Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính thăm Qatar: Thúc đẩy quan hệ nhiều mặt, tạo đột phá cho đầu tư, thương mại

Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp Quốc vương Qatar Tamim bin Hamad Al Thani nhân chuyến tham dự Hội nghị Cấp cao ASEAN-GCC tại Saudi Arabia, ngày 20/10/2023.

Xin Đại sứ cho biết ý nghĩa và những nội dung trọng tâm trong chuyến thăm chính thức Qatar lần này của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính?

Chuyến thăm mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là chuyến thăm đầu tiên của Thủ tướng Chính phủ Việt Nam tới Qatar sau 15 năm (2009) và 12 năm sau chuyến thăm cấp cao của Quốc vương Qatar tới Việt Nam (2012).

Việc lựa chọn Qatar là điểm đến trong chuyến thăm khu vực vùng Vịnh của Thủ tướng Phạm Minh Chính lần này là sự cụ thể hóa đường lối đối ngoại của Đại hội Đảng XIII và tích cực thực hiện Đề án “Phát triển quan hệ giữa Việt Nam và các nước Trung Đông-châu Phi giai đoạn 2016-2025”.

Chuyến thăm lần này cho thấy Việt Nam đánh giá cao tiềm lực và vai trò của Qatar tại khu vực Trung Đông và trong thế giới Arab, coi trọng quan hệ hữu nghị hợp tác Việt Nam-Qatar và mong muốn thúc đẩy quan hệ hợp tác nhiều mặt với Qatar đi vào chiều sâu, thực chất và hiệu quả hơn.

Chuyến thăm Qatar của Thủ tướng Phạm Minh Chính đặt trọng tâm vào việc tăng cường hợp tác toàn diện và sâu rộng với Qatar trên các lĩnh vực, thông qua việc đánh giá đúng tiềm năng và vị thế của Qatar hiện nay, tranh thủ một cách hiệu quả vai trò của Hoàng gia Qatar và tận dụng các cơ hội hợp tác đang nổi lên giữa hai nước.

Chuyến thăm được kỳ vọng góp phần củng cố tin cậy chính trị giữa hai nước; tạo động lực, mở ra giai đoạn hợp tác mới trong quan hệ Việt Nam-Qatar; đặc biệt trong thu hút đầu tư từ Qatar vào Việt Nam và tạo đột phá cho hàng hóa, dịch vụ của Việt Nam tiếp cận thị trường Qatar và khu vực.

Lãnh đạo hai nước dự kiến sẽ trao đổi các biện pháp về thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực như đầu tư, năng lượng, hàng không, nông nghiệp, công nghiệp, đảm bảo an ninh lương thực...; đồng thời, trao đổi các biện pháp và hình thức để đẩy mạnh giao lưu nhân dân, hợp tác giáo dục, du lịch, văn hóa, nghệ thuật, thể thao...

Với ý nghĩa đó, trong chuyến thăm này, ngoài hội đàm với Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Qatar Sheikh Mohammed bin Abdulrahman Al Thani, Thủ tướng Phạm Minh Chính dự kiến có các cuộc gặp, làm việc với các Lãnh đạo cấp cao Qatar, cùng Lãnh đạo một số bộ, ngành phụ trách kinh tế và các tập đoàn, doanh nghiệp lớn của Qatar.

Hiện nay, Qatar đang triển khai mạnh mẽ Tầm nhìn Quốc gia 2030. Việt Nam có những ưu thế gì trong hợp tác với Qatar trong khuôn khổ tầm nhìn này, thưa Đại sứ?

Nói về “Tầm nhìn Quốc gia Qatar 2030”, thực chất Qatar đã đi được 2/3 chặng đường (ban hành năm 2008) và đang ở giai đoạn cuối của việc thực hiện Tầm nhìn trên.

Tháng 2/2024, Qatar công bố Chiến lược Phát triển quốc gia giai đoạn 3 (NDS3 2024-2030), là giai đoạn cuối của Tầm nhìn Quốc gia Qatar 2030, đề ra những kế hoạch mang tính chuyển đổi cho quốc gia nhằm đa dạng hóa kinh tế, điều hành tài chính ổn định và phát triển lực lượng nhân lực sẵn sàng cho tương lai.

NDS3 gồm 6 trọng tâm, trong đó có Tăng trưởng kinh tế bền vững, Tài chính bền vững, Nguồn nhân lực tương lai, Xã hội hài hòa (bảo tồn các giá trị văn hóa, hỗ trợ các nhóm yếu thế, tăng cường sức mạnh cho phụ nữ), Chất lượng cuộc sống (tập trung vào y tế, an toàn công cộng, văn hóa và phát triển cơ sở hạ tầng), Môi trường bền vững và Chính phủ hiệu quả (số hóa 90% dịch vụ công).

Có thể thấy, NDS3 phản ánh các lĩnh vực Qatar ưu tiên tập trung trong thời gian tới, cũng như mở ra các cơ hội hợp tác giữa Qatar với các nước, như về năng lượng, công nghệ, sản xuất, du lịch, lao động chất lượng cao… Qatar đã và đang tiếp tục cụ thể hóa các nội dung của NDS3 bằng các chính sách cụ thể như các chính sách về thuế, đăng ký kinh doanh, visa, chính sách đối với lao động nhập cư...

Trong bối cảnh đó, các nước và doanh nghiệp các nước có nhu cầu hợp tác với Qatar cần thường xuyên cập nhật thông tin để xác định đúng lĩnh vực, nội dung hợp tác khả thi... từ đó xây dựng chiến lược hoạt động, kinh doanh làm ăn, đầu tư phù hợp, hiệu quả.

Với Việt Nam, ta có thể hỗ trợ, bổ sung cho Qatar với những lợi thế về sản xuất và xuất khẩu nông nghiệp, thực phẩm; máy móc, thiết bị và linh kiện điện tử; cung cấp sang Qatar lao động có tay nghề, đặc biệt là lao động kỹ thuật, y tá, nhân lực dịch vụ (khách sạn, hàng không...); trao đổi, học hỏi kinh nghiệm với Qatar trong các lĩnh vực chuyển đổi số, chuyển dịch năng lượng...; thúc đẩy các hình thức hợp tác liên doanh, hợp tác đầu tư chung trong các lĩnh vực hai bên cùng quan tâm, phù hợp với Chiến lược Phát triển quốc gia của bạn và mang lại lợi ích cho cả hai nước.

Đại sứ Việt Nam tại Qatar Nguyễn Huy Hiệp trình bản sao Quốc thư lên Quốc Vụ khanh Bộ Ngoại giao Qatar Soltan bin Saad Al Muraikhi ngày 14/7. (Ảnh: Đại sứ quán Qatar tại Việt Nam)

Hợp tác song phương hai nước về kinh tế - thương mại và đầu tư là ưu tiên chung được lãnh đạo hai nước đặc biệt quan tâm thúc đẩy. Đại sứ có thể chia sẻ cụ thể hơn về nội dung này và tiến trình hai nước đang triển khai để thực hiện mục tiêu đó?

Qatar tuy là quốc gia nhỏ về diện tích, khiêm tốn về dân số song lại sở hữu Quỹ đầu tư công thuộc nhóm mạnh nhất thế giới. Ngoài trữ lượng khí lớn, Qatar còn có lợi thế về vị trí địa lý và kết nối giao thông giữa các châu lục, với hệ thống cảng hàng không và cảng biển rất hiện đại, phát triển.

Qatar cũng đang tích cực kêu gọi đầu tư vào nước này thông qua hệ thống các khu công nghiệp, khu kinh tế tự do với nhiều ưu đãi thuế quan và thủ tục hành chính. Vì thế, hợp tác với Qatar về kinh tế, thương mại và đầu tư không đơn thuần gói gọn trong phạm vi diện tích lãnh thổ Qatar mà có thể hiểu rộng là tận dụng vai trò cửa ngõ của Qatar để thâm nhập khu vực vùng Vịnh và các thị trường khác.

Tương tự, với vai trò và vị trí địa lý của Việt Nam trong khu vực ASEAN, Qatar có thể thông qua Việt Nam để tiếp cận các thị trường lân cận khác.

Để hỗ trợ cho mục tiêu trên, Đại sứ quán Việt Nam tại Qatar đã chủ động, tích cực thực hiện các chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Ngoại giao về đẩy mạnh Ngoại giao phục vụ kinh tế, phối hợp với các cơ quan hữu quan của Việt Nam và Qatar, với các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp hai nước để tiếp tục hoàn thiện các khuôn khổ pháp lý, thông qua ký kết các văn kiện và bản ghi nhớ hợp tác giữa các cơ quan của Việt Nam với các đối tác Qatar.

Đại sứ quán đẩy mạnh việc kết nối, giao lưu giữa các doanh nghiệp hai nước thông qua các diễn đàn, tọa đàm, hội nghị và triển lãm quốc tế được tổ chức tại hai nước... Từ góc độ Nhà nước và với các cơ quan quản lý, Việt Nam và Qatar đang hướng đến thành lập các nhóm công tác về thương mại, đầu tư chung để trao đổi các biện pháp hiệu quả nhằm thúc đẩy hợp tác trong lĩnh vực liên quan.

Đại sứ Việt Nam tại Qatar Nguyễn Huy Hiệp gặp mặt báo chí tại trụ sở Đại sứ quán Việt Nam tại Qatar ngày 26/9. (Ảnh: Đại sứ quán Việt Nam tại Qatar)

Xin Đại sứ chia sẻ về những tiềm năng của hai nước trong việc thúc đẩy giao lưu văn hóa, thể thao, du lịch trong bối cảnh Qatar đang thúc đẩy mạnh mẽ ngoại giao văn hóa, thể thao, nâng cao ảnh hưởng trên trường quốc tế?

Hợp tác văn hóa, thể thao và du lịch là một trong những lĩnh vực mà hai bên đang quan tâm thúc đẩy. Hằng năm, Qatar cấp cho Việt Nam 4 suất học bổng tiếng Arab tại Đại học Qatar. Các cơ sở văn hóa của Qatar, đặc biệt là Làng văn hóa Katara, Bait Sulaity và Thư viện quốc gia Qatar thường xuyên tạo điều kiện giúp Đại sứ quán Việt Nam tại Qatar tổ chức các hoạt động giao lưu, quảng bá văn hóa Việt Nam.

Chính phủ Qatar cũng tạo điều kiện để Việt Nam mở gian hàng giới thiệu văn hóa ẩm thực Việt Nam tại Hội chợ triển lãm Doha Expo... Những điều này đã góp phần tích cực thúc đẩy quan hệ song phương giữa Việt Nam và Qatar, giúp tăng cường hiểu biết giữa nhân dân hai nước, tạo động lực để thúc đẩy hợp tác trong các lĩnh vực khác.

Bên cạnh đó, Qatar có nhiều ưu thế về kinh nghiệm phát triển thể thao, cùng với hệ thống cơ sở hạ tầng hiện đại phục vụ huấn luyện, đã được chứng minh bằng những thành tích đáng chú ý tại các giải thi đấu thể thao tầm cỡ châu lục và quốc tế, nổi bật là chức vô địch Asian Cup các năm 2019, 2023 của của đội tuyển bóng đá nam Qatar.

Bạn cũng đầu tư rất nhiều cho việc triển khai chiến lược Ngoại giao thể thao để gia tăng vị thế, ảnh hưởng trên trường quốc tế, thể hiện qua việc đăng cai hàng loạt các sự kiện thể thao lớn như FIFA World Cup 2022, FIFA Club World Cup 2019 và 2020, Asian Cup 2023…

Tại Hội nghị thượng đỉnh Đối thoại hợp tác châu Á (ACD) lần thứ 3 vừa qua tại Doha, Qatar, chủ đề chính do nước chủ nhà đề xuất cũng là “Ngoại giao thể thao”, cho thấy Qatar rất coi trọng vấn đề này. Trong khi đó, Việt Nam có nhu cầu rất lớn trong việc giao lưu, cọ xát, học hỏi kinh nghiệm về phát triển thể thao, nhất là đào tạo vận động viên trẻ. Do đó, đây là lĩnh vực mà hai bên đều có nhu cầu và tiềm năng để thúc đẩy hợp tác.

Về lĩnh vực du lịch, Qatar là thị trường giàu tiềm năng đối với các doanh nghiệp kinh doanh du lịch của Việt Nam, với những công trình kiến trúc hiện đại và ấn tượng, các trung tâm thương mại sầm uất nhưng đồng thời vẫn giữ được những nét huyền bí của văn hóa Arab. Nhiều doanh nghiệp lữ hành của Việt Nam đã nhìn thấy những yếu tố này và cung cấp nhiều gói du lịch đặc sắc đến Qatar.

Ở chiều ngược lại, Việt Nam cũng có những ưu thế rất lớn nhờ cảnh sắc thiên nhiên kỳ vĩ, văn hóa đặc sắc và đa dạng, ẩm thực phong phú, người dân hiền hòa và hiếu khách. Tuy nhiên, trên thực tế, lượng khách du lịch Qatar đến Việt Nam chưa nhiều do Việt Nam vẫn còn là một điểm đến khá mới mẻ với người dân Qatar. Ngoài ra, việc không có địa điểm cầu nguyện cho người Hồi giáo cũng như những lo lắng về thực phẩm Halal cũng là những yếu tố khiến khách du lịch Qatar còn ngần ngại khi cân nhắc đến Việt Nam. Đây là vấn đề mà các các bộ, ngành, cơ quan hữu quan và các công ty du lịch cần tiếp tục tính toán để có thể thu hút lượng khách du lịch có khả năng chi trả cao của Qatar.

Hà Phương