Thúc đẩy đầu tư công: 'Chỉ bàn làm, không bàn lùi'!

Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị trực tuyến toàn quốc về thúc đẩy đầu tư công năm 2024. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Cùng dự có các Phó Thủ tướng Chính phủ: Lê Minh Khái, Trần Hồng Hà, Trần Lưu Quang, Lê Thành Long; lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan trung ương, địa phương và đại diện các tập đoàn, tổng công ty nhà nước.

Tại điểm cầu UBND thành phố Hà Nội, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Trần Sỹ Thanh tham dự.

Nơi giải ngân tốt, nơi chưa

Phát biểu khai mạc, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh vai trò quan trọng của đầu tư, trong đó có đầu tư công. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ luôn quan tâm, chỉ đạo quyết liệt, sâu sát thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công, triển khai 3 chương trình mục tiêu quốc gia. 5 tổ công tác của Thủ tướng và 26 tổ công tác của thành viên Chính phủ làm việc với các địa phương để kiểm tra, đôn đốc công tác giải ngân vốn đầu tư công.

Tuy nhiên, bên cạnh những địa phương, cơ quan, lĩnh vực đạt kết quả tích cực, kết quả giải ngân vốn đầu tư công 6 tháng đầu năm 2024 so với yêu cầu đặt ra và số vốn được giao vẫn thấp. Thủ tướng Chính phủ đề nghị các đại biểu thảo luận, làm rõ cả những kết quả đạt được và những mặt còn tồn tại, hạn chế, phân tích nguyên nhân khách quan, chủ quan, những vướng mắc, "điểm nghẽn”; xác định các giải pháp, nhiệm vụ để phấn đấu giải ngân đạt trên 95% kế hoạch vốn đã giao.

Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng báo cáo kết quả triển khai đầu tư công năm 2024. Ảnh: Dương Giang/TTXVN

Báo cáo tình hình giải ngân, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng nêu, tỷ lệ giải ngân chung của cả nước 6 tháng đầu năm 2024 chỉ đạt 29,39%, thấp hơn cùng kỳ năm 2023 (30,49%). Bên cạnh 11/44 bộ, cơ quan trung ương và 35/63 địa phương có tỷ lệ giải ngân trên mức trung bình của cả nước, số bộ, cơ quan trung ương, địa phương giải ngân dưới trung bình cả nước còn cao (33 bộ, cơ quan trung ương và 28 địa phương)...

"Tỷ lệ giải ngân của các dự án quan trọng quốc gia, dự án trọng điểm ngành giao thông vận tải, dự án giao thông liên vùng và các dự án sử dụng vốn ODA, vốn vay ưu đãi của các nhà tài trợ nước ngoài còn thấp…

Nguyên nhân vẫn là công tác tổ chức thực hiện tại các bộ, ngành và địa phương còn nhiều bất cập. Cùng mặt bằng pháp lý, có bộ, cơ quan trung ương, địa phương giải ngân tốt nhưng vẫn có những bộ, cơ quan trung ương, địa phương thực hiện chưa tốt. Trong một số thời điểm, tại một số dự án, một số bộ, ngành, địa phương chưa thực sự quyết liệt, vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu chưa rõ nét”, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nêu.

Nhằm đẩy mạnh giải ngân kế hoạch đầu tư công năm 2024, Bộ Kế hoạch và Đầu tư kiến nghị Thường trực Chính phủ chỉ đạo các bộ, cơ quan trung ương và địa phương chủ động thực hiện quyết liệt các nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra; lấy dự án 500kV mạch 3 làm hình mẫu điển hình trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo, đôn đốc triển khai thực hiện các dự án.

Dưới sự điều hành của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, lãnh đạo thành phố Hồ Chí Minh, Hải Dương, Bắc Ninh, Hưng Yên, Khánh Hòa, Đồng Nai, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Ngoại giao, Ủy ban Dân tộc, Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam; Đại học Quốc gia Hà Nội…, là những đơn vị giải ngân dưới mức bình quân cả nước, báo cáo lý do, các khó khăn, vướng mắc, đồng thời nêu giải pháp, cam kết về tiến độ thực hiện trong 6 tháng cuối năm.

Bên cạnh đó, lãnh đạo Bộ Giao thông Vận tải, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), các tỉnh Tiền Giang, Bà Rịa - Vũng Tàu, Thanh Hóa… chia sẻ kinh nghiệm, cách thức thực hiện đạt tỷ lệ giải ngân cao.

" 5 quyết tâm, 5 bảo đảm"

Hội nghị được kết nối trực tuyến từ trụ sở Chính phủ tới trụ sở UBND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính giao Văn phòng Chính phủ tổng hợp các ý kiến, kiến nghị tại hội nghị, trên cơ sở đó Thủ tướng sẽ giao việc cho từng bộ, ngành trên tinh thần “rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ sản phẩm, rõ kết quả”.

Thủ tướng đánh giá cao và biểu dương 11 bộ, 35 địa phương cùng nhiều tập đoàn, tổng công ty có tỷ lệ giải ngân trên mức trung bình cả nước, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế - xã hội thời gian qua. Bên cạnh đó, Thủ tướng cũng phê bình nghiêm khắc các đơn vị chưa thực hiện tốt công tác giải ngân đầu tư công.

“Cần xác định đây là khuyết điểm, gây ảnh hưởng, lãng phí đến nguồn đầu tư công, gây bức xúc cho người dân và doanh nghiệp”, Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh.

Thủ tướng lưu ý công tác giải ngân vốn đầu tư công cần thiết lập các khâu quản lý chuyên nghiệp, phân cấp, phân quyền rõ ràng, tăng cường kiểm tra. Các địa phương phối hợp chủ đầu tư, hu8y động cả hệ thống chính trị vào cuộc; đẩy mạnh đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, phản ứng chính sách kịp thời khi phát sinh vướng mắc.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Về nhiệm vụ, giải pháp tăng cường giải ngân vốn đầu tư công trong thời gian còn lại của năm 2024, Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần 5 “quyết tâm”: Giữ vững kỷ luật, kỷ cương, thực hiện nghiêm túc chỉ đạo từ các cấp, chống tiêu cực, lãng phí, đẩy lùi tiêu cực; giải phóng mặt bằng kịp tiến độ, bàn giao cho các chủ đầu tư, ban quản lý dự án; tháo gỡ khó khăn, vướng mắc phát sinh hiệu quả và đề cao tinh thần trách nhiệm trong giải quyết vướng mắc đột xuất, bất ngờ; đổi mới phương pháp, cách làm, ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số, đẩy mạnh đổi mới sáng tạo và phải xác định “rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian, rõ sản phẩm và rõ kết quả” và bám sát thực tiễn, tháo gỡ thể chế, tháo gỡ vướng mắc liên quan đến các quy định, tập trung khắc phục bằng được tình trạng né tránh, đùn đẩy, sợ trách nhiệm, sợ sai, lòng vòng…

Đồng thời, Thủ tướng nêu 5 “bảo đảm”: Chủ động nguyên vật liệu, điều kiện cần thiết cho các dự án; bảo đảm nhân lực đủ năng lực, đủ tâm, đủ tầm, có trách nhiệm thực hiện các công trình, dự án, nhất là dự án lớn, trọng điểm quốc gia; bảo đảm hài hòa lợi ích giữa nhà nước, người dân và doanh nghiệp trong giải phóng mặt bằng và tái định cư, ổn định công ăn việc làm, tạo sinh kế cho người dân, bảo đảm cuộc sống cho người dân phải bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ; bảo đảm quản lý đúng quy định, không kéo dài, đội vốn, gây thất thoát nguồn vốn nhà nước và bảo đảm tiến độ kỹ thuật, mỹ thuật, vệ sinh môi trường, an toàn lao động theo mục tiêu, kế hoạch đặt ra.

Với số vốn chưa phân bổ được, Thủ tướng Chính phủ lưu ý sẽ nghiên cứu chuyển đổi cho các dự án đủ điều kiện, không để lãng phí nguồn lực.

Giao nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ, ngành, Thủ tướng yêu cầu các bộ trưởng, trưởng ngành, lãnh đạo các địa phương nêu cao tinh thần trách nhiệm, phát huy vai trò của người đứng đầu, “chỉ bàn làm, không bàn lùi”, cá thể hóa trách nhiệm, thường xuyên rà soát, tháo gỡ, xử lý có hiệu quả các khó khăn vướng mắc trong thực tiễn; phòng chống lãng phí, tiêu cực, giảm thủ tục hành chính, xóa bỏ cơ chế xin - cho...