Thống nhất trình Quốc hội cho TP.HCM được lập khu thương mại tự do
Trong 5 năm tới TP.HCM cần phải huy động thêm 1,8 triệu tỷ đồng từ các dự án chiến lược, do đó cần các giải pháp mang tính đột phá khác luật và thành lập khu thương mại tự do để thu hút nguồn lực đầu tư.
Phiên họp chiều 24/11 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội đồng ý trình Quốc hội Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM, trong đó có đề xuất thành lập Khu thương mại tự do.
Nội dung này được Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét trong phiên họp chiều muộn ngày 24/11.
Trình bày tờ trình của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nêu rõ, để góp phần hiện thực hóa mục tiêu tăng trưởng hai con số, ngoài huy động vốn sẵn có của nền kinh tế, trong 5 năm tới TP.HCM cần phải huy động thêm 1,8 triệu tỷ đồng từ các dự án chiến lược. Từ đó, đòi hỏi phải bổ sung các giải pháp mang tính đột phá khác luật vào Nghị quyết 98 và thành lập khu thương mại tự do để thu hút nguồn lực đầu tư.
Tại Dự thảo, Chính phủ đề xuất bổ sung quy định về thành lập Khu thương mại tự do TP.HCM, thiết lập khung pháp lý đầy đủ cho mô hình khu thương mại tự do, bao gồm: vị trí, cơ cấu khu chức năng, cơ chế quản lý, thẩm quyền, chính sách đất đai, ưu đãi đầu tư, đơn giản hóa thủ tục hành chính và cơ chế hải quan đặc thù.
Việc này nhằm tạo không gian thể chế đặc thù, vượt trội cho khu thương mại tự do tại TP.HCM tương tự Hải Phòng và Đà Nẵng để thu hút đầu tư chất lượng cao, phát triển dịch vụ hiện đại và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.
Theo đó, phân cấp cho UBND TP.HCM quyết định thành lập, mở rộng, điều chỉnh ranh giới Khu thương mại tự do. Đồng thời, HĐND thành phố quy định trình tự, thủ tục thành lập, mở rộng, điều chỉnh ranh giới Khu thương mại tự do.
Ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp 10% trong 20 năm, miễn 4 năm, giảm 50% trong 9 năm; cùng với giảm 50% thuế thu nhập cá nhân trong 10 năm cho chuyên gia, nhà khoa học, người lao động chất lượng cao, là mức ưu đãi vượt trội hơn các khu kinh tế hiện nay...
Đáng chú ý, Chính phủ đề xuất sửa đổi, bổ sung chính sách với mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng (TOD) và thủ tục đầu tư. Cụ thể, TP.HCM được giữ lại 100% số tiền thu được từ khai thác quỹ đất khu vực TOD để ưu tiên đầu tư các dự án đường sắt địa phương và các dự án giao thông thuộc tuyến TOD.
Dự thảo quy định "tại nhà ga đường sắt, khu tập kết bảo dưỡng, sửa chữa tàu (depot) và vùng phụ cận các nút giao thông dọc tuyến đường Vành đai 3 được UBND TP.HCM xác định phát triển theo mô hình TOD, UBND thành phố được quyết định việc đầu tư xây dựng kết hợp với xây dựng nhà ở, xây dựng công trình thương mại dịch vụ, công trình sự nghiệp, công trình công cộng".
Thẩm tra sơ bộ, Thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính nhất trí với sự cần thiết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98 và lưu ý, cơ chế đột phá cần đi đôi với năng lực thực hiện, khả năng quản lý, điều hành, kiểm soát và các điều kiện bảo đảm để triển khai thực hiện.
Thường trực cơ quan thẩm tra cũng nhất trí bổ sung nội dung thành lập khu thương mại tự do TP.HCM, đồng thời lưu ý tính tiếp nối liên thông giữa khu thương mại tự do với trung tâm tài chính quốc tế tại thành phố này và các khu thương mại tự do tại Đà Nẵng, Hải Phòng. Cần bảo đảm mức ưu đãi hợp lý so với các chính sách tương tự như các địa phương có trong khu thương mại tự do, bảo đảm phát huy hiệu quả, tính hỗ trợ cùng phát triển song vẫn đảm bảo an ninh, an toàn tài chính, phòng ngừa rủi ro, góp phần khơi thông nguồn lực phát huy tiềm năng thế mạnh.
Qua thảo luận, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành sự cần thiết trình Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 10 dự thảo Nghị quyết theo thủ tục rút gọn.
Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị Chính phủ nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các cơ quan thẩm tra để hoàn thiện hồ sơ, bảo đảm chất lượng khi trình Quốc hội, trong đó lưu ý các quy định liên quan đến ngoại tệ, tổ chức tín dụng, tổ chức tài chính và các quy định về thu hồi đất.
Vẫn theo Phó chủ tịch Quốc hội, các nội dung liên quan đến khu thương mại tự do cũng cần được rà soát kỹ; đặc biệt là các quy định về thu hút nhà đầu tư chiến lược. Cần quy định tiêu chí, điều kiện lựa chọn nhà đầu tư chiến lược theo hướng thực sự cần thiết, tránh dàn trải, chỉ tập trung vào các lĩnh vực chiến lược, không mở rộng sang những lĩnh vực phổ thông. Đồng thời, phải hoàn thiện quy định về quyền, trách nhiệm của nhà đầu tư, gắn với yêu cầu về kết quả đầu ra và cơ chế giám sát.
