Thông qua Pháp lệnh sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số

Bảo đảm bình đẳng giới trong thực hiện công tác dân số

Tờ trình xây dựng Pháp lệnh sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số số 06/2003/PL-UBTVQH11 đã được sửa đổi, bổ sung theo Pháp lệnh số 08/2008/PL-UBTVQH12 sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh dân số năm 2023 do Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trình bày.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Theo đó, việc xây dựng Pháp lệnh nhằm tạo cơ sở pháp lý thể chế hóa các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng về công tác dân số, trong đó chú trọng về mức sinh. Quy định quyền nghĩa vụ của mỗi cặp vợ chồng, cá nhân trong việc sinh con, bảo đảm quyền con người, quyền cơ bản của công dân, bình đẳng giới trong thực hiện công tác dân số, góp phần duy trì vững chắc mức sinh thay thế trên phạm vi cả nước, khắc phục tình trạng chênh lệch đáng kể mức sinh giữa các vùng, đối tượng.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh điều hành phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Dự thảo Pháp lệnh gồm 2 Điều, với nội dung cơ bản là:

Sửa đổi khoản 1 Điều 1 Pháp lệnh Dân số số 08/2008/PLUBTVQH12 sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số năm 2003 về “Quyết định thời gian và khoảng cách sinh con" thành “Quyết định về thời gian sinh con, số con và khoảng cách giữa các lần sinh phù hợp với lứa tuổi, tình trạng sức khỏe, điều kiện học tập, lao động, công tác, thu nhập và nuôi dạy con của cá nhân, cặp vợ chồng trên cơ sở bình đẳng”.

Bỏ khoản 2 “Sinh một hoặc hai con, trừ trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định”; giữ nguyên khoản 3 Điều 1 Pháp lệnh Dân số số 08/2008/PLUBTVQH12 sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số năm 2003 quy định thành khoản 2 Điều 1 của dự thảo Pháp lệnh…

Chuyển trọng tâm chính sách sang dân số và phát triển

Trình bày Báo cáo thẩm tra dự thảo Pháp lệnh, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh nêu rõ, dự thảo Pháp lệnh phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng.

Tuy chỉ sửa đổi một điều (Điều 10) của Pháp lệnh Dân số, song nội dung sửa đổi nhằm thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng trong việc chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển, thực hiện mục tiêu về điều chỉnh quy mô dân số tại Nghị quyết số 21 về công tác dân số trong tình hình mới là “Duy trì vững chắc mức sinh thay thế (bình quân mỗi phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ có 2,1 con)”.

Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Đắc Vinh trình bày Báo cáo thẩm tra dự thảo Pháp lệnh Dân số. Ảnh: Phạm Thắng

Ủy ban Văn hóa và Xã hội cơ bản thống nhất với nội dung dự thảo Pháp lệnh sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số. Đồng thời, tại khoản 2 đề nghị sửa đoạn “thực hiện các nghĩa vụ khác liên quan đến sức khỏe sinh sản” thành “thực hiện các biện pháp khác liên quan đến chăm sóc sức khỏe sinh sản”.

Có ý kiến cho rằng, việc sửa đổi lần này chỉ là giải pháp trước mắt. Để giải quyết được tổng thể các vấn đề về dân số, hoàn thành các mục tiêu, nhiệm vụ về dân số, đề nghị khẩn trương hoàn thiện hồ sơ dự án Luật Dân số thể chế hóa đầy đủ quan điểm, chủ trương của Đảng tại Nghị quyết số 21 và Kết luận số 149-KL/TW ngày 10/4/2025 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 21, thực hiện đầy đủ nội dung kết luận về hoàn thiện chính sách, pháp luật về dân số tại Kết luận này; bảo đảm chất lượng và tiến độ xây dựng Luật Dân số trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Phát biểu kết luận nội dung làm việc, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất đề xuất của Chính phủ về sửa đổi Điều 10 Pháp lệnh dân số để thể chế hóa ngay chủ trương của Đảng, tạo cơ sở pháp lý thúc đẩy chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển, đáp ứng yêu cầu cấp bách của việc thực hiện mục tiêu duy trì vững chắc mức sinh thay thế.

Tuy nhiên, để giải quyết đồng bộ, toàn diện các vấn đề dân số trong tình hình mới, các quan điểm, chủ trương của Đảng tại Nghị quyết số 21, Kết luận số 149, Nghị quyết số 42 về chính sách xã hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ chỉ đạo sát sao, khẩn trương hoàn thiện hồ sơ dự án Luật Dân số bảo đảm chất lượng và tiến độ xây dựng dự án luật theo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao cơ quan chủ trì soạn thảo, cơ quan chủ trì thẩm tra và các cơ quan có liên quan phối hợp để chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Pháp lệnh trên cơ sở tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội để ký ban hành ngay sau Phiên họp.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội biểu quyết thông qua Pháp lệnh với 100% Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có mặt tán thành. Ảnh: Phạm Thắng

Tiếp đó, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã biểu quyết thông qua Pháp lệnh với 100% Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội có mặt tán thành.

N. Thành