Canada của ông Trump là "không thể tưởng tượng được" và "thiếu tôn trọng", đồng thời nhấn mạnh Tổng thống Mỹ cần phải dừng những bình luận như vậy "trước khi chúng ta ngồi lại và thảo luận về quan hệ đối tác rộng lớn hơn giữa hai nước".
Ông Carney cũng tiết lộ rằng đất nước ông đang xem xét lại việc có nên mua máy bay phản lực F-35 do Mỹ hay không, đồng thời cho biết ông đã nói chuyện với cả các quan chức Anh và Pháp về việc tăng cường quan hệ an ninh, quân sự và kinh tế.
Máy bay F-35 Lightning II của Không lực Mỹ trình diễn tại Triển lãm hàng không quốc tế Abbotsford ở British Columbia, Canada. Ảnh: THX/TTXVN
Tuy nhiên, ông cũng ra hiệu sẵn sàng đàm phán với Washington, cho biết Canada muốn thảo luận về "mối quan hệ thương mại và an ninh chung" của hai quốc gia.
"Khi Mỹ sẵn sàng cho cuộc đối thoại đó, chúng tôi sẵn sàng ngồi lại", ông Carney phát biểu tại London.
Động lực mới từ những lời đe dọa
Ông Carney - người chưa từng giữ chức vụ công nào ở Canada - sẽ lãnh đạo đảng Tự do tham gia cuộc bầu cử liên bang tiếp theo của đất nước, dự kiến diễn ra vào cuối năm nay.
Trước khi ông Trump trở lại nắm quyền, đảng Tự do Canada – nắm quyền trong gần một thập kỷ – dường như thiếu năng lượng và ý tưởng, khi các cuộc thăm dò cho thấy họ đang trên đà thất bại nặng nề trước đảng Bảo thủ, được lãnh đạo bởi Pierre Poilievre.
Nhưng những lời đe dọa của ông Trump đối với nền kinh tế và chủ quyền của Canada đã khuấy động sự hồi sinh phi thường của đảng Tự do và sẽ khiến cuộc bầu cử trở nên cạnh tranh hơn nhiều so với những gì được dự đoán vài tuần trước.
Kể từ khi nhậm chức hôm 14/3, Thủ tướng Carney đã điện đàm với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky về cuộc xung đột với Nga, và với Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen về kế hoạch của Brussels nhằm tài trợ cho việc tái vũ trang của châu Âu trước viễn cảnh suy giảm hỗ trợ quân sự của Mỹ.
Tại cuộc họp báo hôm 17/3 ở Paris, ông Carney ca ngợi Tổng thống Macron là "người hành động", giúp lèo lái "lục địa già" trong cuộc khủng hoảng an ninh.
"Giữa cuộc khủng hoảng, người ta phải hành động. Thật không may, chúng ta đang ở giữa cuộc khủng hoảng kinh tế và địa chính trị. Nhưng khi bạn hành động, bạn phải có các giá trị: chủ quyền, đoàn kết, năng động và bền vững. Những giá trị này luôn gần gũi với trái tim chúng tôi", Thủ tướng Carney cho biết.
Tại London, tân Thủ tướng Canada cho biết ông đã mời Tổng thống Ukraine Zelensky đến dự hội nghị thượng đỉnh G7 mà Canada sẽ là quốc gia đăng cai tổ chức tại Alberta trong năm nay.
Ông Mark Carney là một gương mặt quen thuộc với nhiều người ở Anh, từng giữ chức thống đốc Ngân hàng Anh từ năm 2013 đến 2020, giám sát quá trình phục hồi kéo dài của ngân hàng này sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008 và rời đi ngay trước thềm đại dịch Covid-19.
