Thuốc điều trị liệt nửa người

1. Nguyên nhân gây liệt nửa người

Liệt nửa người là tình trạng tê liệt ảnh hưởng đến một bên cơ thể, thường do chấn thương hoặc suy yếu các đường dẫn truyền vận động của não. Tình trạng này có thể ảnh hưởng đáng kể đến khả năng vận động, kiểm soát cơ và hoạt động hàng ngày.

Nguyên nhân chính dẫn đến liệt nửa người bao gồm:

- Tai biến mạch máu não: Nguyên nhân phổ biến nhất gây liệt nửa người, thường là do cục máu đông hoặc chảy máu trong não.

- Chấn thương sọ não: Chấn thương đầu có thể dẫn đến tổn thương não, gây ra tình trạng liệt nửa người.

- Bại não: Một nhóm các rối loạn ảnh hưởng đến khả năng vận động và tư thế, thường xuất hiện từ khi sinh ra.

- Bệnh đa xơ cứng (MS): Một rối loạn tự miễn dịch ảnh hưởng đến hệ thần kinh trung ương.

- U não: Khối u có thể gây áp lực lên não, dẫn đến liệt nửa người.

- Phản ứng có hại với thuốc: Thuốc hoặc gây mê có thể gây tổn thương vĩnh viễn cho hệ thần kinh. Mặc dù hiếm gặp, nhưng điều này có thể dẫn đến tê liệt hoặc suy nhược cơ thể, bao gồm cả liệt nửa người.

- Thiếu oxy lên não: Thiếu oxy lên não do ngạt thở, đuối nước, sốc phản vệ hoặc các vấn đề về tim mạch có thể dẫn đến tổn thương não vĩnh viễn, có thể dẫn đến liệt nửa người.

Các dấu hiệu và triệu chứng của chứng liệt nửa người có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân cơ bản và mức độ nghiêm trọng của tình trạng bệnh.

Đột quỵ là nguyên nhân phổ biến nhất gây liệt nửa người.

2. Các biện pháp điều trị liệt nửa người

- Vật lý trị liệu: Người bị liệt nửa người thường cần vật lý trị liệu để giúp ngăn ngừa teo cơ, giảm sự xuất hiện của các vết loét và cải thiện sức khỏe tim mạch.

- Liệu pháp ngôn ngữ: Hỗ trợ cải thiện kỹ năng giao tiếp cho những người gặp khó khăn về ngôn ngữ.

- Thuốc: Thuốc có thể được kê đơn để kiểm soát các tình trạng bệnh tiềm ẩn hoặc làm giảm các triệu chứng.

3. Thuốc điều trị liệt nửa người

3.1 Thuốc làm loãng máu phòng và trị liệt nửa người

Đối với những trường hợp liệt nửa người do đột quỵ thiếu máu cục bộ, thuốc làm loãng máu là một liệu pháp điều trị. Thuốc làm loãng máu hay thuốc chống đông máu như warafin hoặc heparin có thể được sử dụng để ngăn ngừa cục máu đông trong não, giảm nguy cơ đột quỵ trong tương lai.

Tuy nhiên, những người dùng thuốc làm loãng máu nên cẩn thận vì thuốc có thể gây chảy máu quá nhiều sau khi bị thương.

3.2 Thuốc giãn cơ

Thuốc giãn cơ như baclofen hoặc tizanidine có thể được kê đơn cho người liệt nửa người co cứng để giúp các cơ bên liệt thư giãn. Điều này có thể giúp ngăn ngừa tình trạng cứng cơ và giảm đau.

Ở liều điều trị và thời gian điều trị thích hợp thuốc thường an toàn, ít khi gây ra hiện tượng lệ thuộc thuốc. Khi dùng liều cao, kéo dài sẽ gây ra các hội chứng ảo giác, hoang tưởng, lo âu…

3.3 Thuốc kháng sinh

Khi bệnh do vi khuẩn gây ra tổn thương não hoặc tủy sống, một trong những liệu pháp đầu tiên mà bác sĩ đề xuất có thể là thuốc kháng sinh như amoxicillin. Thuốc kháng sinh giúp cơ thể chống lại các bệnh nhiễm trùng do vi khuẩn, giúp ngăn ngừa sự tiến triển của bệnh nhiễm trùng.

Tác dụng phụ của kháng sinh có thể gây buồn nôn, tiêu chảy cấp hoặc đau, khó chịu ở vùng thượng vị…

Tiên lượng của tình trạng liệt nửa người có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân cơ bản của tình trạng bệnh.

3.4 Các thuốc khác

- Thuốc giảm lo âu như chlordiazepoxide có thể được dùng để làm giảm các triệu chứng lo âu. Khi sử dụng chlordiazepoxide người bệnh có thể gặp các tác dụng không mong muốn như buồn ngủ, an thần, chóng mặt, mệt mỏi, rối loạn thăng bằng, loạng choạng…

- Thuốc động kinh như phenytoin được dùng để điều trị các cơn động kinh tái phát, thường biểu hiện như một biến chứng của chấn thương não. Buồn ngủ, chóng mặt, nồng độ acid folic huyết thanh thấp, rối loạn điều phối, rung giật nhãn cầu… là một số bất lợi người bệnh có thể gặp khi sử dụng thuốc.

Tiên lượng của tình trạng liệt nửa người có thể khác nhau tùy thuộc vào nguyên nhân cơ bản. Nhìn chung, liệt nửa người không được coi là một rối loạn tiến triển. Một số người liệt nửa người trải qua vật lý trị liệu có thể cải thiện theo thời gian. Tuy nhiên, những người bị liệt nửa người do đột quỵ có thể gặp phải các di chứng nặng hơn nếu họ bị co giật hoặc tiếp tục bị đột quỵ trong tương lai gây tổn thương não.

4. Những lưu ý khi dùng thuốc

Việc sử dụng thuốc đúng cách rất quan trọng để tối ưu hóa hiệu quả điều trị. Dưới đây là một số điều người bệnh cần lưu ý khi dùng thuốc:

- Sử dụng thuốc theo chỉ định, kế hoạch điều trị của bác sĩ, người bệnh không tự ý dùng thuốc.

- Uống thuốc đúng giờ, đúng liều lượng, không tự ý thay đổi liều lượng, thay đổi thuốc khác hay bỏ thuốc.

- Theo dõi tác dụng phụ và các phản ứng có hại của thuốc, nếu có dấu hiệu bất thường cần báo bác sĩ ngay.

- Chú ý đến các yếu tố về sức khỏe khác như huyết áp, chức năng gan, tình trạng bệnh lý nền nếu có…

- Thuốc chỉ là một phần trong chiến lược điều trị. Người bệnh cần phối hợp với các phương pháp như vật lý trị liệu, đóng vai trò quan trọng trong việc phục hồi chức năng.

Mời xem thêm video được quan tâm:

Đột Quỵ Có Di Truyền Không? | SKĐS

ThS. DS. Trần Phương Duy