Cải cách thuế toàn diện, người dân và doanh nghiệp cùng hưởng lợi

Những sửa đổi lần này không chỉ hướng tới mục tiêu tạo công bằng về nghĩa vụ thuế mà còn thể hiện rõ tinh thần nhân văn, gắn với chiến lược phát triển con người, khuyến khích sáng tạo và nuôi dưỡng nguồn lực quốc gia.

Trình bày tờ trình trước Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh, dự thảo Luật Quản lý thuế (sửa đổi) được xây dựng trên nguyên tắc lấy người nộp thuế làm trung tâm, tăng tính minh bạch, công bằng và hiệu quả trong quản lý. Một trong những điểm mới quan trọng là việc phân nhóm người nộp thuế theo mức độ tuân thủ và quy mô hoạt động, qua đó giúp cơ quan thuế có thể quản lý rủi ro hiệu quả hơn, đồng thời giảm áp lực hành chính cho doanh nghiệp và người dân.

Dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi) và dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) lần này không chỉ hướng tới mục tiêu tạo công bằng về nghĩa vụ thuế mà còn thể hiện rõ tinh thần nhân văn, gắn với chiến lược phát triển con người, khuyến khích sáng tạo và nuôi dưỡng nguồn lực quốc gia. Thêm nhiều lợi ích, giảm nghĩa vụ thuế cho người lao động

Theo dự thảo, cơ quan thuế sẽ được phép sử dụng các cơ sở dữ liệu thương mại để đối chiếu thông tin, kết nối trực tiếp với các hệ thống dữ liệu quốc gia nhằm phục vụ công tác quản lý. Hệ thống dịch vụ công trực tuyến toàn trình sẽ được triển khai, giúp người nộp thuế có thể thực hiện hầu hết các thủ tục hành chính một cách nhanh gọn, thuận tiện. Đặc biệt, người nộp thuế sẽ không bị xử phạt trong trường hợp hệ thống điện tử gặp sự cố khiến họ không thể hoàn thành nghĩa vụ đúng hạn – một quy định thể hiện rõ tính nhân văn và thực tiễn trong quản lý thuế hiện đại.

Dự thảo Luật cũng thiết lập chế độ ưu tiên cho người nộp thuế tuân thủ tốt, qua đó khuyến khích sự tự giác và trung thực trong khai nộp thuế. Những cá nhân, tổ chức có lịch sử tuân thủ cao sẽ được hưởng lợi về thời hạn, thủ tục và ưu tiên trong hoàn thuế. Ngoài ra, khi cơ quan thuế hoàn thành nhiệm vụ thu ngân sách vượt dự toán Quốc hội giao, ngân sách được phép trích một phần để bổ sung thu nhập cho công chức, người lao động – nhằm khuyến khích hiệu quả công tác và giữ chân nhân lực chất lượng cao trong ngành.

Một thay đổi đáng chú ý khác là dự thảo đã loại bỏ một số nội dung không còn phù hợp, trong đó có các quy định về hội đồng tư vấn thuế xã, phường và các điều khoản liên quan đến thanh tra thuế. Theo Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng, việc tinh giản này nhằm bảo đảm bộ máy gọn nhẹ, giảm tầng nấc trung gian và nâng cao tính tự chủ trong quản lý thuế.

Song song với dự án Luật Quản lý thuế, dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) cũng mang đến nhiều thay đổi có lợi cho người lao động. Dự thảo lần này được xem là cuộc cải cách toàn diện, bao quát mọi nội dung từ phạm vi thu nhập chịu thuế, các khoản miễn giảm, biểu thuế lũy tiến, cho đến mức khấu trừ và quy định điều chỉnh linh hoạt theo thực tiễn.

Một trong những điểm thay đổi lớn nhất là rút gọn biểu thuế lũy tiến từng phần từ 7 bậc xuống còn 5 bậc, với các mức thuế suất 5%, 15%, 25%, 30% và 35%. Các ngưỡng thu nhập giữa các bậc được mở rộng, giúp giảm đáng kể gánh nặng thuế cho người lao động ở mọi mức thu nhập. Biểu thuế mới được thiết kế theo hướng đơn giản, dễ hiểu và dễ áp dụng, phù hợp hơn với mức sống và thu nhập hiện nay của người dân.

Ngoài ra, ngưỡng thu nhập chịu thuế đối với các khoản thu nhập không thường xuyên như trúng thưởng, bản quyền, nhượng quyền thương mại, thừa kế, quà tặng được điều chỉnh từ 10 triệu lên 20 triệu đồng – phản ánh đúng giá trị thực tế và tránh đánh thuế quá sớm đối với các khoản thu nhập nhỏ.

Điểm đột phá khác trong dự thảo là việc cho phép khấu trừ chi phí giáo dục và y tế trước khi tính thuế. Đây là lần đầu tiên chi phí cho học tập, đào tạo, khám chữa bệnh của người nộp thuế và người phụ thuộc được đưa vào diện được khấu trừ – thể hiện tinh thần chia sẻ trách nhiệm xã hội, giảm bớt áp lực tài chính và khuyến khích đầu tư cho tri thức và sức khỏe. Bên cạnh đó, Chính phủ sẽ được trao quyền chủ động điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh dựa trên biến động thu nhập và giá cả, thay vì chờ chỉ số CPI tăng trên 20% như quy định trước đây.

Một nội dung khác được đánh giá cao là chính sách giảm 50% thuế thu nhập cá nhân cho nhân lực công nghệ cao và các lĩnh vực ưu tiên. Biện pháp này không chỉ giúp Việt Nam thu hút chuyên gia nước ngoài mà còn giữ chân đội ngũ nhân tài trong nước, tạo lợi thế cạnh tranh cho nền kinh tế trong kỷ nguyên chuyển đổi số.

Theo các chuyên gia, những điều chỉnh trong hai dự án luật lần này mang ý nghĩa kép: vừa hỗ trợ người dân, doanh nghiệp giảm bớt gánh nặng thuế, vừa tạo động lực cho nền kinh tế phục hồi và phát triển bền vững. Đồng thời, đây cũng là một phần quan trọng trong chương trình cải cách chính sách tài khóa và hệ thống thuế quốc gia mà Chính phủ đang triển khai, hướng tới xây dựng một hệ thống thuế hiện đại, minh bạch, công bằng, lấy người dân làm trung tâm và góp phần củng cố niềm tin vào chính sách công.

“Cải cách thuế không chỉ là thay đổi công thức tính toán nghĩa vụ tài chính, mà còn là quá trình tạo dựng niềm tin, bảo đảm sự công bằng và khuyến khích mọi công dân cùng đóng góp vào sự phát triển của đất nước,” Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng khẳng định trước Quốc hội.

Tuấn Linh-Nguyễn Gia/VOV.VN