Điều tra tài sản của những người liên quan để tránh phân tán, tẩu tán tài sản tham nhũng

Tiếp tục chương trình làm việc của Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV, sáng 5/11, các đại biểu Quốc hội Đoàn TP Hà Nội thảo luận tại tổ về dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng; dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ; dự thảo Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi); dự thảo Luật Giám định tư pháp (sửa đổi).

Quang cảnh buổi thảo luận tại tổ của Đoàn đại biểu Quốc hội TP Hà Nội. Ảnh: Như Ý

Bốc thăm kê khai tài sản mang tính chất may rủi

Thảo luậndự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Phòng, chống tham nhũng, đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường cho biết, cần xét lại quy định về việc kê khai và xác minh khi tài sản tăng thêm hơn 1 tỷ đồng vì như vậy sẽ gây mất thời gian vào những việc không cần thiết.

Theo đại biểu, khi việc kê khai thực hiện đúng, có bằng chứng về tài sản phát sinh thì không cần xác minh. Việc xác minh chỉ cần thực hiện khi kê khai không trung thực hoặc có dấu hiệu giả dối, bị tố cáo.

Bên cạnh đó, đại biểu cho rằng, ngay cả trong trường hợp nếu không có tố cáo, không có gì xác minh thì hằng năm cũng phải bốc thăm để xác minh một số người. "Tôi thấy việc này rất buồn cười, mang tính chất may rủi" - đại biểu Hoàng Văn Cường nói.

Vì vậy, đại biểu đề nghị có quy định cứng về tỉ lệ xác minh tài sản hằng năm. Theo đại biểu, có thể xác minh 20% theo hình thức quay vòng trong 5 năm chứ không phải bốc thăm. "Khi đó xác minh tài sản trở thành việc hết sức bình thường, không có gì là xấu, trừ trường hợp bất thường xác minh rồi lại xác minh tiếp".

Đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường. Ảnh: Như Ý

Liên quan đến việc thu hồi tài sản tham nhũng, đại biểu Hoàng Văn Cường cho rằng, chúng ta nghe được rất nhiều chuyện như khi người liên vi phạm đã tẩu tán tài sản bằng cách cho con, cho em, cho gia đình, cho những người thân...

Luật phải đưa quy định trường hợp đã bị truy tố tội tham nhũng, làm thất thoát tài sản thì trong quá trình thu hồi, có thể điều tra không chỉ riêng tài sản của cá nhân mà điều tra cả tài sản của những người có liên quan để tránh phân tán, tẩu tán tài sản; tạo sự răn đe mạnh hơn và cũng tạo điều kiện để thu hồi tài sản được tốt hơn.

Sớm ban hành tiêu chí giám sát định giá, tránh “ảo hóa” giá trị tài sản trí tuệ

Quan tâm đến dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Sở hữu trí tuệ, đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Lan cho rằng, dự thảo đã thay đổi tư duy tiếp cận từ “bảo hộ quyền” sang “khai thác giá trị”; coi tài sản trí tuệ không chỉ là công cụ pháp lý, mà là một nguồn lực kinh tế, một động lực cho đổi mới sáng tạo và hội nhập quốc tế.

Góp ý về nội dung cụ thể, đại biểu Nguyễn Thị Lan đề nghị cho biết, quy định về tài chính hóa quyền sở hữu trí tuệ là một điểm đột phá quan trọng và kiến nghị cần phân định rõ trường hợp được tự định giá và trường hợp bắt buộc phải định giá độc lập.

Đại biểu Quốc hội Nguyễn Thị Lan. Ảnh: Như Ý

Đại biểu phân tích, nếu sáng chế hoặc nhãn hiệu được tạo ra từ nguồn kinh phí cá nhân, chủ sở hữu có thể tự định giá; nhưng nếu sử dụng ngân sách Nhà nước hoặc kinh phí từ chương trình khoa học công nghệ quốc gia thì cần có tổ chức định giá độc lập và cơ chế kiểm định của cơ quan có thẩm quyền. Đồng thời, nữ đại biểu đề nghị cần sớm ban hành tiêu chí, quy trình và cơ chế giám sát việc định giá, tránh tình trạng “thổi giá” hoặc “ảo hóa” giá trị tài sản trí tuệ.

Về việc cấp Bằng bảo hộ giống cây trồng, quy định tại điều 183 dự thảo Luật, đại biểu đề nghị bổ sung quy định về cơ chế thẩm định và tiêu chuẩn kỹ thuật đối với giống cây được tạo ra bằng công nghệ sinh học; đề nghị cho phép công nhận kết quả khảo nghiệm quốc tế để rút ngắn thời gian cấp bằng.

Tạo tấm lá chắn văn hóa số, bảo vệ người sáng tạo

Đại biểu Quốc hội Bùi Hoài Sơn quan tâm đến sở hữu trí tuệ trong lĩnh vực văn hóa và cho rằng: "dự thảo Luật Sở hữu trí tuệ lần này không chỉ là sửa kỹ thuật pháp lý mà là tạo tấm lá chắn văn hóa số, bảo vệ người sáng tạo và khẳng định chủ quyền văn hóa Việt Nam trong không gian mạng toàn cầu".

Đại biểu Quốc hội Bùi Hoài Sơn. Ảnh: Quochoi.vn

Góp ý cụ thể, đại biểu Bùi Hoài Sơn cho biết, tại khoản 2 điều 7, dự thảo Luật quy định việc thực hiện quyền sở hữu trí tuệ không được cản trở sử dụng Quốc kỳ, Quốc huy, Quốc ca. "Quy định này rất quan trọng sau sự việc Quốc ca Việt Nam bị chặn trên nền tảng số thời gian qua”. Tuy nhiên, đại biểu góp ý, cần bổ sung nội dung: “bao gồm cả môi trường trực tuyến và nền tảng số”; cùng với đó, rõ trách nhiệm không chỉ của cá nhân, tổ chức mà của nền tảng cung cấp dịch vụ số.

Đối với nội dung về giám định sở hữu trí tuệ, điều 201 dự thảo Luật quy định mở rộng đối tượng giám định. Đại biểu Bùi Hoài Sơn cho rằng: trong thời đại nội dung bị đạo nhạc, cải biên, tái tạo bằng AI rất nhanh, giám định phải dựa trên năng lực công nghệ. Vì vậy, cần bổ sung yêu cầu năng lực giám định số vào nội dung này.

Đại biểu cũng đề nghị ở điều 8a về tài chính dựa trên sở hữu trí tuệ, cần quy định giao Chính phủ ban hành khung định giá tài sản trí tuệ trong lĩnh vực văn hóa và cơ chế để bản quyền âm nhạc, phim, thiết kế, game có thể làm tài sản thế chấp

"Khi ấy, nghệ sĩ Việt Nam không chỉ sáng tạo bằng cảm xúc mà còn có thể gọi vốn bằng trí tuệ, đưa văn hóa trở thành ngành kinh tế thực sự" - đại biểu Bùi Hoài Sơn nói.

Thịnh An