Thủ tục về thuế vẫn còn những phiền hà, phức tạp

Không ít người dân gặp khó bởi hồ sơ chuyển nhượng nhà đất, tài sản, thậm chí là làm thủ tục xuất cảnh… đã bị buộc phải dừng lại để chờ xóa mã số thuế.

“Đánh vật” với thủ tục xóa mã số thuế

Tháng 12/2023 ông T, một người dân ở quận Gò Vấp, TP Hồ Chí Minh đi nộp hồ sơ thuế trước bạ để sang tên tài sản. Chi cục Thuế quận Gò Vấp thông báo: trường hợp của ông không được giải quyết hồ sơ do đang có 2 mã số thuế. Cán bộ thuế đã in thông tin 2 mã số thuế cho ông, trong đó 1 mã số thuế được cơ quan nơi ông T làm việc mở từ năm 2010 và 1 mã số thuế được mở vào năm 2012 khi ông T đi nộp thuế trước bạ nhà, đất hàng năm. Cơ quan thuế đã không phát hiện ra tình trạng này.

Đến quầy số 4 tại Chi cục Thuế Gò Vấp để được hướng dẫn xóa mã số thuế, cán bộ tiếp nhận hồ sơ kiểm tra và cho biết ông vẫn còn nợ thuế. Dù ông T khẳng định mình đã nộp khoản thuế trước bạ nhà, đất năm 2023 trước đó khoảng 2 tuần, số tiền 77.000 đồng nhưng cán bộ thuế này vẫn khẳng định: trên hệ thống vẫn báo còn nợ khoản tiền thuế trên, đồng thời hướng dẫn ông về Đội Thuế liên phường cách đó vài cây số để được giải quyết.

Tại đây, ông T cũng được trả lời chưa thấy khoản tiền thuế trên được tất toán nên chưa thể xóa mã số thuế. Vị cán bộ thuế ở đội vẫn không chịu kiểm tra việc nộp thuế dưới phường. Để giải quyết, cán bộ thuế phụ trách địa bàn làm văn bản tất toán với số tiền thuế trên và tiền phạt chậm nộp chỉ 1,4 nghìn đồng rồi yêu cầu ông T ra ngân hàng Vietinbank để nộp. Tìm đến chi nhánh ngân hàng Viettinbank, ông T chưng hửng: sáng thứ bảy ngân hàng này không làm việc.

Ông T đã nhờ người nhà lục tìm, chụp lại biên lai đã nộp thuế, sau đó quay lại gặp cán bộ ở Đội Thuế liên phường. Một lần nữa ông T nhận được câu trả lời hết sức tắc trách: Dù số tiền thuế ông T đã nộp trước đó 10 ngày, nhưng hệ thống vẫn báo ông còn nợ thuế nên chưa thể xóa mã số thuế! Quá bức xúc, ông T quay về hỏi nhân viên thu thuế ở phường. Cô này chìa ra danh sách đã kê khai, nộp khoản thuế của ông cho đại lý thu kèm theo câu trả lời: “Từ ngân hàng sang kho bạc thì không biết bao nhiêu ngày sẽ có”?!

Quay lại Chi cục Thuế đề nghị được hướng dẫn các bước kê khai, xóa mã số thuế trên hệ thống, ông T được cán bộ ngồi ở quầy gần đó cung cấp mật khẩu, ông chỉ việc về chờ. Lát sau, ông nhận được email thông báo của Tổng cục Thuế trả lời yêu cầu đã được chấp nhận. Nhưng sau nhiều lần chạy lòng vòng, ông T đã mất trọn buổi sáng thứ Bảy.

Vài ngày sau, Chi cục Thuế Gò Vấp vẫn tiếp tục thông báo ông vẫn nợ khoản thuế trước bạ nhà đất, do số tiền đã nộp vẫn chưa hiện trên hệ thống. Muốn nộp thêm một lần nữa (vì số tiền không đáng bao nhiêu) cũng không được vì nếu số tiền trong tài khoản bị thừa, ông sẽ tiếp tục phải làm thủ tục tất toán dư nợ để nhận lại tiền rồi mới được xóa mã số thuế! Dù thủ tục trước đó trên hệ thống được chấp nhận, nhưng ông T lại được nhân viên tại quầy thông báo đã được hướng dẫn sai.

Quay trở về và tiếp tục hì hục với việc kê khai trên mạng của Tổng cục Thuế, cuối cùng ông T cũng kê khai thành công và được hệ thống có email chấp nhận hồ sơ với lời hẹn sau 2 ngày. Nếu không có thông báo gì khác thì có thể liên hệ với cơ quan thuế để nộp hồ sơ bằng giấy phục vụ việc thực hiện thủ tục. Hai ngày sau, ông T quay lại Chi cục Thuế Gò Vấp thì được cán bộ thuế kiểm tra và trả lời số tiền thuế ông nộp từ 20 ngày trước đó đã có trên hệ thống, nhưng còn khoản phạt chậm nộp hơn 1,4 nghìn đồng, phải tiếp tục tất toán mới được xóa mã số thuế. Sau hơn nửa tiếng nhờ hướng dẫn và “đánh vật” với việc nộp số tiền không đáng kể này qua tài khoản online thuộc ngân hàng là đại lý của Chi cục Thuế Gò Vấp, ông T tiếp tục phải chờ để số tiền phạt này được cập nhật lên hệ thống.

Ngày hôm sau, ông T nhận được thông báo từ cán bộ Đội Thuế liên phường yêu cầu phải bổ sung đơn đề nghị xóa mã số thuế và giấy tờ tùy thân để hoàn thành thủ tục. Lật đật bỏ việc để chạy đến Đội Thuế liên phường, ông T phải chìa email xác nhận của Tổng cục Thuế đã hoàn thành việc nộp đơn và CCCD. Sau khi xem xét lại, ông T được cán bộ thuế thông báo đã hoàn thành thủ tục và chiều cùng ngày, thủ tục hủy mã số thuế của ông T mới chính thức được giải quyết!

Ông T và nhiều người khác còn bức xúc khi hồ sơ điện tử trên hệ thống còn chậm hơn cả việc nộp, giải quyết bằng hồ sơ giấy. Ông T đã trưng ra email trả lời của Tổng cục Thuế đối với hồ sơ ông đã kê khai trên hệ thống từ 6 ngày trước đó. Sau khi nhận được quyết định nộp thuế trước bạ, ông T được cán bộ Chi cục Thuế Gò Vấp hướng dẫn ra nộp tại chi nhánh ngân hàng MB gần đó cho nhanh.

Đến ngân hàng này, ông T được nhân viên ở đây trả lời chỉ thu tiền mặt chứ không nhận chuyển khoản từ tài khoản khác. Vậy là ông T phải xuất trình giấy tờ tùy thân để mở tài khoản tại ngân hàng MB, sau đó chuyển số tiền nộp thuế từ tài khoản của ngân hàng khác sang tài khoản MB mới có thể được nộp khoản thuế trước bạ.

Người dân làm hồ sơ nộp thuế tại một Chi cục Thuế ở TP Hồ Chí Minh.

Quy định khác xa thực tế…

“Chỉ mới chuyển trụ sở hoạt động của doanh nghiệp từ tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu về TP Hồ Chí Minh một khoảng thời gian rất ngắn, hầu như chưa phát sinh việc xuất hóa đơn VAT hoặc thủ tục về thuế. Nhưng khi cần giấy xác nhận doanh nghiệp không nợ thuế, công ty được thông báo phải chờ đợi hơn chục ngày làm việc”, ông N.Đ.H, đại diện Công ty H.K phàn nàn. Ông H phải đến Cục Thuế TP Hồ Chí Minh bày tỏ sự bức xúc và cho rằng chỉ cần gõ vào mã số thuế của doanh nghiệp là sẽ biết ngay có nợ thuế hay không, hai ngày sau công ty của ông H đã được cơ quan thuế có văn bản trả lời.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Nam Bình, Cục trưởng Cục Thuế thành phố khẳng định: theo hướng dẫn tại Thông tư số 84/2016/TT-BTC ngày 17/6/2016 của Bộ trưởng Bộ Tài chính về thủ tục thu nộp ngân sách Nhà nước đối với các khoản thu thuế và thu nội địa, Kho bạc Nhà nước TP Hồ Chí Minh đã thực hiện phối hợp thu ngân sách với 18 ngân hàng thương mại trên địa bàn. Do đó tất cả các chi nhánh của 18 ngân hàng này đều có chức năng ủy nhiệm thu thuế. Mặt khác, căn cứ quy định của Bộ Tài chính về hướng dẫn giao dịch điện tử trong lĩnh vực thuế, người nộp thuế có thể thực hiện nộp thuế bằng phương thức điện tử 24/7, không phụ thuộc vào giờ mở cửa của ngân hàng thương mại.

Lãnh đạo Cục Thuế thành phố cho hay, trong thời hạn 8 giờ làm việc kể từ khi thu tiền thuế của người nộp thuế, cơ quan, tổ chức nhận tiền thuế phải chuyển tiền vào ngân sách. Các ngân hàng thương mại, tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán trong việc thực hiện thu nộp thuế và các khoản thu khác thuộc ngân sách Nhà nước phải chuyển đầy đủ số tiền thuế và các khoản thu khác thuộc ngân sách vào tài khoản của Kho bạc Nhà nước mở tại ngân hàng thương mại trong ngày giao dịch. Trường hợp không thể hoàn tất thủ tục ngay trong ngày, ngân hàng thương mại thực hiện chuyển trước 10 giờ của ngày giao dịch tiếp theo. Hiện tỷ lệ nộp thuế điện tử của người dân rất cao, nên khi người nộp thuế lập chứng từ có đầy đủ thông tin thì sẽ được cơ quan thuế ghi nhận số nộp ngay trong ngày hoặc trước 10 giờ ngày giao dịch tiếp theo.

Kể từ thời điểm triển khai cấp CCCD, cơ quan thuế đã phát hiện cá nhân có nhiều hơn một mã số thuế và đang hướng dẫn chuẩn hóa dữ liệu theo mã số thuế cá nhân. Lãnh đạo Cục Thuế cũng khẳng định, theo Thông tư số 84/2016/TT-BTC của Bộ Tài chính, trường hợp ngân hàng ủy nhiệm thu, phối hợp thu chuyển tiền thiếu, chuyển tiền chậm tiền thuế đã thu vào tài khoản của Kho bạc Nhà nước thì ngân hàng phải chịu trách nhiệm trả tiền chậm nộp cho khoản tiền thuế bị chuyển thiếu, chuyển chậm. Lãnh đạo Cục Thuế thành phố cho biết, thực hiện Đề án 06, Tổng cục Thuế đã hướng dẫn thêm để hỗ trợ doanh nghiệp và cá nhân về việc xử lý trường hợp cá nhân có nhiều hơn một mã số thuế.

Để TP Hồ Chí Minh đạt được số thu ngân sách hơn 1 nghìn tỷ đồng mỗi ngày là do khoản tiền nộp thuế từ vài chục nghìn đến hàng tỷ đồng của người dân. Đây là số tiền không hề nhỏ, nên để tránh tình trạng các đại lý thu “om” tiền ngân sách trong nhiều ngày, không ai khác mà chính cơ quan thuế và kho bạc phải thường xuyên rà soát lại việc thu nộp ngân sách.

Bảo Sơn