Thực hiện nghiêm các quy định về bảo vệ môi trường

Theo đó, nguồn lực cho công tác bảo vệ môi trường (BVMT) chưa đáp ứng nhu cầu; một số cấp ủy, chính quyền chưa có giải pháp hữu hiệu để ngăn chặn tình trạng vi phạm pháp luật; nhận thức về BVMT, ý thức trách nhiệm, tính tự giác của một bộ phận người dân và doanh nghiệp còn hạn chế; vẫn còn tình trạng chạy theo lợi ích kinh tế, chưa chú trọng đầu tư trang thiết bị bảo đảm vệ sinh môi trường…

Nguồn lực chưa đáp ứng nhu cầu

Thời gian qua, công tác BVMT trên địa bàn tỉnh Quảng Bình luôn nhận được sự quan tâm của cấp ủy Đảng, chính quyền các cấp; sự vào cuộc và hưởng ứng tích cực của cả hệ thống chính trị và người dân. Hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về BVMT từng bước phát huy… Từ đó, tình trạng ô nhiễm môi trường được giảm thiểu, chất lượng môi trường cơ bản được giữ vững; góp phần phát triển kinh tế - xã hội bền vững, tạo sinh kế, giảm nghèo, nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân.

Đoàn giám sát HĐND tỉnh khảo sát tại Nhà máy gạch Tuynel ở huyện Quảng Trạch. Ảnh: H. Phong

Tuy nhiên, qua giám sát, Thường trực HĐND tỉnh đánh giá: Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật về BVMT hiệu quả chưa cao; trách nhiệm kiểm tra, giám sát, quản lý, chấn chỉnh vi phạm về thu gom chất thải rắn ở một số địa phương chưa được quan tâm thường xuyên, nhất là ở cấp xã… Bên cạnh đó, công tác quản lý nhà nước về quản lý, bảo vệ, phát triển rừng còn bất cập; việc chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác ở một số nơi hiệu quả chưa cao; tình trạng cát bay, cát chảy vẫn còn xảy ra…

Làm việc trực tiếp tại một số đơn vị, các thành viên Đoàn giám sát nhận định: Ngoài TP. Đồng Hới, các địa phương khác chưa có lộ trình thu gom, xử lý nước thải sinh hoạt tập trung theo quy định; tỷ lệ thu gom nước thải tại TP. Đồng Hới chuyển đến nơi xử lý còn thấp (38,73%); hệ thống thu gom nước thải, hệ thống thoát nước mưa một số nơi chưa bảo đảm yêu cầu… Cùng với đó, hệ thống thu gom, xử lý nước thải tập trung tại các khu công nghiệp, cụm công nghiệp chưa đáp ứng yêu cầu theo quy định Luật Bảo vệ môi trường; một số cơ sở sản xuất kinh doanh chưa nghiêm túc việc kiểm soát nước thải sau xử lý, xả thải vượt quy chuẩn…

Theo nhận định của Đoàn giám sát, bên cạnh nguyên nhân khách quan thì nguồn lực cho công tác BVMT chưa đáp ứng đủ nhu cầu; một số cấp ủy chính quyền địa phương chưa có giải pháp hữu hiệu để ngăn chặn tình trạng vi phạm pháp luật; nhận thức về BVMT, ý thức trách nhiệm, tính tự giác của một bộ phận người dân và doanh nghiệp còn hạn chế; vẫn còn tình trạng chạy theo lợi ích kinh tế, chưa chú trọng đầu tư trang thiết bị bảo đảm vệ sinh môi trường…

Tăng cường kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm

Để khắc phục những tồn tại trên, Đoàn giám sát của HĐND tỉnh Quảng Bình kiến nghị, Chính phủ chỉ đạo các Bộ, ngành liên quan ban hành văn bản hướng dẫn về phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại khoản 2 Điều 75 Luật Bảo vệ môi trường năm 2020; hướng dẫn xây dựng phương án giá dịch vụ thu gom, vận chuyển, xử lý các loại chất thải rắn; xây dựng, ban hành quy chuẩn kỹ thuật môi trường về khoảng cách an toàn về môi trường đối với khu dân cư của cơ sở sản xuất, kinh doanh, dịch vụ và kho tàng theo quy định Luật Bảo vệ môi trường.

Đoàn giám sát cũng đề nghị, cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản hướng dẫn cụ thể cơ chế, chính sách hỗ trợ, ưu đãi đối với các tổ chức, doanh nghiệp tham gia thực hiện xã hội hóa về xử lý chất thải rắn, tái chế chất thải rắn xây dựng, chất thải rắn y tế, rác thải sinh hoạt; tiếp tục hỗ trợ kinh phí cho tỉnh để xử lý các vấn đề môi trường bức xúc, các khu vực ô nhiễm do hóa chất bảo vệ thực vật tồn lưu; thực hiện các hoạt động quản lý tổng hợp chất thải rắn; hỗ trợ vốn để xây dựng, chuyển đổi công nghệ xử lý thay thế chôn lấp…

Bên cạnh đó, hướng dẫn xây dựng kế hoạch về thực hiện cơ chế, chính sách thu hút đầu tư cơ sở hạ tầng để tiếp nhận, xử lý rác thải sau khi được phân loại tại nguồn; hỗ trợ phát triển công nghiệp sản xuất sản phẩm thân thiện thay thế sản phẩm nhựa dùng một lần bảo đảm tiện ích, phù hợp…

Theo Phó Chủ tịch Thường trực HĐND tỉnh Nguyễn Công Huấn, UBND tỉnh cần chỉ đạo các cấp, ngành nâng cao vai trò, trách nhiệm trong công tác tuyên truyền, phổ biến Luật BVMT năm 2020 và các văn bản có liên quan bảo đảm hiệu quả nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm thực hiện các quy định về BVMT... ; Rà soát, triển khai các quy hoạch khu xử lý rác thải công nghiệp, rác thải xây dựng, các điểm tập kết rác thải trong khu dân cư, quy hoạch cơ sở giết mổ tập trung để bổ sung, điều chỉnh phù hợp với các quy hoạch liên quan và điều kiện cụ thể của từng địa phương; có quy định cụ thể về thời gian tập kết rác thải và phương pháp thu gom, vận chuyển bảo đảm giữ gìn vệ sinh môi trường.

Đồng thời, xem xét hỗ trợ kinh phí, hướng dẫn việc mua sắm phương tiện chuyên dụng để thu gom, vận chuyển, xử lý rác thải tại các huyện (đặc biệt là đối với các huyện Quảng Trạch, Tuyên Hóa...). Quan tâm đầu tư, khắc phục hạ tầng thoát nước, xử lý nước thải trong các khu dân cư. Tích cực kêu gọi, thu hút đầu tư các dự án về xử lý môi trường, phát triển công nghệ môi trường, các dự án đầu tư phát triển kinh tế - xã hội thân thiện với môi trường. Khuyến khích xã hội hóa trong lĩnh vực môi trường bằng các chính sách phù hợp để mời gọi, thu hút đầu tư vào lĩnh vực BVMT.

Đoàn giám sát cũng lưu ý, trong quá trình triển khai thực hiện quy hoạch tỉnh, cần quan tâm công tác duy trì và phát triển hệ sinh thái rừng có khả năng phòng hộ ven biển, rừng ngập mặn; tạo nhiều khoảng xanh trong quy hoạch phát triển đô thị;… Đồng thời, tích cực tuyên truyền vận động người dân thực hiện các quy định về BVMT; tự giác thu gom bao, bì thuốc bảo vệ thực vật, thuốc thú y, phân bón để hạn chế ô nhiễm… Tăng cường công tác kiểm tra, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm trong lĩnh vực môi trường; giải quyết dứt điểm các khiếu nại, kiến nghị, phản ánh các hành vi gây ô nhiễm môi trường theo thẩm quyền.

Diệp Anh