Thúc đẩy ba đột phá để khu vực tư nhân khai phóng tiềm năng

Chiều 16/9, phiên đối thoại cấp cao trong khuôn khổ Diễn đàn Kinh tế Tư nhân Việt Nam (VPSF 2025) đã diễn ra với sự tham dự của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng lãnh đạo các bộ, ngành và cộng đồng doanh nghiệp. Đây được coi là điểm nhấn quan trọng của diễn đàn, nơi những kiến nghị cụ thể được đưa ra nhằm tháo gỡ nút thắt cho khu vực kinh tế tư nhân trong kỷ nguyên số.

Chính phủ đồng hành, doanh nghiệp phải dám đổi mới

Phát biểu tại phiên đối thoại, Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ thực trạng: Dư địa cải thiện năng lực quản trị, ứng dụng công nghệ và tham gia sâu hơn vào chuỗi cung ứng toàn cầu là rất lớn. Tuy nhiên tiềm năng của khu vực kinh tế tư nhân vẫn chưa được khai thác hết, năng suất lao động còn thấp, tỷ lệ tham gia chuỗi giá trị toàn cầu còn hạn chế;

Về nguyên nhân, Thủ tướng chỉ rõ: “Một bộ phận doanh nghiệp tư nhân chưa thực sự chú trọng nâng cao năng lực quản trị, đạo đức kinh doanh và đổi mới sáng tạo. Về phía Nhà nước, thể chế, chính sách, pháp luật còn nhiều bất cập, thủ tục hành chính phức tạp, tiếp cận vốn, đất đai và tài nguyên còn khó khăn”.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu chỉ đạo tại Diễn đàn Kinh tế Tư nhân Việt Nam 2025

Về phía doanh nghiệp, năng lực quản trị yếu khiến khó tiếp cận vốn dài hạn và thuyết phục nhà đầu tư. Ở phía Nhà nước, thủ tục phức tạp tạo thêm chi phí cơ hội cho doanh nghiệp. Một khảo sát của VCCI năm 2023 cho thấy có tới 59% doanh nghiệp nhỏ và vừa đánh giá thủ tục hành chính là “rào cản lớn” khi mở rộng đầu tư. Rõ ràng, để khu vực tư nhân phát huy hết tiềm năng, cải cách thể chế cần song hành với nâng cao năng lực nội tại.

Từ thực trạng và nguyên nhân, Thủ tướng đưa ra giải pháp cụ thể: “Chính phủ sẽ tập trung tháo gỡ điểm nghẽn về thể chế, chính sách, pháp luật; tạo môi trường thuận lợi để doanh nghiệp tiếp cận vốn, đất đai và cơ hội kinh doanh. Bộ Tài chính cần triển khai giải pháp huy động và phân bổ nguồn lực, rà soát chính sách thuế, phí để giảm chi phí cho doanh nghiệp”.

Trước tình hình mới, đòi hỏi chúng ta phải đổi mới tư duy phát triển toàn diện trên tinh thần “nguồn lực bắt nguồn từ tư duy, tầm nhìn, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới, sáng tạo, sức mạnh bắt nguồn từ Nhân dân, doanh nghiệp”, chủ động thích ứng, nắm bắt thời cơ của chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, kinh tế tri thức, kinh tế tuần hoàn, kinh tế chia sẻ nhằm tăng cường hiệu quả cải cách thể chế, nâng cao năng suất lao động, gia tăng hàm lượng công nghệ trong các sản phẩm, dịch vụ “Made in Việt Nam”, tăng cường năng lực cạnh tranh quốc tế.

Cần môi trường minh bạch, cơ chế kịp thời

Trước đó trong phần kiến nghị, các doanh nghiệp đang nêu lên những tồn tại cần tháo gỡ. Trong đó, ông Hoàng Mai Chung, Chủ tịch HĐQT Meey Group nhấn mạnh, các doanh nghiệp công nghệ cần một hành lang pháp lý cởi mở để nuôi dưỡng sáng tạo. “Doanh nghiệp công nghệ số rất cần một môi trường chính sách minh bạch và cơ chế thử nghiệm kịp thời. Nếu cứ phải chờ đợi để điều chỉnh quy định, nhiều sản phẩm sáng tạo sẽ không còn cơ hội tồn tại”, ông Chung nêu rõ.

Ông Hoàng Mai Chung - Chủ tịch HĐQT Meey Group phát biểu đề xuất tại Phiên đối thoại cấp cao (Ảnh: Meey Group)

Ông Chung kiến nghị Chính phủ bảo trợ pháp lý cho các mô hình sản phẩm số mới, thay vì buộc startup phải thay đổi ý tưởng cho phù hợp với khuôn khổ truyền thống. Ông cũng đề xuất mở rộng kênh huy động vốn cộng đồng, trong đó có ứng dụng nền tảng blockchain, với nguyên tắc doanh nghiệp tự chịu trách nhiệm trước pháp luật. Theo ông Chủ tịch Meey Group, điều này sẽ mở thêm nguồn lực cho doanh nghiệp trẻ thay vì lệ thuộc hoàn toàn vào tín dụng ngân hàng.

Bên cạnh đó, ông lưu ý doanh nghiệp công nghệ dễ bị tổn thương trước những tác động truyền thông chưa kiểm chứng, có thể khiến nhà đầu tư mất niềm tin và ý tưởng sáng tạo bị “chết yểu”. Do đó, ông kêu gọi cần có cơ chế giám sát và bảo vệ hợp lý.

Ông Chung đồng thời nêu bật tầm quan trọng của việc tạo điều kiện cho doanh nghiệp công nghệ niêm yết trên sàn chứng khoán với tiêu chí phù hợp hơn, và khuyến nghị Nhà nước thay đổi cách tiếp cận chính sách theo hướng “quản lý để kiến tạo”, thậm chí có thể thành lập đơn vị đặc nhiệm để đồng hành cùng startup vượt qua rào cản thủ tục.

Cải cách thể chế theo hướng thân thiện với thị trường và doanh nghiệp

Ông Đặng Hồng Anh, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, Chủ tịch VPSF 2025 thay mặt ban tổ chức diễn đàn, cam kết các thảo luận tại diễn đàn sẽ không dừng ở biên bản. “Chúng tôi sẽ tổng hợp, phân tích và cùng các cơ quan hữu quan nghiên cứu các đề xuất và giải pháp để đưa vào báo cáo tổng hợp của diễn đàn. Đồng thời theo dõi kết quả thực thi để đảm bảo mọi đề xuất có một đời sống đầy đủ từ hình thành, ban hành tới tác động thực tế”, Chủ tịch VPSF Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam cho hay.

Ông Hồng Anh chia sẻ thêm, VPSF xin được khởi xướng và cam kết triển khai ngay trong năm 2025 chương trình "Mỗi doanh nhân trẻ dẫn dắt hai doanh nhân mới". Cụ thể, mỗi hội viên doanh nhân trẻ sẽ đảm nhận vai trò người hướng dẫn cho ít nhất hai doanh nhân vừa chuyển đổi mô hình hoặc mới khởi nghiệp. Chương trình sẽ tập trung chia sẻ kinh nghiệm quản trị thực tế, hỗ trợ định hướng chiến lược và đặc biệt là giúp họ phòng ngừa các sai sót trong công tác vận hành và pháp lý.

Ông Đặng Hồng Anh, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Việt Nam, Chủ tịch VPSF 2025 phát biểu tại Diễn đàn

Chủ tịch VPSF 2025 nêu quan điểm, một đất nước thay đổi không chỉ nhờ vào những chính sách tầm vĩ mô mà còn nhờ vào hàng triệu quyết định nhỏ đúng đắn mỗi ngày: một thủ tục được rút ngắn, một dịch vụ được cải tiến minh bạch, một lô hàng được thông quan đúng quy trình, một hợp đồng được thi hành đúng cam kết, một nhân viên được đào tạo tốt hơn.

Theo ông Hồng Anh, những điều ấy khi cộng hưởng sẽ tạo nên thay đổi lớn. Và đó chính là ý nghĩa sâu xa của cụm từ "khai phóng tiềm năng, kiến tạo tương lai" - giải phóng nguồn lực đang bị kìm hãm bởi chi phí giao dịch, bởi điểm nghẽn thể chế, bởi thiếu kết nối; đồng thời kiến tạo nên không gian mới cho sáng tạo, cho cạnh tranh lành mạnh và hợp tác quốc tế.

CTV Thùy Linh/VOV.VN