Thủ tướng nêu '3 sẵn sàng' về phát triển vùng đồng bằng châu thổ thế giới
Trong khuôn khổ Hội nghị Đại dương Liên Hợp Quốc lần thứ 3 (UNOC 3), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đồng chủ trì với Tổng thống Iraq tại Hội nghị Thượng đỉnh đồng bằng châu thổ thế giới.
Phát biểu tại hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định, tại Việt Nam, đồng bằng châu thổ có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là nơi tập trung dân cư và các trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội.
Việt Nam có hai vùng đồng bằng là Đồng bằng sông Hồng và Đồng bằng sông Cửu Long. Hai dòng sông này đều bắt nguồn từ các nước trên thượng nguồn, bao gồm từ Trung Quốc, Myanmar. Trong đó, Đồng bằng sông Hồng tập trung 22% dân số. Đây là nền văn minh lúa nước đã hình thành từ 4.000 năm và đóng góp khoảng 30% GDP cả nước.
Đồng bằng sông Cửu Long là vựa lúa lớn nhất, đóng góp 50% sản lượng gạo (với 90% sản lượng gạo xuất khẩu). Thủ tướng cho biết trước mắt, Việt Nam đang triển khai đề án 1.000.000 héc-ta lúa chất lượng cao, phát thải thấp, góp phần đảm bảo an ninh lương thực cho thế giới.

Thủ tướng khẳng định, Việt Nam xác định thích ứng với biến đổi khí hậu tại đồng bằng châu thổ không chỉ là yêu cầu cấp bách, khách quan mà còn là sứ mệnh lịch sử. Bảo vệ nguồn nước, bảo vệ điều kiện tự nhiên, thích ứng với vùng đồng bằng châu thổ một cách thuận thiên. Đây không phải là yêu cầu của cuộc sống mà còn sứ mệnh lịch sử và là trách nhiệm của một dân tộc đối với một dòng sông chung, đối với sử dụng nguồn nước xuyên biên giới.
Với phương châm "thuận thiên" và tiêu chí "đồng lợi ích, đa mục tiêu", Việt Nam tập trung triển khai đồng bộ, hiệu quả các chiến lược, chính sách, giải pháp nhằm huy động các nguồn lực, đầu tư xây dựng hệ thống kết cấu hạ tầng để bảo vệ tồn của thiên nhiên. Tăng cường sức chống chịu và khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu. Đẩy mạnh hợp tác xuyên biên giới và bảo vệ nguồn nước, nguồn lợi thủy sản; đồng thời với sự đồng hành hỗ trợ của các đối tác phát triển, các tổ chức quốc tế để phát triển, khai thác hiệu quả.
Thủ tướng khẳng định, Việt Nam tiếp tục chủ động tích cực, phối hợp chặt chẽ với các quốc gia, khu vực trong thực hiện mục tiêu kép, vừa góp phần đảm bảo an ninh lương thực thế giới, vừa nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính trên toàn cầu. Quá trình biến đổi khí hậu ảnh hưởng đến mọi quốc gia, mọi người dân, mọi lĩnh vực thì đòi hỏi phải có cách tiếp cận toàn dân, toàn diện, toàn cầu.
Thủ tướng đề nghị chủ động quy hoạch dài hạn liên vùng, liên ngành, chuyển đổi mô hình phát triển đồng bằng châu thổ từ bị động ứng phó thích ứng linh hoạt với biến đổi khí hậu. Từ thụ động sang chủ động, từ đơn ngành sang đa ngành, lấy người dân doanh nghiệp làm trung tâm, làm chủ thể, chú trọng tạo công ăn việc làm, bảo đảm sinh kế cho người dân, đảm bảo tính tổng thể, bao trùm.
Chủ động bảo tồn, phát huy tri thức bản địa gắn với ứng dụng thành tựu khoa học công nghệ, chuyển đổi số, trí tuệ nhân tạo, nhất là trong dự báo, cảnh báo lập bản đồ rủi ro, thiết kế các giải pháp chuyển đổi sinh kế thích ứng với biến đổi khí hậu.

Các đại biểu dự hội nghị
Thủ tướng cũng đề xuất đẩy mạnh hợp tác quốc tế hiệu quả mạng lưới toàn cầu đồng bằng châu thổ, tập trung chuyển giao công nghệ, chia sẻ thông tin, chia sẻ kinh nghiệm; chủ động thiết lập và triển khai hiệu quả cơ chế tài chính bền vững, công bằng, bao trùm, tiếp cận nguồn tài chính xanh để phát triển. Đồng thời chủ động xây dựng các quy chuẩn, tiêu chuẩn, quy trình ứng xử linh hoạt, hợp lý, hiệu quả đối với các vùng đồng bằng châu thổ.
Thủ tướng khẳng định Việt Nam quyết tâm thực hiện "3 sẵn sàng": Sẵn sàng thứ nhất là chia sẻ kinh nghiệm quản lý và các sáng kiến để phát triển. Thứ hai, sẵn sàng tham gia các cơ chế sáng kiến, hợp tác khu vực, quốc tế đối với vùng đồng bằng châu thổ. Thứ ba, sẵn sàng đóng góp các nỗ lực toàn cầu để thích ứng linh hoạt với biến đổi khí hậu và các tác động tiêu cực khác.
Thủ tướng kêu gọi tinh thần đoàn kết, chung tay hợp tác cả về tầm nhìn và hành động kết nối các đồng bằng châu thổ, nơi cửa ngõ của các dòng sông lớn trên thế giới, nơi giao lưu kết nối con người với con người, nơi giao lưu kết nối giữa con người với tự nhiên, nơi giao lưu kết nối con người với đại dương. Bởi nếu làm tốt kết nối sẽ được hưởng thụ từ các đồng bằng châu thổ, nếu làm không tốt, không những không hưởng thụ mà còn chịu hậu quả.
Do đó, cần chung tay bảo vệ dòng sông, bảo vệ vùng đồng bằng châu thổ, phải "nghĩ thật, nói thật, làm thật, hiệu quả thật và nhân dân hưởng thụ thật", "không để ai bỏ lại phía sau" trong quá trình phát triển của các vùng đồng bằng châu thổ.