Thực thi ESG: Bộ 'lọc' dự án giúp bất động sản phát triển bền vững

Diễn đàn chuyên đề “Thực thi ESG trong bất động sản tại Việt Nam – cơ hội và giải pháp tài chính bền vững. Ảnh: Thu Hằng/Bnews/vnanet.vn

Sự kiện do Hội đồng Công trình Xanh Việt Nam (VGBC) phối hợp với GRESB - tổ chức quốc tế chuyên đánh giá và tiêu chuẩn hóa các tiêu chí về môi trường, xã hội và quản trị (ESG) trong lĩnh vực bất động sản, cơ sở hạ tầng tổ chức.

Diễn đàn thu hút sự tham gia của đại diện các cơ quan quản lý, tổ chức tài chính quốc tế, nhà đầu tư và doanh nghiệp bất động sản nhằm thúc đẩy hình thành khung tài chính cũng như công cụ thực tiễn cho các dự án bất động sản theo tiêu chuẩn ESG. Đây cũng chính là không gian kết nối chính sách – tài chính – doanh nghiệp; tạo cơ hội để các bên liên quan chia sẻ góc nhìn, kinh nghiệm và cùng định hình một lộ trình ESG thực chất, khả thi trong ngành bất động sản.

Các chuyên gia nhận định, bối cảnh toàn cầu và khu vực hiện nay, ESG đang trở thành “tấm hộ chiếu tài chính”. Trên thế giới, ESG không còn là một khẩu hiệu mà đã trở thành bộ tiêu chí quan trọng trong đánh giá chất lượng dự án và khả năng thu hút vốn đầu tư.

Hiện nay, nhiều tổ chức tín dụng, nhà đầu tư lớn như GRESB, IFC, ADB hay quỹ đầu tư châu Âu, Mỹ, Nhật Bản… đang sử dụng ESG như một tiêu chí “lọc” dự án.

Còn tại Việt Nam, chính sách ESG đã bước đầu định hình. Việt Nam đã bước đầu lồng ghép ESG vào một số định hướng chiến lược. Trong Chiến lược Tăng trưởng Xanh quốc gia (2021–2030), ESG được xem là trụ cột quan trọng để chuyển đổi mô hình kinh tế theo hướng phát triển bền vững. Quyết định 167/QĐ-TTg về Chiến lược Quốc gia về Tăng trưởng xanh cũng nhấn mạnh vai trò của doanh nghiệp và thị trường tài chính trong quá trình xanh hóa nền kinh tế.

Chuyên gia chia sẻ về các tiêu chí xác định điều kiện đáp ứng của doanh nghiệp thụ hưởng dòng vốn xanh. Ảnh: Thu Hằng/Bnews/vnanet.vn

Phó Vụ trưởng Vụ Khoa học Công nghệ, Môi trường và Vật liệu xây dựng (Bộ Xây dựng) Nguyễn Công Thịnh chia sẻ, theo số liệu từ Ngân hàng Nhà nước, có 47 tổ chức tín dụng đã cho vay các nguồn vốn xanh cho các dự án với tổng dư nợ khoảng 600 nghìn tỷ đồng, chiếm khoảng 4,6% tổng dư nợ tín dụng. Các tổ chức tín dụng đã vào cuộc rất mạnh mẽ. Tiêu chí môi trường cho các dự án xanh cũng như các chính sách liên quan sẽ khơi thông dòng vốn cho nhóm dự án này; trong đó có bất động sản.

Ngược lại, các đơn vị trong nước cũng phải tiến tới chuẩn hóa xanh cho sản phẩm của mình. Thời gian qua, Bộ Xây dựng đã ban hành một số chính sách về công trình xanh và xây dựng bền vững tại Việt Nam, đặt nền móng với khung pháp lý khá rõ ràng, mục tiêu cụ thể và sự hỗ trợ từ các tổ chức quốc tế - ông Thịnh thông tin. Theo ông Nguyễn Hoa Cương - Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương, hiện doanh nghiệp quan tâm đến 3 vấn đề lớn nhất gồm: văn bản cụ thể hướng dẫn cho các doanh nghiệp thực hành ESG; được tiếp cận đến các khoản vay xanh từ Chính phủ hoặc tổ chức và được giảm hay miễn thuế cho các doanh nghiệp cam kết thực hành ESG với những mục tiêu cụ thể. Do đó, quy trình thúc đẩy ESG cần đánh giá nhận thức và hiện trạng ESG, xác định mục tiêu ESG mong muốn, xác định khoảng trống giữa mong muốn và hiện tại. Từ đó, lập kế hoạch và triển khai lấp khoảng trống; đào tạo nhân lực, cung cấp tri thức, xây dựng niềm tin; đánh giá và điều chỉnh. Mặt khác, cần đầu tư mạnh vào giáo dục, năng lượng tái tạo và hạ tầng cho lực lượng lao động, đặc biệt ở vùng sâu vùng xa; đồng thời kết hợp các cấp, ngành, người dân, doanh nghiệp, cộng đồng quốc tế - ông Cương đề xuất. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng, các văn bản hiện nay mới dừng ở mức định hướng chứ chưa có bộ tiêu chí ESG cụ thể. Do đó, để đạt được các mục tiêu đầy tham vọng như 150 công trình xanh vào 2030 và giảm 74,3 triệu tấn CO2 vào 2050, Việt Nam cần khắc phục các hạn chế về tiêu chuẩn, tài chính và thực thi. Với những cải tiến phù hợp, công trình xanh không chỉ góp phần bảo vệ môi trường mà còn nâng cao chất lượng sống và thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững. Các chuyên gia cũng điểm mặt một số thách thức tại Việt Nam hiện nay như “vướng” về chính sách và thiếu bộ tiêu chí ESG riêng. Tại Việt Nam, dù đã có nhận thức rõ hơn về ESG nhưng việc triển khai vẫn còn manh mún, tự phát và thiếu nền tảng chính sách. Các doanh nghiệp muốn phát triển dự án bất động sản xanh vẫn gặp khó trong tiếp cận vốn vay ưu đãi hay các ưu đãi về thuế, đất đai. Một trong những nguyên nhân là Việt Nam chưa xây dựng được bộ tiêu chí ESG quốc gia dành riêng cho bất động sản, dẫn đến việc các tổ chức tài chính không có căn cứ xác định đâu là dự án thực sự đạt chuẩn để cấp vốn ưu đãi. Chính phủ cũng chưa có chính sách ưu tiên cụ thể đối với các dự án ứng dụng ESG như rút ngắn thủ tục hành chính, miễn giảm thuế hay ưu đãi tín dụng. Theo số liệu của IFC, đến năm 2030, Việt Nam cần khoảng 753 tỷ USD cho các dự án cơ sở hạ tầng và đô thị thích ứng biến đổi khí hậu – phần lớn trong số đó có thể đến từ khu vực tư nhân nếu có cơ chế ESG rõ ràng. Với bất động sản, ESG được xác định là yếu tố sống còn trong dài hạn. Tuổi thọ của một dự án bất động sản có thể kéo dài hàng chục năm, nếu không tích hợp ESG ngay từ khâu thiết kế, thi công đến vận hành, sẽ rất khó để đáp ứng yêu cầu chuyển đổi xanh trong tương lai. Việc áp dụng ESG cũng giúp nâng cao giá trị tài sản, chất lượng sống cho cư dân và uy tín doanh nghiệp. Ông Jonathan Flexer - Phó Giám đốc CBRE Việt Nam dẫn chứng, khảo sát của CBRE cho thấy, tại Việt Nam, có tới 65% người mua nhà ở TP. Hồ Chí Minh sẵn sàng trả thêm 5-10% cho các dự án đạt chuẩn ESG. Điều này minh chứng cho tiềm năng tăng giá trị tài sản.Với nhóm cho thuê cũng vậy, các công trình có chứng chỉ xanh thì giá thuê cao hơn khoảng 4% so với những sản phẩm thông thường. Hiện CBRE Việt Nam đã tích cực triển khai và hợp tác với nhiều đối tác để xây dựng các nền tảng phát triển bền vững (ESG). Là đơn vị tư vấn bất động sản hàng đầu, CBRE cung cấp các báo cáo chuyên sâu về xu hướng ESG cũng như dịch vụ đánh giá công trình xanh và chiến lược Net Zero, hỗ trợ doanh nghiệp tích hợp ESG vào chiến lược đầu tư... Từ hiệu quả ghi nhận thực tế, các chuyên gia kiến nghị, cần sớm xây dựng bộ tiêu chí ESG cho bất động sản Việt Nam để thúc đẩy phát triển bền vững. Theo đó, Việt Nam cần gấp rút xây dựng bộ tiêu chí ESG quốc gia, làm căn cứ cho việc đánh giá, xếp hạng và tiếp cận vốn. Đây sẽ là căn cứ, cơ sở để Chính phủ xem xét triển khai các chính sách ưu đãi thuế, tín dụng, thủ tục hành chính, đồng thời giúp doanh nghiệp tiếp cận nguồn vốn xanh trong và ngoài nước. Diễn đàn lần này mong muốn góp phần đưa ESG tiến gần hơn tới chính sách quốc gia, thiết lập cơ chế phối hợp 3 bên: Nhà nước – Tài chính – Doanh nghiệp nhằm hướng tới thị trường bất động sản bền vững, công trình chất lượng cao và hỗ trợ mục tiêu Net Zero của Chính phủ.

Thu Hằng/Bnews/vnanet.vn