Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh ba đột phá chiến lược để Việt Nam tăng trưởng nhanh và bền vững

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại phiên thảo luận sáng 23/5. (Nguồn: Quốc hội)

Sáng 23/5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, các đại biểu Quốc hội thảo luận ở tổ về các nội dung: Đánh giá bổ sung kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội, ngân sách nhà nước năm 2024; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2025; Phê chuẩn quyết toán ngân sách nhà nước năm 2023; bổ sung ngân sách chi thường xuyên (nguồn viện trợ không hoàn lại nước ngoài) năm 2025.

Các đại biểu cũng cho ý kiến về việc chuyển tiếp áp dụng một số cơ chế, chính sách đặc thù đã được Quốc hội cho phép thực hiện tại một số địa phương sau khi thực hiện sắp xếp bộ máy, mở rộng địa giới hành chính theo chủ trương của Đảng, Nhà nước; công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2024; Kết quả thực hiện mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới năm 2024.

Việt Nam đang đi ngược lại xu thế của thế giới

Đánh giá về kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội, ngân sách nhà nước năm 2024; tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế-xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu thực tế bối cảnh kinh tế thế giới đang gặp nhiều khó khăn, các định chế quốc tế đều dự báo tăng trưởng toàn cầu năm nay thấp hơn năm trước và thấp hơn dự báo đầu năm.

Dù vậy, Việt Nam lại đạt kết quả ngược lại, đó là tăng trưởng kinh tế năm 2024 đạt trên 8%, vượt xa mục tiêu đề ra từ đầu là 6,5%. Nếu muốn đạt mục tiêu phát triển đến năm 2045, những năm tới, phải duy trì tốc độ tăng trưởng hai con số.

Thủ tướng nhấn mạnh: "Chúng ta đang đi ngược lại xu thế của thế giới, đó là vẫn giữ mục tiêu tăng trưởng. Vấn đề then chốt hiện nay là làm sao tăng trưởng nhanh nhưng vẫn hiệu quả và bền vững".

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cho hay, có ba đột phá chiến lược mà đất nước cần tập trung: Thể chế, hạ tầng và nguồn nhân lực.

Về thể chế, Thủ tướng cho rằng đây hiện đang làm điểm nghẽn nhưng cũng là nguồn lực và động lực cho phát triển và ngay tại Nghị quyết số 66 đã đề ra việc tháo gỡ điểm nghẽn này trong năm nay.

“Thể chế nếu được hoàn thiện sẽ trở thành lợi thế cạnh tranh”, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhận định.

Về hạ tầng, hiện chi phí logistic của Việt Nam chiếm tới 17-18% Tổng sản phẩm quốc nội (GDP), cao hơn mức trung bình thế giới (10-11%). Do vậy, Thủ tướng đề nghị cần đẩy mạnh đầu tư toàn diện các phương thức giao thông, từ đường bộ, đường sắt, thủy nội địa, hàng không, hàng hải.

Trong đó, hệ thống giao thông đường bộ phấn đầu hoàn thành ít nhất 3.000 km đường cao tốc trong năm nay; nâng cấp mạng lưới đường sắt hiện đại, xây dựng tuyến tốc độ cao Bắc-Nam và các tuyến kết nối Trung Quốc; tiếp tục đầu tư xây dựng các sân bay chiến lược và phát triển đội bay, hãng hàng không để tạo cạnh tranh; Phát triển hệ thống cảng lớn đủ sức đón tàu trọng tải lớn, đặc biệt là cảng Cái Mép-Thị Vải, Lạch Huyện... Bên cạnh đó, Thủ tướng nhấn mạnh, hạ tầng y tế, giáo dục, xã hội… cũng cần được phát triển đồng bộ.

Về nguồn nhân lực, Thủ tướng nêu thực tế năng suất lao động thấp là một vấn đề lớn. Để khắc phục, cần đổi mới toàn diện giáo dục, từ chú trọng kiến thức sang phát triển kỹ năng toàn diện. Đào tạo cần đạt tầm quốc tế để hội nhập sâu rộng, tăng năng lực cạnh tranh quốc gia.

Ngoài ba đột phá trên, Bộ Chính trị đã ban hành bốn nghị quyết có tính chiến lược, gồm: Nghị quyết 57 về khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo; Nghị quyết 59 về hội nhập quốc tế; Nghị quyết 66 về xây dựng và thực thi pháp luật; Nghị quyết 18 về phát triển kinh tế tư nhân.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh tập trung triển khai 3 đột phá chiến lược để phát triển kinh tế. (Nguồn: Quốc hội)

Cần phát huy các động lực tăng trưởng truyền thống

Từ nỗ lực đồng bộ của cả hệ thống chính trị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, cần phát huy các động lực tăng trưởng truyền thống như đầu tư công, đầu tư tư nhân, vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), xuất khẩu và tiêu dùng nội địa. Trong bối cảnh khó khăn, cần có giải pháp đặc biệt, linh hoạt và hiệu quả.

Đối với mô hình chính quyền hai cấp, quan trọng là chuyển đổi từ trạng thái thụ động tiếp nhận sang chủ động phục vụ.

Thủ tướng nói: “Giảm thủ tục hành chính, cắt giảm khâu trung gian, mở rộng không gian phát triển là việc cần làm ngay. Cần xây dựng hệ thống dữ liệu đồng bộ (dân cư, đất đai, y tế, giáo dục...) để phục vụ cải cách hành chính”.

Đồng thời với hoạt động chính quyền hai cấp, Thủ tướng cho rằng, lĩnh vực y tế, giáo dục… cũng phải chuyển trạng thái. Trong lĩnh vực y tế, chuyển từ chữa bệnh sang chăm sóc sức khỏe chủ động, tăng cường y tế cơ sở và y tế dự phòng.

Giáo dục cũng cần đổi mới, đặc biệt là nâng cao chất lượng dạy và học, chú trọng giáo dục kỹ năng sống, tạo điều kiện tiếp cận bình đẳng cho vùng sâu, vùng xa. Ngay cả với vấn đề lãng phí, cần xử lý dứt điểm các dự án kéo dài, các chính sách không phù hợp như trong lĩnh vực điện gió, điện mặt trời. Dám nhìn thẳng, chấp nhận mất mát để xử lý triệt để là tư duy cần thiết.

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định: “Tình hình thay đổi thì nhiệm vụ phải thay đổi. Muốn đạt mục tiêu kép - tăng trưởng nhanh và bền vững - thì toàn hệ thống chính trị, các cấp, các ngành cần quyết tâm cao, nỗ lực lớn, hành động quyết liệt, làm việc nào ra việc nấy, rõ người rõ việc rõ trách nhiệm. Chỉ khi đó, chúng ta mới đi ngược lại xu thế chung một cách thành công và bền vững”.

Gia Thành