Thông điệp từ sự cô đơn

Nỗi cô đơn là một đề tài quen thuộc trong văn chương. Một cảnh trong phim A single man chuyển thể từ tiểu thuyết Một con người. Ảnh: IMDb.

Với một số người, cô đơn là một cảm giác rất đáng sợ. Nó khiến chúng ta chết dần chết mòn trong tuyệt vọng. Nhưng đôi khi, nhờ những giây phút chỉ có một mình, con người mới có can đảm để đối diện với bản thân, hiểu được mình cần gì, muốn gì. Nói cách khác, cô đơn giống một lăng kính đa sắc và các nhà văn đã khai thác nó triệt để trong trang văn.

Tiểu thuyết Một con người của Christopher Isherwood. Ảnh: Tao Đàn.

Một con người

Đây là tác phẩm để lại ấn tượng đậm nét trong sự nghiệp sáng tác của nhà văn người Mỹ gốc Anh Christopher Isherwood, cuốn tiểu thuyết này được lấy cảm hứng từ chính cuộc đời tác giả. Nhân vật chính Geogre đang sống những ngày tồi tệ khi bạn đời của ông là Jim vừa ra đi vì tai nạn giao thông. Geogre cảm giác như thân thể già nua của mình đang mục ruỗng, còn đầu óc của ông hoàn toàn trống rỗng.

Hàng ngày, vị giáo sư văn học Anh vẫn lên giảng đường, giảng bài cho hàng nghìn sinh viên, sau đó lại nhốt mình trong phòng làm việc, đọc đi đọc lại những cuốn tiểu thuyết nổi tiếng. Ai cũng nghĩ ông đang sống những ngày bình thường, chỉ có Geogre biết cuộc đời của ông giờ đây thảm hại ra sao. Cái chết dường như đang lởn vởn trước mắt người đàn ông tội nghiệp.

Là một người đồng tính, Geogre thường phải sống trong sự cô đơn. Kể từ khi Jim xuất hiện, vị giáo sư ấy đã được sống một cuộc đời khác. Jim cũng rất hạnh phúc khi được sống bên một người tình tuyệt vời như Geogre.

Nhờ tìm thấy nhau, họ mới có đủ can đảm sống thật với chính mình, cả hai thấy cuộc sống có ý nghĩa hơn. Từ đây, những con người cô độc tìm thấy sự sẻ chia và thấu hiểu. Nó đã trở thành nguồn sức mạnh vô hình để họ vượt qua khó khăn.

Một con người ra đời vào năm 1964, khi xã hội Mỹ vẫn có những cái nhìn không mấy cởi mở về người đồng tính. Christopher Isherwood đã chọn một góc nhìn khác khi nói về những người đồng tính. Không có sự dè bỉu hay những ánh mắt khinh khi trực diện, thay vào đó nỗi cô đơn và sự giận dữ biến thành màu sắc chủ đạo trong cuốn tiểu thuyết mang âm hưởng trầm buồn. Geogre luôn cảm thấy bị cô lập và ông tình nguyện để nỗi đau bức tử chính mình.

Etta và Otto và Russell và James mang đến một cái nhìn mới mẻ về sự cô đơn. Ảnh: NXB Trẻ.

Etta và Otto và Russell và James

Trái tim của nhiều độc giả đã thổn thức với cuộc hành trình kỳ lạ trong cuốn tiểu thuyết Etta và Otto và Russell và James của nhà văn người Canada Emma Hooper. Điều gì đã khiến một bà lão ngoài 80 tuổi đi bộ hơn 3.000 km chỉ để ngắm những con sóng vỗ, phải chăng đại dương có một sức quyến rũ vô hình.

Etta đã 83 tuổi, bà có một cuộc sống bình yên bên người bạn đời Otto. Thế nhưng, một ngày kia, bà lão quyết định rời khỏi nhà, để thực hiện giấc mơ của đời mình là được nhìn thấy biển. Dù mắc bệnh đãng trí và có thể quên đường về nhà, nhưng Etta vẫn không ngần ngại, bà dũng cảm tiến về phía trước.

Còn lại một mình, Otto học cách làm món bánh ông thích ăn theo công thức mà vợ để lại. Ông lão vẫn sống những ngày bình dị, học cách tự chăm sóc bản thân và cầu nguyện cho vợ sớm trở về. Otto đem những lo lắng của mình kể cho người hàng xóm thân thiết là Russell.

Khi còn trẻ Russell đã đem lòng yêu Etta, lo lắng cho người mình yêu, ông lão quyết định lên đường. Trên hành trình vạn dặm, không biết đâu là đích đến, Russell nhận ra bấy lâu nay ông đã bị mối tình đơn phương với Etta giam cầm. Ông cứ ngỡ trái tim sẽ bình yên khi mỗi ngày được nhìn thấy người phụ nữ mình yêu sống hạnh phúc.

Nhưng Russell đã lầm, trong những ngày tháng không được thấy hình bóng Etta, ông lão nhận ra sự ngốc nghếch của chính mình. Còn Etta, chuyến đi đặc biệt ấy cho bà một khoảng lặng để nhìn lại bản thân và được sống cho chính mình.

Tiểu thuyết đầu tay Eleanor Oliphant hoàn toàn ổn của Gail Honeyman đã trở thành hiện tượng xuất bản. Ảnh: N.N.

Eleanor Oliphant hoàn toàn ổn

Eleanor là kế toán của một công ty thiết kế đồ họa. Ở văn phòng, cô như người tàng hình, chẳng được ai chú ý tới. Cuộc sống thường ngày của người phụ nữ này cũng khá tẻ nhạt. Tan sở, cô sẽ nhốt mình trong phòng, ăn uống qua loa cho xong bữa tối rồi đi ngủ. Nếu thao thức suốt đêm dài, người phụ nữ trẻ sẽ uống vài ly rượu để tìm cơn mộng mị.

Eleanor không có bè bạn, ám ảnh bởi quá khứ bị bạn trai cũ bạo hành, cô gái ấy không thiết tha chuyện yêu đương hay kết bạn với người khác giới. Sống trong cô đơn, Eleanor thấy mình hoàn toàn ổn. Một ngày kia, Raymond bước vào cuộc đời của cô bất ngờ như cơn gió mát giữa trưa hè. Đó là một người đàn ông tốt bụng, thẳng thắn và sẵn sàng lắng nghe.

Không vồn vã với những lời yêu đương, Eleanor và Raymond chầm chậm bước vào cuộc đời nhau bằng tình bạn. Họ chia sẻ với nhau những điều nhỏ nhặt trong cuộc sống, cùng nhau đi thăm một người bạn chung, hẹn nhau tới quán bar uống vài ly nếu thấy buồn.

Dần dần, Raymond đã khiến cho Eleanor mở lòng và có cái nhìn tươi sáng hơn về cuộc đời. Sống trong cô độc, con người ta vẫn ổn, nhưng không bao giờ có được hạnh phúc. Có ai đó để bầu bạn, chia sẻ buồn vui, cuộc sống sẽ ý nghĩa hơn. Trái tim sẽ được chữa lành nếu nhận được những yêu thương chân thành, dù tình cảm ấy xuất phát từ tình bạn hay tình yêu.

Eleanor Oliphant hoàn toàn ổn là tác phẩm đầu tay của Gail Honey. Cuốn tiểu thuyết này đã trở thành một hiện tượng khi bán được hai triệu bản và giành giải Costa cho “Tiểu thuyết đầu tay xuất sắc nhất” vào năm 2017.

Thụy Oanh