Thú vị Tem Tết

Vòng luân hồi ngầm trên bloc tem Tết Canh Tý.

Triết lý âm dương

Trước hết, điểm khác biệt lớn nhất của tem chuột Canh Tý năm nay so với tem Tết thế giới chính là sự thể hiện rõ nét các quy luật của triết lý âm dương trong bộ tem.

Bộ tem khắc họa hình ảnh hai bé chuột, một nam một nữ xinh xắn, sinh động, đáng yêu. Chú chuột trông thật oai dũng, tư thế ngồi bên trên cúi đầu nhìn xuống; trong lúc cô chuột má hoa đào, dáng bầu bĩnh, phồn thực, đang đứng phía dưới thì đầu lại hướng lên trên, như một sự giao hảo, kết đôi bền chặt.

Đuôi chú chuột vạch một đường vòng dứt khoát, mạnh mẽ, còn đuôi cô chuột uốn cong mềm mại, điệu đà uyển chuyển như một dải lụa ngập ngừng dò hỏi; một bên mời gọi, một bên e ấp, biểu hiện cho âm dương hòa hợp.

Màu sắc tưởng chừng tương phản, đối lập nhưng lại kết hợp hết sức hài hòa theo triết lý âm dương: Kết hợp nhiều cặp phạm trù biểu trưng cho thuộc tính âm dương đối lập mà cùng nhau tồn tại trong quan niệm dân gian từ xưa.

Mẫu tem số 1 đậm đặc các biểu tượng âm tính như bánh chưng hình vuông tượng trưng cho đất vuông, cùng hoa đào đại diện cho Tết miền Bắc, thì lại hiển hiện ở vị trí trung tâm hình ảnh chú chuột với một chiếc bánh (số lẻ), trên nền đỏ dương tính.

Ngược lại, trong mẫu tem số 2 có các biểu tượng âm tính phong phú như bánh tét hình tròn tượng trưng cho trời tròn với hoa mai biểu trưng của Tết phương Nam, thì lại xuất hiện hình ảnh cô chuột cùng cặp bánh (số chẵn), ở giữa không gian tem nền xanh âm tính.

Qua bộ tem, dễ cảm nhận triết lý âm dương in dấu tự bao đời trong tâm thức người Việt: Không có gì hoàn toàn âm hoặc hoàn toàn dương, trong âm có dương, trong dương có âm; âm dương hòa hợp, gắn bó mật thiết với nhau và luôn chuyển hóa cho nhau.

Ngắm kỹ bộ tem, ta thấy họa sĩ sử dụng hai sắc xanh lục và đỏ tươi tương phản trong bảng màu, chính là sự đối lập giữa gam màu nóng và gam màu lạnh tạo nên hiệu ứng thị giác âm dương rất rõ rệt;

Cùng thần thái linh vật là hai cô - chú chuột Canh Tý lanh lợi, sống động, âm dương hòa hợp, bộ tem tràn ngập không khí mùa xuân, chuyên chở thông điệp của tác giả gửi đến muôn phương, cầu chúc mọi nhà một cái Tết tươi vui, đầm ấm và năm mới sung túc, thịnh vượng.

Những cảm nhận khác

Ngoài ra, ta còn có thể cảm nhận những ý tưởng đặc sắc thể hiện qua bộ tem Tết Canh Tý như tôn vinh tính truyền thống: Hoa đào, hoa mai, bánh chưng, bánh tét là hình ảnh, sản vật không thể thiếu trong mỗi Tết Việt. Những chiếc áo lụa họa tiết hoa đào của cô chú chuột còn gợi nhớ đến các làng nghề dệt lụa tơ tằm Việt Nam xưa.

Cạnh đó, hình ảnh bánh chưng là món quà biếu thể hiện lòng hiếu thảo, tri ân của hoàng tử Lang Liêu tự ngàn xưa; hòa sắc lá xanh cùng cặp bánh tét nên đôi, đủ lứa như một lời chúc hạnh phúc viên mãn, tân xuân đáo gia đường.

Hoặc tính thời trang - hiện đại thể hiện từ hình ảnh cô chú chuột mặc đồng phục tình nhân, theo trào lưu mặc áo đôi đang phổ biến trong giới trẻ; từ việc bộ tem được thiết kế theo phương pháp “cutting layer” (lớp cắt) - phong cách đang được nhiều nước trên thế giới sử dụng thiết kế tem Tết - một minh chứng cho sự bắt đầu hội nhập của tem Tết Việt Nam theo trào lưu thiết kế tem quốc tế.

Thêm một điều làm người xem lưu tâm là hình ảnh hoa đào, hoa mai trên tem không phải là những bông hoa tự nhiên rải rác trên cành, mà là những tràng hoa được kết lại sum sê mang tính hình tượng, tươi thắm sắc màu hân hoan đón chào xuân mới.

Tràng hoa mai vàng rực rỡ thể hiện niềm mong ước sum vầy, đoàn viên, sung túc, sum sê tài lộc; còn tràng hoa đào hồng thắm chính là lời chúc may mắn, thành công và thịnh vượng bền vững đến với mọi nhà trong năm Canh Tý.

Hình ảnh chú chuột láu lỉnh ngự trên chiếc lá dong còn làm ta liên tưởng đến nhân vật cổ tích Aladdin, mà chiếc thảm bay thần kỳ từ xứ sở thần thoại Ba Tư khi vượt thời gian, không gian sang miền đất Rồng Tiên đã được biến hóa thành chiếc lá dong lãng mạn, gói ghém hành trang là những khát khao, những mơ ước, sẵn sàng đưa tâm hồn phiêu lãng Việt nhẹ bước lãng du vào tương lai trong năm Canh Tý...

Đặc biệt nhất có lẽ là bloc được thiết kế theo vòng luân hồi, chạy quanh một vòng khép kín tạo nên bởi những tràng hoa, đuôi chuột và các dòng chữ Tết Canh Tý.

Vòng luân hồi ngầm trên bloc tem Tết Canh Tý Với khá nhiều ẩn ý, bộ tem Tết Canh Tý mang tính mở, khơi gợi nhiều suy ngẫm trong tư duy người xem.