Thu hút doanh nghiệp đầu tư vào các khu công nghiệp 'xanh'

Khu chế xuất Tân Thuận đang đẩy mạnh thu hút đầu tư vào các ngành nghề ít thâm dụng, tăng chất xám. (Ảnh: QUÝ HIỀN)

Đây cũng chính là chìa khóa thu hút dòng vốn đầu tư chất lượng cao, nâng cao giá trị công nghiệp cho cả vùng.

Theo Ban Quản lý các Khu chế xuất và công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh: Từ nay đến năm 2033, Thành phố mở rộng và đầu tư 14 khu công nghiệp mới với tổng diện tích 3.833ha. Trong đó, Thành phố đang thực hiện thí điểm chuyển đổi năm khu chế xuất, khu công nghiệp theo mô hình khu công nghiệp công nghệ cao, khu công nghiệp sinh thái, khu công nghiệp-đô thị-dịch vụ và trung tâm logistics, gồm: Khu chế xuất Tân Thuận, Khu công nghiệp Hiệp Phước, Khu công nghiệp Tân Bình, Khu công nghiệp Cát Lái và Khu công nghiệp Bình Chiểu.

Ông Giang Ngọc Phương, Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Khu công nghiệp Hiệp Phước cho biết: Hiện nhiều doanh nghiệp trong khu công nghiệp đã từng bước tiếp cận kinh tế tuần hoàn, mô hình “cộng sinh công nghiệp” để thực hiện mô hình khu công nghiệp sinh thái, tiến tới Net zero. Đơn cử, tại trạm nghiền xi-măng Hiệp Phước của Công ty Trách nhiệm hữu hạn Siam City Cement (Việt Nam)- INSEE, bộ danh mục sản phẩm xi-măng “xanh” có hàm lượng phát thải carbon thấp nhờ việc tăng cường sử dụng các phụ phẩm tro bay, xỉ thép giúp giảm hệ số clinker trong xi-măng.

Ngoài ra, giải pháp đồng xử lý chất thải trong lò nung xi-măng tại INSEE giúp tiêu hủy triệt để các loại chất thải khó tái chế ở nhiệt độ cao; đồng thời tận dụng nhiệt lượng từ chất thải thông qua hệ thống thu hồi nhiệt thải để thay thế một phần nhiên liệu hóa thạch, giúp giảm đáng kể lượng phát thải CO2 và giảm áp lực lên các bãi chôn lấp.

Cùng với INSEE nhờ sử dụng hiệu quả tài nguyên và sản xuất sạch hơn đối với 40 doanh nghiệp mà Khu công nghiệp Hiệp Phước đã tiết kiệm được khoảng 43,3 tỷ đồng/năm nhờ giảm mức tiêu thụ điện 6.854 MWgiờ; giảm tiêu thụ nước hơn 151.000m3… từ đó giảm phát thải nhà kính được gần 6.000 tấn CO2/năm.

Dây chuyền sản xuất của một doanh nghiệp hoạt động trong Khu chế xuất Tân Thuận. (Ảnh: QUÝ HIỀN)

Chọn mô hình chuyển đổi có giá trị gia tăng cao, ông Nguyễn Tấn Phong, Phó Tổng Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Tân Thuận (chủ đầu tư xây dựng khu chế xuất Tân Thuận) cho hay: Trước yêu cầu chiến lược để trở thành quốc gia công nghiệp hiện đại, đổi mới sáng tạo công nghệ và chuyển đổi số, khu chế xuất Tân Thuận hướng tới công nghiệp 4.0 và hợp tác với chính quyền thành phố đảm nhiệm vai trò dẫn đầu quá trình chuyển đổi số và đổi mới sáng tạo.

Trong đó, khu chế xuất Tân Thuận định hướng thu hút và tổ chức dịch vụ đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao bằng cách liên kết với các viện, trường đại học tổ chức đào tạo nhân lực về công nghệ thông tin, chuyển đổi sang mô hình ít thâm dụng lao động, tăng “chất xám”.

Đại diện Ban Quản lý các khu chế xuất và công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh (Hepza) cho biết, tính đến cuối tháng 10/2025, tổng vốn đầu tư thu hút vào các khu chế xuất, khu công nghiệp đạt 4,72 tỷ USD. Trong đó, vốn đầu tư nước ngoài đạt 2,92 tỷ USD, bao gồm: 193 dự án cấp mới với tổng vốn đăng ký 1,06 tỷ USD và 147 dự án điều chỉnh với tổng vốn tăng thêm 1,86 tỷ USD.

Bên cạnh đó, vốn đầu tư trong nước đạt 1,8 tỷ USD, bao gồm 88 dự án cấp mới với tổng vốn đăng ký 1,23 tỷ USD và 46 dự án điều chỉnh với tổng vốn tăng thêm 570 triệu USD. Kết quả này cho thấy những hướng đi mới của Thành phố Hồ Chí Minh sau sáp nhập đã bắt đầu mang lại tín hiệu tích cực, chuyển mình trong thu hút đầu tư.

Theo ông Bùi Minh Trí, Trưởng Ban quản lý các các khu chế xuất và công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh: Trong giai đoạn phát triển mới, đối với các khu công nghiệp hiện hữu, thành phố định hướng giữ lại toàn bộ quỹ đất công nghiệp; đồng thời, chuyển đổi theo chiều sâu, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động, tái cơ cấu các ngành công nghiệp theo hướng phát triển công nghệ cao, khu công nghiệp thông minh, sinh thái, khu công nghiệp-đô thị-dịch vụ. Ban quản lý đã và đang nỗ lực cải cách thủ tục hành chính mạnh mẽ, cải thiện môi trường đầu tư nhằm phục vụ doanh nghiệp tốt nhất và thu hút đầu tư…

Chủ tịch Hiệp hội các doanh nghiệp khu công nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh Đào Xuân Đức cho biết: Để thúc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi mô hình hoạt động, doanh nghiệp cần chính sách hỗ trợ về tín dụng, đầu tư, đổi mới công nghệ từ nhà nước. Cùng với đó, công tác đầu tư hạ tầng giao thông, logistic và định hướng thu hút ngành nghề ưu tiên cũng cần được thành phố thực thi hiệu quả, đồng bộ, thông suốt để kêu gọi và thu hút nhà đầu tư.

Với vai trò là một trong những động lực tăng trưởng quan trọng của vùng Đông Nam Bộ, lan tỏa và tác động sang các địa phương lân cận, Thành phố Hồ Chí Minh nhanh chóng chuyển mình khu công nghiệp sang mô hình sinh thái, tăng hàm lượng chất xám, chú trọng nguồn nhân lực chất lượng cao; từ đó, nâng cao năng lực cạnh tranh để đáp ứng xu thế toàn cầu về phát triển xanh và bền vững.

QUÝ HIỀN