Thu nội địa đang gặp khó vì Covid

Thu ngân sách Nhà nước 2 tháng đầu năm 2021 của ngành Thuế và Hải quan đạt gần 270.155 tỷ đồng, trong đó, ngành Thuế thu 246.449 tỷ đồng và Hải quan thu 23.656 tỷ đồng...

Cụ thể, trong tháng 1/2021 thu ngân sách Nhà nước từ nguồn nội địa do Tổng cục Thuế quản lý giảm 16,5% so với cùng kỳ năm 2020 và thu trong tháng 2/2021 giảm 13% so với tháng 2/2020... Trong khi đó thu từ hoạt động xuất nhập khẩu do Tổng cục Hải quan quản lý trong tháng 1/2021 tăng 7,6% so với cùng kỳ và con số này trong tháng 2/2021 tăng 7,35% so với tháng 2/2020.

THU NỘI ĐỊA GIẢM VÌ COVID

Theo Tổng cục Thuế, thu nội địa trong năm 2021 sẽ giảm. Báo cáo tháng 1/2021 của ngành Thuế cho thấy tổng thu ngân sách trong tháng của ngành Thuế lên tới 134.000 tỷ đồng, đạt 12% dự toán và giảm 18,8% so với cùng kỳ năm 2020. Điều đáng nói là cả 3 khu vực thu nội địa đều giảm so với cùng kỳ năm 2020.

Cụ thể, thu từ dầu thô đạt 2.450 tỷ đồng, bằng 8,9% dự toán; thu nội địa đạt 131.550 tỷ đồng, bằng 12% dự toán, giảm 15,3% so với tháng 1/2020. Số thu không kể tiền sử dụng đất, cổ tức và lợi nhuận còn lại và thu từ xổ số kiến thiết và chênh lệch thu chi của Ngân hàng Nhà nước đạt 104.850 tỷ đồng, bằng 11,9% so với dự toán, giảm 15,3% so với cùng kỳ năm 2020.

Thu từ khu vực doanh nghiệp đạt 76.800 tỷ đồng, mặc dù đã đạt trên 13% dự toán nhưng vẫn giảm 17,3% so với cùng kỳ, trong đó khối doanh nghiệp nhà nước đạt 15.700 tỷ đồng, giảm 23,4%, khối doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đạt 28.800 tỷ đồng, giảm 15,8% và thu từ khu vực dân doanh đạt 32.300 tỷ đồng, giảm 15,4%.

Nguồn thu từ các sắc thuế chỉ duy nhất có thuế tiêu thụ đặc biệt tăng trên 40%, còn lại đều giảm. Cụ thể, thu từ thuế giá trị gia tăng giảm 13,7%, thuế thu nhập doanh nghiệp giảm 31,4% và các khoản thu từ đất giảm 4,6%.

Báo cáo tháng 2/2021 cho thấy, số thu ngân sách Nhà nước do ngành Thuế quản lý trong tháng ước đạt 112.449 tỷ đồng, trong thu nội địa ước đạt 74.000 tỷ đồng, giảm 13% so với cùng kỳ năm 2020. Như vậy, tính chung 2 tháng đầu năm, tổng thu ngân sách nhà nước do cơ quan thuế quản lý ước đạt 246.449 tỷ đồng, bằng 22,1% so với dự toán, bằng 98,6% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, thu nội địa ước đạt 241.553 tỷ đồng, bằng 22,1% so với dự toán (số thu không kể tiền sử dụng đất, cổ tức lợi nhuận còn lại và thu từ xổ số kiến thiết, chênh lệch thu chi của ngân hàng nhà nước ước đạt 200.392 tỷ đồng, bằng 22,7% so với dự toán).

Ngoài ra, so với dự toán có 8/18 khoản thu, sắc thuế đạt khá với mức thu tăng trên 20%, trong đó, một số khoản thu lớn như khu vực doanh nghiệp nhà nước ước đạt 20,4%; doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài ước đạt 25,4%; khu vực công thương nghiệp - ngoài quốc doanh ước đạt 26,5%; thuế thu nhập cá nhân ước đạt 25%; thu từ xổ số đạt 28,4%; tiền sử dụng đất đạt 21,7%...

Như vậy, con số thu ngân sách nhà nước của ngành thuế giảm so với cùng kỳ năm 2020 được cho là do tháng 2 trùng vào kỳ nghỉ Tết Nguyên đán năm 2021 và đợt bùng phát dịch Covid-19 tại một số tỉnh, thành phố nên hoạt động thương mại trong nước, vận tải và du lịch giảm. Ngoài ra, trong 2 tháng đầu năm có tới 19.741 doanh nghiệp tạm ngừng kinh doanh, tăng đến 60,5% so với cùng kỳ đã ảnh hưởng trực tiếp đến số thu ngân sách.

Bên cạnh đó, có nguyên nhân giảm thu đến từ việc thực hiện một số chính sách hỗ trợ doanh nghiệp và người dân đã triển khai trong 2020 và tiếp tục có hiệu lực kéo sang các tháng đầu năm 2021. Cụ thể là việc nâng mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế từ 9 triệu đồng lên 11 triệu đồng/tháng và người phụ thuộc từ 3,6 triệu đồng lên 4,4 triệu đồng/tháng. Chính sách giảm 30% thuế thu nhập doanh nghiệp phải nộp năm 2020 đối với doanh nghiệp, hợp tác xã, đơn vị sự nghiệp và tổ chức có doanh thu dưới 200 tỷ đồng/năm. Chính sách giảm 30% thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay đến hết năm 2021 và việc Bộ Tài chính tiếp tục cắt giảm đối với 29 loại phí, lệ phí trong những tháng đầu năm 2021...

THU TỪ XUẤT, NHẬP KHẨU VẪN TĂNG

Báo cáo mới nhất của Tổng cục Hải quan cho thấy, thu ngân sách Nhà nước từ hoạt động xuất nhập trong tháng 2/2021 đạt 23.656 tỷ đồng. Như vậy, thu ngân sách từ xuất nhập khẩu 2 tháng đầu năm 2021 đạt 54.760 tỷ đồng, bằng 17,38% dự toán được giao, bằng 16,54% chỉ tiêu phấn đấu, tăng 7,53% so với cùng kỳ năm trước (50.924 tỷ đồng).

Nguyên nhân được Tổng cục Hải quan đưa ra là do 2 tháng đầu năm 2021, ngành Hải quan đã thông quan cho lượng hàng hóa với giá trị đạt hơn 97,5 tỷ USD, tăng 26,7% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó tổng trị giá xuất khẩu đạt 50,046 tỷ USD, tăng 27,1% và nhập khẩu 47,459 tỷ USD, tăng 26,4%.

Ông Nguyễn Văn Cẩn, Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan chia sẻ, năm 2021, Tổng cục Hải quan được lãnh đạo Bộ Tài chính giao nhiệm vụ phấn đấu tăng thu 5% so với dự toán được Quốc hội giao năm 2021 (315.000 tỷ đồng). Đây là mục tiêu rất thách thức trong bối cảnh dịch Covid-19 trên thế giới vẫn diễn ra phức tạp ảnh hưởng đến hoạt động xuất nhập khẩu. Tuy nhiên, do Việt Nam kiểm soát tốt được dịch Covid – 19 nên lượng hàng hóa lưu thông, đặc biệt là hàng xuất khẩu vẫn tăng. Nhiều cục hải quan địa phương đã có kết quả thu ngân sách tăng mạnh trong 2 tháng đầu năm 2021 như Cục Hải quan Lạng Sơn, Quảng Trị, thành phố Hồ Chí Minh...

NHIỀU ĐỊA PHƯƠNG VẪN CÓ NGUỒN THU TỐT

Nhìn vào báo cáo thu ngân sách 2 tháng đầu năm 2021 của một số địa phương cho thấy nhiều nơi vẫn đảm bảo được nguồn thu tốt. Như thành phố Hồ Chí Minh, tổng thu cân đối ngân sách nhà nước trên toàn địa bàn 2 tháng đầu năm ước thực hiện được 74.475 tỷ đồng, đạt 20,4% tổng dự toán năm 2021 và tăng 10,5% so với cùng kỳ năm 2020.

Trong đó, thu nội địa của thành phố Hồ Chí Minh ước thực hiện được 57.538 tỷ đồng, đạt 23,2% dự toán năm và tăng 11,3% so với cùng kỳ năm 2020; Thu từ hoạt động xuất nhập khẩu ước thực hiện được 16.937 tỷ đồng, đạt 15,7% dự toán năm và tăng 7,9% so với cùng kỳ năm 2020; Thu dầu thô ước thực hiện được 1.657 tỷ đồng, đạt 19,4% dự toán năm và giảm 43,4% so cùng kỳ năm 2020.

Báo cáo của tỉnh Nghệ An cho thấy, thu ngân sách nhà nước 2 tháng đầu năm 2021 của địa phương này ước thực hiện 2.757,5 tỷ đồng, đạt 19,7% dự toán và bằng 88,8% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó thu nội địa ước đạt 2.556,7 tỷ đồng, đạt 20% dự toán và bằng 87,3% so với cùng kỳ năm 2020; thu từ hoạt động xuất, nhập khẩu ước đạt 200,8 tỷ đồng, đạt 16,1% dự toán và bằng 114,1% so với cùng kỳ năm 2020...

Còn tỉnh Quảng Ngãi có báo cáo cho biết tổng thu cân đối ngân sách 2 tháng qua ước đạt trên 3.600 tỉ đồng, bằng 24% dự toán năm. Điều đáng nói là tỉnh Quảng Ngãi đang rơi vào tình trạng mất cân đối thu – chi trong 2 năm 2019 và 2020 với số tiền gần 6.500 tỉ đồng. Việc ngân sách của Quảng Ngãi thu ngân sách dương trở lại cho thấy tín hiệu khả quan của nguồn thu ngân sách địa phương năm 2021.

TIẾP TỤC CÁC CHÍNH SÁCH HỖ TRỢ DOANH NGHIỆP

"Mặc dù xác định nguồn thu ngân sách Nhà nước năm 2021 sẽ gặp khó khăn nhưng Bộ Tài chính vẫn chủ trì, phối hợp với các bộ, ngành trình Chính phủ thực hiện nhiều chính sách tài khóa, trong đó có các chính sách về thuế, phí như gia hạn, miễn, giảm các loại thuế để hỗ trợ các doanh nghiệp...", Thứ trưởng Bộ Tài chính Tạ Anh Tuấn chia sẻ.

Cũng theo ông Tạ Anh Tuấn, bên cạnh các chính sách hỗ trợ đã triển khai từ năm 2020 sẽ tiếp tục được triển khai trong năm 2021 như gia hạn, miễn giảm các mức thu của nhiều khoản thuế, phí, lệ phí... Năm 2021 Bộ Tài chính còn tiếp tục đề xuất gia hạn và điều chỉnh giảm mức thu của 29 loại thuế, phí, lệ phí với mức giảm từ 50% đến 100% đến hết ngày 30/6/2021, đồng thời cũng đã trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp tục giảm 30% thuế bảo vệ môi trường đối với nhiên liệu bay trong năm 2021 để hỗ trợ các doanh nghiệp trong lĩnh vực hàng không.

Ngoài ra Bộ Tài chính cũng đã quyết định giảm 50% phí sử dụng kết cấu hạ tầng đường sắt, trình Chính phủ cho phép tính vào chi phí khấu trừ của doanh nghiệp đối với các chi phí ủng hộ, hỗ trợ theo hoạt động phòng chống dịch Covid-19 để xác định thuế thu nhập doanh nghiệp...

Lam Giang