Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cho ý kiến về đề xuất dự kiến Chương trình lập pháp năm 2026

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Hồ Long

Tham dự có: Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh; Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp; đại diện Thường trực Hội đồng Dân tộc, Ủy ban Văn hóa và Xã hội; đại diện Bộ Công an, Bộ Tài chính, Văn phòng Chủ tịch nước và một số cơ quan liên quan.

Phát biểu khai mạc phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng nêu rõ, năm 2026 là năm đầu tiên thực hiện việc xây dựng và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, quyết định Chương trình lập pháp theo quy trình mới như quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật 2025. Đây là lần đầu tiên Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét quyết định Chương trình lập pháp thay cho thẩm quyền của Quốc hội như trước đây. Và, quy trình mới cũng đơn giản hơn trước.

Hiện nay, Ủy ban Pháp luật và Tư pháp không còn là cơ quan thẩm tra mà sẽ phối hợp xem xét cho ý kiến và trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét quyết định.

Về dự kiến Chương trình lập pháp năm 2026, căn cứ quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, Thường trực Ủy ban đã có văn bản đề nghị Chính phủ, các cơ quan, các ĐBQH và những chủ thể có thẩm quyền gửi đề xuất để tổng hợp. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị các đại biểu tập trung nghiên cứu, xem xét cho ý kiến thẳng thắn về dự kiến Chương trình lập pháp năm 2026 để Thường trực Ủy ban có cơ sở tổng hợp, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp tháng 9 này.

Trình bày tóm tắt đề xuất của Chính phủ về Chương trình lập pháp năm 2026, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết, năm 2026, Chính phủ dự kiến trình Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua 40 dự án luật, nghị quyết.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh phát biểu tại phiên họp. Ảnh: Hồ Long

Cụ thể, tại Kỳ họp thứ Nhất, Quốc hội khóa XVI, Chính phủ dự kiến trình Quốc hội thông qua 14 dự án luật. Tại Kỳ họp thứ Hai, Chính phủ dự kiến trình Quốc hội thông qua 22 dự án luật, nghị quyết. Đồng thời, dự kiến trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua 1 pháp lệnh, 3 dự thảo nghị quyết.

Để việc xây dựng, ban hành các dự án luật, nghị quyết bảo đảm đúng tiến độ, chất lượng đặt ra, Chính phủ báo cáo Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức từ 1 đến 2 kỳ họp không thường lệ hoặc kéo dài thời gian kỳ họp thường lệ của Quốc hội năm 2026.

Bộ trưởng cũng cho biết, ngày 11/9 vừa qua, Chính phủ đã có Báo cáo số 772/BC-CP trình Đảng ủy Quốc hội tổng kết việc thực hiện Định hướng Chương trình xây dựng pháp luật nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV và xây dựng Đề án Định hướng lập pháp nhiệm kỳ Quốc hội khóa XVI.

Trong đó, qua rà soát, bên cạnh 40 dự án luật, pháp lệnh, nghị quyết đã đề xuất vào Chương trình lập pháp năm 2026, một số bộ đang nghiên cứu để đề xuất sửa đổi một số luật như: Luật An toàn thực phẩm; Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo; Luật Người lao động Việt Nam đi làm việc ở nước ngoài theo hợp đồng...

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Ngô Trung Thành phát biểu. Ảnh: Hồ Long

“Với những dự án luật trên, Chính phủ sẽ chỉ đạo các bộ, ngành tiếp tục nghiên cứu, đề xuất điều chỉnh Chương trình lập pháp năm 2026 cũng như đề xuất xây dựng theo trình tự, thủ tục rút gọn (nếu thực sự cần thiết) theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật”, Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh nêu rõ.

Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp và các cơ quan cơ bản tán thành với nguyên tắc đề xuất lập Chương trình của Chính phủ. Bên cạnh đó, đề nghị ưu tiên đưa vào Chương trình các dự án nhằm thể chế hóa kịp thời, đầy đủ chủ trương, định hướng của Đảng về sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị và tổ chức mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Các dự án luật cũng cần kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thể chế, tạo đột phá để phát triển, thúc đẩy phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; phát huy mọi nguồn lực, kiến tạo không gian phát triển mới cho mỗi địa phương và cả nước; thể chế hóa các vấn đề mới, xu hướng mới; đáp ứng yêu cầu cấp thiết về phát triển kinh tế - xã hội, hội nhập quốc tế và bảo đảm đồng bộ các luật mới được thông qua hoặc chuẩn bị xem xét, thông qua.

Toàn cảnh phiên họp. Ảnh: Hồ Long

Thường trực Ủy ban Pháp luật và Tư pháp lưu ý, việc đưa các dự án vào Chương trình cần tính đến khả năng của các cơ quan chủ trì soạn thảo, chủ trì thẩm tra; đặc biệt coi trọng chất lượng công tác soạn thảo và lưu ý sắp xếp dự án phù hợp; tuân thủ đầy đủ, chặt chẽ quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Về hồ sơ các đề xuất xây dựng luật, pháp lệnh, nghị quyết, Thường trực Ủy ban nhận thấy, Tờ trình, văn bản đề nghị các dự án luật vào Chương trình lập pháp năm 2026 đã cơ bản tuân thủ quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Tuy nhiên, vẫn còn một số đề xuất chưa cung cấp đủ thông tin theo yêu cầu tại khoản 2 Điều 24 của Luật như: không nêu cụ thể phạm vi điều chỉnh, không nêu đánh giá về vấn đề mới, xu hướng mới. Do đó, Chính phủ cần quan tâm, chỉ đạo và có hướng dẫn cụ thể để tiếp tục nâng cao chất lượng công tác lập Chương trình trong thời gian tới.

Minh Trang; Ảnh: Hồ Long