Tỉ lệ sinh viên sư phạm được địa phương đặt hàng chỉ chiếm 17,4% số sinh viên nhập học

Tân sinh viên K73, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội trong ngày nhập học. Ảnh: Thanh Tùng

Sáng 9/8, tại Hà Nội, Bộ Giáo dục và Đào tạo tổ chức Hội nghị giáo dục Đại học năm 2024.

Báo cáo tình hình triển khai Nghị định 116/NĐ-CP quy định về chính sách hỗ trợ tiền đóng học phí, chi phí sinh hoạt đối với sinh viên sư phạm được Chính phủ ban hành ngày 25/9/2020 (gọi tắt là Nghị định 116), Vụ Giáo dục Đại học cho biết, sau 3 năm triển khai thực hiện Nghị định 116, số lượng thí sinh và phụ huynh học sinh quan tâm tới các ngành đào tạo giáo viên tăng lên.

Bên cạnh đó, tỉ lệ thí sinh đăng ký xét tuyển, điểm trúng tuyển và tỉ lệ thí sinh nhập học các ngành đào tạo giáo viên tăng mạnh tương quan với các ngành, lĩnh vực đào tạo khác.

Kết quả này cho thấy chính sách của Nghị định116 đã có tác động tích cực tới việc thu hút học sinh có năng lực học tập tốt vào ngành đào tạo giáo viên, là tiền đề để nâng cao chất lượng của hệ thống giáo dục.

Nhiều khó khăn, vướng mắc khi triển khai Nghị định 116

Tuy nhiên, Vụ Giáo dục Đại học cũng nhận định quá trình triển khai Nghị định 116 đã phát sinh một số hạn chế, khó khăn, vướng mắc cần phải sửa đổi, bổ sung cho phù hợp với thực tiễn.

Thứ nhất, khó khăn, vướng mắc từ phương thức đặt hàng, giao nhiệm vụ, đấu thầu.

Cụ thể, thống kê qua 3 năm triển khai, tỉ lệ sinh viên được địa phương đặt hàng, giao nhiệm vụ chỉ chiếm 17,4% so với số sinh viên nhập học và chiếm 24,3% so với tổng số sinh viên đăng ký hưởng chính sách.

Số địa phương thực hiện giao nhiệm vụ, đặt hàng, đấu thầu là 23/63 tỉnh, thành phố. Như vậy, số sinh viên thuộc diện "đào tạo theo nhu cầu xã hội" và được ngân sách nhà nước cấp chiếm tỉ lệ 75,7% so với số sinh viên đăng ký hưởng chính sách và 82,6% so với số sinh viên nhập học.

Thực tế cho thấy phương thức đặt hàng/giao nhiệm vụ/đấu thầu đào tạo giáo viên không được triển khai ở mức độ, hiệu quả như quan điểm chủ đạo của Nghị định 116.

Thứ hai, có 6 cơ sở đào tạo giáo viên đã được các địa phương sở tại và lân cận đặt hàng nhưng chưa chi trả kinh phí, hoặc mới trả kinh phí một phần rất nhỏ (trong đó có 2 trường trọng điểm: Trường Đại học Sư phạm Hà Nội 13 chỉ tiêu; Trường Đại học Sư phạm Thành phố Hồ Chí Minh 51 chỉ tiêu), ảnh hưởng đến chính sách hỗ trợ cho sinh viên sư phạm và gây mất công bằng giữa các sinh viên sư phạm thực hiện theo cơ chế đặt hàng/giao nhiệm vụ/đấu thầu và sinh viên sư phạm đào tạo theo nhu cầu xã hội.

Thứ ba, các địa phương lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng… có lợi thế về điều kiện thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao nên không thực hiện đặt hàng/giao nhiệm vụ/đấu thầu đào tạo giáo viên nhưng vẫn có đội ngũ giáo viên xin về làm việc gây mất công bằng giữa các địa phương với nhau.

Thứ tư, khó khăn, vướng mắc từ việc phân bổ giao kinh phí hỗ trợ cho sinh viên sư phạm.

Cụ thể, hàng năm (năm 2021, 2022, 2023), Bộ Tài chính chỉ giao dự toán khoảng 54% so với nhu cầu kinh phí cấp cho sinh viên sư phạm của các cơ sở đào tạo giáo viên thuộc Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Vì vậy, kinh phí cấp cho sinh viên sư phạm thường chậm và phải xin bổ sung so với kế hoạch đào tạo dẫn đến khó khăn cho cơ sở đào tạo giáo viên và sinh viên sư phạm.

Do sự phát triển không đồng đều, điều kiện nguồn lực, cân đối thu - chi ngân sách giữa các địa phương dẫn đến nhiều địa phương khó khăn không đủ kinh phí để triển khai thực hiện đặt hàng/giao nhiệm vụ/đấu thầu đào tạo giáo viên.

Thứ năm, khó khăn, vướng mắc từ việc theo dõi thu hồi kinh phí bồi hoàn: Tại Nghị định 116 giao cho cấp ủy ban nhân dân cấp tỉnh là cơ quan hướng dẫn, theo dõi và đôn đốc sinh viên sư phạm bồi hoàn kinh phí hỗ trợ nhưng địa phương không phải là đơn vị cấp kinh phí cho sinh viên sư phạm thuộc đối tượng đào tạo theo nhu cầu xã hội, đồng thời các địa phương không chỉ đạo các cơ quan liên quan triển khai, hướng dẫn thực hiện gây khó khăn cho việc triển khai thực hiện.

Thiên Ân