Thư thuế quan từ Mỹ: Áp lực lớn buộc Hàn Quốc nhượng bộ và phản ứng từ Seoul

Cảng hàng hóa Busan, Hàn Quốc. Ảnh: THX/TTXVN

Theo tờ Thời báo Hàn Quốc (koreatimes.co.kr) ngày 8/7, lá thư của Tổng thống Mỹ Donald Trump về kế hoạch áp thuế quan cao đối với Hàn Quốc đã tạo thêm áp lực đáng kể buộc Seoul phải nhượng bộ trong các cuộc đàm phán thương mại.

Tuy nhiên, với nhận định của các nhà phân tích, động thái này cũng mở ra một cánh cửa hy vọng thận trọng, cho phép quốc gia châu Á này tìm kiếm một bước đột phá thông qua thời hạn đàm phán được gia hạn. Lá thư, được Tổng thống Trump công bố hôm 7/7, nêu rõ Mỹ sẽ bắt đầu áp thuế 25% đối với các sản phẩm của Hàn Quốc vào ngày 1/8 tới, thay vì ngày 9/7 như dự kiến ban đầu, sau thời gian tạm dừng 90 ngày.

Áp lực đàm phán gia tăng

Tom Ramage, nhà phân tích chính sách kinh tế tại Viện Kinh tế Hàn Quốc của Mỹ, nhận định với hãng thông tấn Yonhap qua email rằng: "Công văn này dường như chỉ ra ý định của Tổng thống Trump là để ngỏ cánh cửa mở cho các cuộc đàm phán thương mại với Hàn Quốc, đưa ra khả năng điều chỉnh nhằm trì hoãn việc áp dụng thuế quan toàn diện". Ông Ramage cũng nhấn mạnh rằng việc này sẽ "giúp Hàn Quốc có thời gian tìm ra giải pháp liên quan đến thương mại và giúp Mỹ theo đuổi sự đồng thuận về một loạt các vấn đề nổi cộm như đầu tư LNG (khí tự nhiên hóa lỏng) giữa Mỹ và Hàn Quốc, giảm bớt rào cản thương mại kỹ thuật số tại Hàn Quốc và hạn chế nhập khẩu thịt bò Mỹ".

Bức thư này được đưa ra khi Cố vấn An ninh Quốc gia Hàn Quốc Wi Sung-lac và Bộ trưởng Thương mại Yeo Han-koo có mặt tại Washington D.C., cho thấy nỗ lực ngoại giao của Seoul nhằm tránh hoặc giảm thiểu tác động của các mức thuế quan qua lại và thuế theo ngành đối với ô tô, thép và nhôm. Chuyên gia Ramage nhận định: "Trong bối cảnh này, bức thư gây áp lực lớn hơn đối với các cuộc đàm phán hiện tại cũng như những cuộc đàm phán sắp tới, tạo tiền đề cho giai đoạn đàm phán tiếp theo với Chính phủ Hàn Quốc".

Về phần mình, Troy Stangarone, cựu Giám đốc Trung tâm Lịch sử Hàn Quốc và Chính sách công thuộc Quỹ Hyundai Motor-Korea tại Trung tâm Wilson, mô tả lá thư của Tổng thống Trump là một "chiến thuật đàm phán" nhằm gây áp lực buộc các nhà đàm phán Hàn Quốc phải đạt được thỏa thuận. Tuy nhiên, ông cũng phản đối tuyên bố liên tục của chính quyền Trump trong bức thư liên quan đến thâm hụt thương mại của Mỹ bắt nguồn từ thuế quan của Hàn Quốc đối với hàng hóa Mỹ.

Chuyên gia Stangarone giải thích: "Mặc dù Mỹ vẫn liên tục thâm hụt thương mại với Hàn Quốc, nhưng hầu hết các loại thuế quan đã được xóa bỏ theo FTA KORUS (Hiệp định thương mại tự do Mỹ - Hàn Quốc) và không thực sự là yếu tố thúc đẩy thâm hụt thương mại. Bức thư nêu đúng là có những rào cản phi thuế quan, nhưng đó không phải là yếu tố quan trọng nhất gây ra thâm hụt thương mại".

Cơ hội hợp tác chiến lược

Đằng sau động thái gia tăng áp lực này là dấu hiệu cho thấy chính quyền Trump mong muốn đạt được thỏa thuận với Hàn Quốc, một đồng minh hiệp ước có nhiều điều để cung cấp về hợp tác kinh tế và công nghiệp. Trong các cuộc đàm phán thương mại, Seoul đã nhiều lần nhấn mạnh mong muốn xây dựng quan hệ đối tác "cùng có lợi" vì một "sự phục hưng sản xuất" trong các lĩnh vực chiến lược như trí tuệ nhân tạo và chất bán dẫn.

Chuyên gia Ramage nhận định: "Bản chất của bức thư ở một mức độ nào đó cho thấy ưu tiên của Hàn Quốc với tư cách là đối tác thương mại của Mỹ, nghĩa là Hàn Quốc, cũng như Nhật Bản, đều đủ quan trọng để đảm bảo việc gia hạn thực hiện mức thuế quan ban đầu sau thời hạn ngày 9/7". Ông cũng khẳng định: "Hàn Quốc đóng vai trò to lớn trong các ngành công nghiệp chiến lược của Mỹ, chẳng hạn như sản xuất chất bán dẫn, đóng tàu và công nghệ pin. Nếu có bất kỳ điều gì, việc đề cập đến khả năng điều chỉnh cho thấy Mỹ muốn đạt được thỏa thuận, thay vì giữ nguyên mức thuế quan là 25%".

Trong khi đó, Wendy Cutler, Phó Chủ tịch Viện Chính sách Xã hội châu Á và cựu nhà đàm phán FTA Hàn Quốc-Mỹ, cho biết lá thư của Tổng thống Trump ám chỉ rằng Mỹ sẽ không chấp nhận miễn trừ thuế quan theo ngành theo Mục 232, bao gồm cả ô tô – một ưu tiên hàng đầu của cả Hàn Quốc và Nhật Bản. Vấn đề thuế ô tô đặc biệt quan trọng đối với Seoul, khi xuất khẩu ô tô sang Mỹ đạt 34,7 tỷ USD, chiếm 49,1% tổng kim ngạch xuất khẩu ô tô của Hàn Quốc vào năm ngoái. Các hãng xe lớn như Hyundai Motor Group và GM Hàn Quốc đã xuất khẩu lần lượt khoảng 970.000 và 410.000 xe sang Mỹ trong năm vừa qua.

Mặc dù tình hình có vẻ thách thức, chuyên gia Cutler vẫn giữ thái độ lạc quan: "Dù tin tức này gây thất vọng, nhưng không có nghĩa là trò chơi đã kết thúc. Chúng tôi không thể loại trừ khả năng có đột phá trong các cuộc đàm phán trước ngày 1/8, khi các đợt tăng thuế quan bổ sung có hiệu lực". Chuyên gia này đặc biệt nhấn mạnh tầm quan trọng của hợp tác chiến lược với Hàn Quốc và Nhật Bản trên nhiều mặt trận, lưu ý rằng cả hai quốc gia đều là đối tác thân thiết về an ninh kinh tế và có nhiều điều để cung cấp cho Mỹ về các vấn đề ưu tiên như đóng tàu, chất bán dẫn, khoáng sản quan trọng và hợp tác năng lượng. Bà Cutler cũng nhắc đến việc các công ty từ cả hai nước đã đầu tư đáng kể vào sản xuất tại Mỹ trong những năm gần đây, tạo ra việc làm và lợi ích cho cộng đồng Mỹ.

Khi thời hạn đàm phán chỉ còn vài tuần nữa, các nhà phân tích đề xuất Seoul nên nỗ lực hết sức để làm nổi bật những gì họ có thể cung cấp nhằm hỗ trợ các ưu tiên kinh tế của chính quyền Trump. Chuyên gia Stangarone gợi ý: "Hàn Quốc nên tập trung vào việc lấp đầy khoảng trống trong năng lực công nghiệp của Mỹ như đóng tàu và năng lực công nghiệp quân sự. Thông qua sự kết hợp giữa đầu tư vào Mỹ và sản xuất tại Hàn Quốc để lấp đầy khoảng trống của Mỹ, hai bên có thể đạt được thỏa thuận cùng có lợi".

Chuyên gia Ramage cũng nhấn mạnh nhu cầu tiếp tục đàm phán trực tiếp với Mỹ: "Chính phủ Hàn Quốc nên tiếp tục tập trung hoạt động ngoại giao trực tiếp với chính quyền Trump, vốn coi trọng việc đàm phán trực tiếp và hợp tác 'cùng có lợi' như đã thấy trong thỏa thuận gần đây với Vương quốc Anh". Đối với chính quyền của Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung, cuộc đàm phán thương mại này là phép thử quan trọng đầu tiên đối với chính sách ngoại giao "thực dụng", coi liên minh Seoul-Washington là "nền tảng" của mình.

Vũ Thanh/Báo Tin tức và Dân tộc