Thủ tướng chỉ đạo 'gỡ điểm nghẽn', đẩy mạnh chế biến sâu cà phê và xuất khẩu cá ngừ

Văn phòng Chính phủ mới ban hành văn bảntruyền đạt ý kiến chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính liên quan đếnhai mặt hàng xuất khẩu chủ lực là cà phê và cá ngừ, sau khi có phản ánh từ báochí và dư luận.

Trước đó, Cổng Thông tin điện tử Chính phủđã gửi báo cáo tổng hợp về thông tin báo chí và dư luận xã hội xoay quanh côngtác điều hành, trong đó đáng chú ý là nội dung về thúc đẩy chế biến sâu cà phêViệt Nam và tình trạng xuất khẩu cá ngừ sang Đức gặp khó do thiếu nguyên liệu đâùvào.

Theo phản ánh, nửa đầu năm 2025, xuất khâủcà phê Việt Nam đạt kim ngạch cao kỷ lục, với sự tăng trưởng mạnh từ dòng càphê Arabica và các sản phẩm cà phê chế biến, cho thấy xu hướng đầu tư vào côngnghệ và nâng cao giá trị gia tăng. Dự kiến cả năm, kim ngạch xuất khẩu cà phêcó thể đạt mốc 7 tỷ USD, góp phần khẳng định vị thế của ngành cà phê Việt trênthị trường toàn cầu.

Tuy nhiên, ngành cà phê cũng đang đối mặtvới nhiều thách thức lớn như thuế nhập khẩu 20% từ Mỹ và các quy định nghiêm ngặtmới từ Liên minh châu Âu (EU), đặc biệt là Quy định chống phá rừng (EUDR). Điêùnày đòi hỏi ngành cần chuyển mình mạnh mẽ hơn, tập trung phát triển vùng nguyênliệu chất lượng cao, tăng cường chế biến sâu, chuẩn hóa truy xuất nguồn gốc vàđảm bảo các chứng nhận bền vững.

Các chuyên gia khuyến nghị doanh nghiệpnên tập trung vào các dòng sản phẩm đặc thù như cà phê đặc sản, cà phê có chứngnhận và thân thiện với môi trường để khai thác hiệu quả thị trường châu Âu. Đồngthời, cần xây dựng chiến lược phát triển thương hiệu quốc gia dài hạn, đẩy mạnhbảo hộ chỉ dẫn địa lý như "Cà phê Buôn Ma Thuột", và làm mới cácchương trình xúc tiến thương mại theo hướng kể câu chuyện về văn hóa cà phêphin, vùng trồng và sản xuất bền vững. Đây là những yếu tố nền tảng giúp cà phêViệt chinh phục thị trường quốc tế một cách có trách nhiệm và lâu dài.

Trong khi đó, tình hình xuất khẩu cá ngừsang thị trường Đức lại có chiều hướng sụt giảm. Thống kê 5 tháng đầu năm chothấy kim ngạch chỉ đạt gần 11 triệu USD, giảm 33% so với cùng kỳ năm ngoái. Mặthàng chủ lực là cá ngừ chế biến đóng hộp và thịt cá đông lạnh, tuy nhiên lại chịuảnh hưởng lớn do nguồn nguyên liệu trong nước không ổn định. Riêng nhóm sản phẩmcá ngừ chế biến mã HS16 giảm tới 48%.

Mặc dù một số doanh nghiệp có thể chuyểnsang sử dụng nguyên liệu nhập khẩu từ EU, nhưng điều này khiến chi phí đầu vàotăng cao, làm giảm khả năng cạnh tranh, nhất là trong bối cảnh người tiêu dùngĐức đang có xu hướng cắt giảm chi tiêu do tình hình kinh tế còn nhiều bất ổn.

Để giảm thiểu rủi ro do phụ thuộc nhiêùvào thị trường Mỹ khi thuế đối ứng đang tăng cao, nhiều doanh nghiệp đang mở rộngthị trường sang EU và các quốc gia châu Á. Tuy nhiên, để hiện thực hóa định hướngnày, cần có sự hỗ trợ từ phía Nhà nước, đặc biệt trong việc tháo gỡ điểm nghẽnliên quan đến cấp chứng từ khai thác, giúp doanh nghiệp tiếp cận nguồn nguyênliệu cá ngừ trong nước hiệu quả hơn.

Trước những vấn đề nêu trên, Thủ tướng PhạmMinh Chính giao Bộ Nông nghiệp và Môi trường chủ trì, phối hợp với các cơ quanliên quan nghiên cứu kỹ các phản ánh từ báo chí và dư luận do Cổng Thông tin điệntử Chính phủ tổng hợp. Đồng thời, triển khai các nhiệm vụ theo chỉ đạo tại Côngđiện số 59/CĐ-TTg ngày 8/5/2025, chủ động đề xuất các giải pháp phù hợp với chứcnăng, nhiệm vụ được giao.

Trong đó, tập trung khuyến khích, hỗ trợdoanh nghiệp đầu tư vào chế biến sâu, phát triển chuỗi liên kết theo mô hình bềnvững, tăng cường truy xuất nguồn gốc và kiểm soát chất lượng nhằm giữ vững uytín, nâng cao giá trị gia tăng cho nông sản và thủy sản Việt Nam trên thị trườngquốc tế.

Thanh Hà