'Thuận thiên', thích ứng linh hoạt, hiệu quả với biến đổi khí hậu tại Đồng bằng sông Cửu Long

Chiều 5/12, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã chủ trì cuộc họp của Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ và Thường trực Chính phủ, cho ý kiến về Đề án phòng, chống sụt lún, sạt lở, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn vùng đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL); dự thảo báo cáo Bộ Chính trị về kết quả thực hiện xử lý một số vấn đề tồn đọng (dự án chống ngập lụt của TPHCM và các dự án khác liên quan đến bảo vệ môi trường, biến đổi khí hậu).

Thủ tướng Chính phủ chủ trì cuộc họp của Ban Thường vụ Đảng ủy Chính phủ và Thường trực Chính phủ chiều 5/12 - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Sau khi nghe các báo cáo, ý kiến, phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính cơ bản thống nhất với nội dung báo cáo, đề xuất của Đảng ủy Bộ Nông nghiệp và Môi trường; yêu cầu nghiên cứu, tiếp thu đầy đủ ý kiến tại cuộc họp để khẩn trương hoàn thiện hồ sơ, tài liệu trình Bộ Chính trị theo quy định, bảo đảm tiến độ, chất lượng.

Theo người đứng đầu Chính phủ, ĐBSCL là đồng bằng trù phú nhất của đất nước ta, có nền văn hóa bản sắc, phong phú, tiềm năng phát triển lớn, nhất là nông nghiệp, nhưng đang đối mặt với nhiều vấn đề rất lớn như sụt lún đất, sạt lở bờ sông, bờ biển, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn. Những vấn đề này có mối quan hệ, tác động qua lại với nhau và đều liên quan đến nguồn nước, giải pháp cho vấn đề này có thể tác động đến vấn đề khác.

Đây là vấn đề rất quan trọng, liên quan đến sinh kế, đời sống của người dân ĐBSCL, nơi chiếm tới 12,8% diện tích, gần 18% dân số cả nước, đóng góp 95% sản lượng gạo xuất khẩu, 60% thủy sản, 65% sản lượng trái cây xuất khẩu của cả nước.

Nhấn mạnh phải dành cho ĐBSCL vị trí xứng đáng trong lãnh đạo, chỉ đạo, đầu tư các nguồn lực, bảo vệ, khai thác hiệu quả, bền vững ĐBSCL, Thủ tướng Chính phủ chỉ rõ, tư duy, phương pháp luận, tư tưởng chỉ đạo, xuyên suốt trong xây dựng Đề án là phải có các giải pháp "thuận thiên", thích ứng linh hoạt, hiệu quả với biến đổi khí hậu tại ĐBSCL; có các giải pháp tổng thể, toàn diện, căn cơ hơn với các vấn đề sụt lún đất, sạt lở bờ sông, bờ biển, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn, phát triển bền vững ĐBSCL.

Thủ tướng lưu ý cần phân tích rõ tình hình, nguyên nhân; làm rõ cơ sở chính trị, cơ sở pháp lý, cơ sở thực tiễn; những nội dung chính về quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp để phòng chống sụt lún, sạt lở, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn, với thời hạn thực hiện cụ thể.

Đặc biệt, Thủ tướng yêu cầu rà soát, xây dựng, sửa đổi, bổ sung cơ chế, chính sách để có nguồn lực thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp nói trên, đặc biệt là huy động sự tham gia của người dân, doanh nghiệp, nguồn lực ngoài ngân sách để thực hiện các dự án với tinh thần hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người dân và doanh nghiệp, như hợp tác công tư, BT, BOT, vốn vay…, trong đó huy động nguồn lực ngoài nhà nước ít nhất 35%; xây dựng danh mục dự án cụ thể với địa chỉ cụ thể, thứ tự ưu tiên, bố trí nguồn lực, quy hoạch tổng thể còn thực hiện thì làm đến đâu chắc đến đấy, làm việc nào ra việc đó.

Đối với nội dung xử lý một số vấn đề tồn đọng (dự án chống ngập lụt của TPHCM và các dự án khác liên quan đến bảo vệ môi trường, biến đổi khí hậu), các báo cáo, ý kiến tại cuộc họp đánh giá, việc xử lý các dự án vướng mắc, tồn đọng kéo dài nói chung vừa qua đã được Bộ Chính trị, Chính phủ tập trung chỉ đạo làm quyết liệt nhằm đưa các dự án vào hoạt động, khơi thông nguồn lực, chống lãng phí.

Dự án chống ngập lụt của TPHCM cũng là dự án vướng mắc kéo dài, Chính phủ đã có Nghị quyết số 212/NQ-CP ngày 21/7/2025 tháo gỡ khó khăn, vướng mắc. Theo Đảng ủy Bộ Nông nghiệp và Môi trường, dự án chống ngập lụt của TPHCM đến nay đang được triển khai tích cực, không có các vướng mắc lớn cần báo cáo xin ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị.

Cùng với đó, Thủ tướng cho rằng, cần có chỉ đạo chung trên cả nước và nghiên cứu triển khai các dự án khắc phục ô nhiễm, quản lý chất lượng không khí tại các địa phương trọng điểm, trước hết là tại Hà Nội và TPHCM; rà soát lại, nếu đã có cơ chế, chính sách thì thực hiện theo thẩm quyền, nếu cần có các cơ chế, chính sách khác mà chưa được pháp luật quy định thì đề xuất Bộ Chính trị.

Phương Thúy